- Một nghiên cứu tổng hợp mới đây cho thấy chế độ ăn chay hoặc thuần chay có thể giúp giảm lượng cholesterol trong cơ thể, đồng thời giúp chống lại biến đổi khí hậu.
- Cụ thể, nghiên cứu phát hiện ra rằng một loại lipoprotein đang ngày càng được công nhận như một chỉ số chính xác hơn về sức khỏe tim mạch so với cholesterol “xấu”, đã được giảm bằng chế độ ăn uống chú trọng thực vật.
- Vì phần lớn cholesterol được sản xuất bởi cơ thể và nó không bắt nguồn từ chế độ ăn uống, nên những loại thuốc giúp kiểm soát cholesterol, chẳng hạn như statin, vẫn rất quan trọng.
Theo nghiên cứu mới đây, chế độ ăn chay hoặc thuần chay có thể làm giảm mức cholesterol trong cơ thể.
Cụ thể, nghiên cứu cho thấy rằng những chế độ ăn như vậy làm giảm mức lipoprotein, đây có thể là yếu tố dự báo chính xác hơn về bệnh tim mạch so với lipoprotein tỷ trọng thấp (LDL), hoặc cholesterol “xấu”.
Nghiên cứu cho thấy chế độ ăn chú trọng thực vật có liên quan đến việc giảm 7% cholesterol toàn phần và giảm 14% tất cả các lipoprotein gây tắc nghẽn động mạch, từ đó làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch ở những người duy trì chế độ ăn chú trọng thực vật trong ít nhất 5 năm.
Lipoprotein là những hạt gồm chất béo, hoặc lipid và protein. Chúng chứa cholesterol và chất béo trung tính dưới dạng chất béo.
Một số chất béo cholesterol nhất định, chẳng hạn như lipoprotein tỷ trọng cao (HDL) hoặc cholesterol “tốt”, giúp bảo vệ phòng ngừa bệnh tim mạch. Ngược lại, dư thừa lipoprotein tỷ trọng thấp (LDL) làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
Việc giảm rủi ro thông qua chế độ ăn uống chú trọng thực vật gần tương đương với khoảng 1/3 tác dụng giảm cholesterol của các loại thuốc như statin.
Các tác giả của nghiên cứu cũng ghi nhận rằng việc áp dụng nhiều hơn chế độ ăn chú trọng thực vật sẽ có tác động tích cực đến biến đổi khí hậu.
Nghiên cứu này là một nghiên cứu tổng hợp từ nhiều nghiên cứu, nhằm phân tích kết quả từ 30 thử nghiệm ngẫu nhiên khác nhau được công bố từ năm 1980 đến năm 2022 để điều tra ảnh hưởng của chế độ ăn uống chú trọng thực vật đối với cholesterol.
Những phát hiện này đã được công bố cùng với một bài biên tập trên Tạp chí Tim mạch Châu Âu.
Áp dụng một chế độ ăn uống chú trọng thực vật hơn có thể giúp giảm cholesterol.
Nguồn ảnh minh họa: Internet
Cholesterol và Chế Độ Ăn Chú Trọng Thực Vật
Điều tra viên cấp cao của nghiên cứu, Tiến sĩ Ruth Frikke-Schmidt, đã nhấn mạnh tầm quan trọng của cholesterol, mặc dù nó thường được bàn luận dưới góc độ tiêu cực.
Ông cho biết: “Những cấu trúc đa dạng như màng tế bào, mật và hormone đều dựa vào cholesterol.”
Tuy nhiên, chế độ ăn uống truyền thống của phương Tây chứa quá nhiều cholesterol dẫn đến nồng độ cholesterol trong huyết tương cao, làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch và đau tim. Chế độ ăn thuần thực vật ít cholesterol vẫn có thể đáp ứng đủ dinh dưỡng cho cơ thể.
Tiến sĩ Frikke-Schmidt cũng đề cập rằng chế độ ăn chay và thuần chay dường như kích thích gan tạo ra nhiều thụ thể LDL hơn, cho phép cơ thể hấp thụ cholesterol từ hệ tuần hoàn hiệu quả hơn.
Apolipoprotein
Tiến sĩ Yu-Ming Ni, một bác sĩ tim mạch không tham gia vào nghiên cứu, chia sẻ: “Mặc dù lượng cholesterol toàn phần không giảm mạnh, nhưng sự suy giảm cholesterol của apoB [apolipoprotein B] lại khá thú vị.”
Ông nói: “Đó là dấu hiệu cho thấy xu hướng giảm số lượng hạt thực tế, mà theo nghiên cứu, đây có thể là một yếu tố dự báo chính xác hơn về nguy cơ tim mạch ở một số bệnh nhân.”
Có thể bạn quan tâm: Cách Ăn Chay Khi Bạn Có Lượng Cholesterol Cao
Nguồn ảnh minh họa: Internet
Chế Độ Ăn Uống Chú Trọng Thực Vật Có Liên Quan Gì Đến Biến Đổi Khí Hậu?
Một trong những phát hiện quan trọng của nghiên cứu, đó chính là chế độ ăn chay và thuần chay không những giúp tăng cường sức khỏe mà còn có lợi cho môi trường. Tiến sĩ Frikke-Schmidt nói:
“Viện Dinh dưỡng tại Đại học Kỹ thuật ở Copenhagen ước tính rằng có thể giảm 20 – 35% tác động đối với khí hậu bằng cách hạn chế tiêu thụ sản phẩm từ thịt và giảm 45 – 50% nếu chỉ sản xuất và áp dụng chế độ ăn thuần chay.
Những ước tính này kết hợp sử dụng đất, sử dụng nước và các tài nguyên khác dựa trên tất cả các tài liệu khoa học có sẵn trong lĩnh vực này. Bạn cũng có thể tìm thêm thông tin về chủ đề này trong Báo cáo Ủy ban EAT Lancet.”
Vì Sao Chế Độ Ăn Kiêng Không Thể Là Giải Pháp Thay Thế?
Tiến sĩ Devin Kehl, một bác sĩ tim mạch không xâm lấn, người không tham gia vào nghiên cứu này, giải thích rằng: “Phần lớn cholesterol không liên quan đến chế độ ăn uống. Cơ thể sản xuất khoảng 80% cholesterol và phần còn lại được hấp thụ thông qua chế độ ăn uống.”
Tuy nhiên, ông nói thêm: “Nguồn dữ liệu này cho thấy rằng việc giảm chất béo động vật trong chế độ ăn uống của một người sẽ làm giảm lượng cholesterol trong máu.”
Tiến sĩ Kehl cảnh báo: “Tuy nhiên, bệnh nhân không nên xem chế độ ăn kiêng chú trọng thực vật như một giải pháp thay thế cho thuốc điều trị cholesterol khi nó được bác sĩ tim mạch kê đơn.”
Gan tự sản xuất cholesterol cho cơ thể và những loại thuốc như statin sẽ ức chế quá trình này. Cholesterol được lưu trữ trong túi mật dưới dạng mật.
Theo Tiến sĩ Ni: “Mật giống như một loại “xà phòng” của cơ thể. Khi chúng ta ăn, hormone sẽ khiến túi mật bài tiết mật vào đường ruột. Về bản chất, nó hấp thụ chất béo trong thức ăn, giúp tiêu hóa và thu thập những vitamin tan trong chất béo cần thiết cho hoạt động hàng ngày của chúng ta.”
Những thứ này sau đó được tái hấp thu trong đường ruột, cùng với một số cholesterol. Phần còn lại được đào thải qua phân. Ông nói thêm: “Chúng ta tái chế một phần đáng kể cholesterol mỗi ngày.”
Nguồn ảnh minh họa: Internet
Giảm Chất Béo Bão Hòa Trong Chế Độ Ăn Uống Hằng Ngày
Tiến sĩ Kehl cho biết: “Nghiên cứu này không những phù hợp với kết quả nghiên cứu trước đây, mà còn bổ sung thêm bằng chứng cho thấy rằng việc giảm chất béo bão hòa trong chế độ ăn uống có thể làm giảm lượng cholesterol trong máu của một người.”
Theo bác sĩ Ni, thực hiện theo hướng dẫn của Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ là cách tốt nhất để duy trì sức khỏe tim mạch và kiểm soát mức cholesterol.
“Chế độ ăn uống, tập thể dục, kiểm soát căng thẳng và giấc ngủ nên được ưu tiên hàng đầu. Đối với tôi, đó chính là trọng tâm và tôi luôn dành nhiều thời gian để chia sẻ với các bệnh nhân của mình về những yếu tố cơ bản này của sức khỏe tim mạch.”
— Tiến sĩ Yu-Ming Ni
Kết luận cá nhân của Tiến sĩ Frikke-Schmidt như sau: “Chế độ ăn chú trọng thực vật là giải pháp quan trọng để chuyển đổi sản xuất lương thực sang những mô hình bền vững hơn về mặt sinh thái, đồng thời giảm gánh nặng bệnh tim mạch đang gia tăng trên toàn cầu.”
Bài viết được dịch từ www.medicalnewstoday.com
Dịch giả Trinh Lê
