Thế nào là đường ruột khỏe mạnh?
Đường ruột là nơi sinh sống của hàng nghìn tỷ vi khuẩn. Không phải tất cả đều tốt hay đều xấu, sự cân bằng là chìa khóa. Những gì chúng ta ăn quyết định vi khuẩn nào phát triển mạnh và ngược lại. Bạn có thể làm cho vi khuẩn tốt nhân lên và vi khuẩn xấu chết đói.
Tất cả những vi khuẩn này còn được gọi là hệ vi sinh vật đường ruột và có thể nặng đến hai kilogram! Không một người nào có vi khuẩn đường ruột giống hệt bạn vì thành phần của chúng cũng riêng lẻ như dấu vân tay.
Nguồn ảnh minh họa: Internet
Vi khuẩn đường ruột điều chỉnh rất nhiều chức năng sức khỏe của cơ thể.
“Một phần lớn hệ thống miễn dịch của bạn nằm trong đường tiêu hóa”, theo Dan Peterson, trợ lý giáo sư bệnh lý học trường ĐH Y Johns Hopkins. “Hệ thống miễn dịch ở bên trong cơ thể bạn và vi khuẩn ở bên ngoài”.
Theo Peterson, các tế bào nhất định trong niêm mạc ruột liên tục tiết kháng thể vào đường tiêu hóa. Ông nói: “Đó là những gì chúng tôi đang cố gắng tìm hiểu”. “Các loại kháng thể được tạo ra là gì và cơ thể đang cố gắng kiểm soát tương tác giữa chúng ta và vi khuẩn bên ngoài ra sao?”
Nguồn ảnh minh họa: Internet
Chế độ ăn có vai trò quan trọng. Tùy vào những gì bạn ăn, vi khuẩn đường ruột sẽ khác nhau đáng kể. Những người ăn thịt có xu hướng có nhiều vi khuẩn có hại trong ruột của họ. Mặt khác, những người ăn ít thịt, pescatarians và ăn chay có sự cân bằng tốt hơn một chút. Theo nhóm nghiên cứu đang phát triển, những người theo chế độ ăn thuần chay có thể có nhiều vi khuẩn có lợi nhất.
Số lượng vi khuẩn có hại cao có thể dẫn đến nguy cơ mắc các bệnh thoái hóa như viêm khớp dạng thấp, bệnh tim và một số loại ung thư.
TMAO
Các vi khuẩn đường ruột không mong muốn có nhiều trong thịt sử dụng một hợp chất – carnitine – làm nguồn năng lượng. Điều đó tạo ra trimetylamin-N-oxit (TMAO) như một chất thải.
TMAO là một chất nguy hiểm, kích thích sự hình thành các mảng cholesterol trong mạch máu, làm tăng đáng kể nguy cơ mắc bệnh tim. Điều thú vị là vi khuẩn đường ruột của người ăn chay không tạo ra TMAO, hoặc chỉ tạo ra một lượng rất nhỏ khi tiếp xúc với carnitine.
Nguồn ảnh minh họa: Internet
Theo một nghiên cứu năm 2018 công bố trên Tạp chí Tim mạch Châu Âu, chế độ ăn nhiều thịt đỏ làm tăng đáng kể mức TMAO. Các đối tượng được nghiên cứu theo sở thích ăn của họ. Nhóm thịt đỏ có mức TMAO cao hơn những người không ăn.
Theo Cleveland Clinic việc tiêu thụ thịt đỏ mãn tính gia tăng lượng TMAO và “làm giảm hiệu quả đào thải chất này của thận”. “Cả việc tăng số lượng và giảm thải trừ do ăn nhiều thịt đỏ đều góp phần làm tăng nồng độ TMAO, có liên quan đến sự phát triển của chứng xơ vữa động mạch và các biến chứng của bệnh tim”.
IBDs
Có nhiều loại bệnh ruột kích thích (IBDs). Phổ biến nhất gồm bệnh Crohn, IBS và viêm loét đại tràng. Mỗi bệnh đều khác nhau về thực phẩm gây kích thích, nhưng chúng đều có điểm chung.
Theo nhiều nghiên cứu, protein động vật làm cho mọi thứ tồi tệ hơn. Do lượng lưu huỳnh trong nó cao hơn so với protein thực vật.
Những người bị IBD tránh ăn thịt, cá và trứng (tất cả đều giàu lưu huỳnh) có thể thấy khỏe hơn. Đối với thực phẩm giàu lưu huỳnh như tỏi, bắp cải hoặc đậu có thể gây ra vài vấn đề, mặc dù chúng chứa ít lưu huỳnh hơn thịt.
Nguồn ảnh minh họa: Internet
Chế độ ăn nguồn gốc thực vật có thể không là câu trả lời cho tất cả các vấn đề về IBD, nhưng nó khá thành công trong việc thuyên giảm bệnh Crohn.
Một số người bị IBD đặc biệt thích hợp với chế độ ăn ít FODMAP – loại trừ một số carbohydrate có thể lên men. Một chế độ ăn ít FODMAP có nguồn gốc thực vật có thể đáng đề nghị với bác sĩ nếu bạn mắc bất kỳ bệnh nào trong số này.
Prebiotics
Prebiotics là một thuật ngữ sử dụng cho các loại thực phẩm cung cấp thức ăn tốt nhất cho vi khuẩn đường ruột tốt. Nó là những gì vi khuẩn đường ruột của bạn ăn. Prebiotics khuyến khích vi khuẩn sinh sôi – và bạn được hưởng lợi từ điều này.
Tất cả các loại thực phẩm giàu chất xơ và tinh bột đều là prebiotics – trái cây, rau, đậu, ngũ cốc nguyên hạt, quả hạch và hạt. Vi khuẩn đường ruột của chúng ta ăn chúng và tạo ra các axit béo chuỗi ngắn (SCFA).
SCFAs có thể được sử dụng bởi các tế bào ruột để cung cấp năng lượng, quan trọng nhất, chúng có tác dụng chống viêm và ung thư.
Butyrate là một trong số chúng và đặc biệt có lợi, đã được chứng minh làm giảm đáng kể nguy cơ ung thư ruột kết. Đó có thể là một lý do tại sao những người ăn thuần chay có tỷ lệ mắc bệnh này thấp hơn nhiều so với những người ăn thịt.
Nguồn ảnh minh họa: Internet
Probiotics
Probiotics là vi khuẩn sống hỗ trợ đường ruột và cải thiện tỷ lệ vi khuẩn tốt, xấu. Chúng có mặt trong sản phẩm lên men như sữa chua, tương nén, kim chi, miso hoặc kombucha.
Các chất bổ sung probiotic có thể hữu ích trong vài tình huống, chẳng hạn như khi bạn đã dùng một đợt kháng sinh. Nếu bạn khỏe mạnh và có một chế độ ăn uống đa dạng thực phẩm toàn phần giàu chất xơ, bạn không cần dùng những chất bổ sung này.
Nguồn ảnh minh họa: Internet
Cần làm gì sau khi dùng kháng sinh
Thuốc kháng sinh có thể đánh bại các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn nhưng chúng cũng tiêu diệt rất nhiều vi khuẩn có lợi cho đường ruột.
Để nuôi dưỡng vi khuẩn có lợi cho đường ruột, hãy ăn thức ăn mà chúng thích (prebiotics) và mang cho chúng một vài người bạn trong các sản phẩm lên men (probiotics).
Bạn có thể thèm súp và socola, nhưng chúng sẽ không giúp ruột của bạn phục hồi. Thay vào đó, hãy ăn thực phẩm toàn phần. Bổ sung thực phẩm lên men, thậm chí là thực phẩm bổ sung probiotic và bạn sẽ nhanh chóng hồi phục.
Ảnh hưởng của đồ ăn vặt
Không thiếu đồ ăn vặt hấp dẫn ngoài kia. Mặc dù chúng có thể tiện lợi và dễ ăn, nhưng nó có hại cho đường ruột. Thịt chế biến và các loại thực phẩm chế biến khác không cung cấp vi khuẩn tốt và có thể khiến ruột mất cân bằng.
Thỉnh thoảng ăn thì không sao; nhưng đối với những người có vấn đề về đường ruột, một chế độ ăn giàu ngũ cốc, đậu, trái cây và rau quả có thể mới là tối ưu.
Nguồn ảnh minh họa: Internet
Tin tốt
Điều tuyệt vời là bạn có thể thay đổi vi khuẩn đường ruột chỉ đơn giản bằng những gì bạn ăn. Hệ vi sinh vật sẽ không thay đổi trong một sớm một chiều, nhưng một chế độ ăn lành mạnh có thể mang lại sự khác biệt đáng kể trong vài tuần.
Vi khuẩn đường ruột của bạn có thể cần một chút thời gian để bắt kịp với bất kỳ sự thay đổi chế độ ăn nào. Đó là lý do mọi người có thể trải qua “cuộc phiêu lưu tiêu hóa” khi họ thay đổi chế độ ăn; một sự cân bằng mới được thiết lập, đường ruột trở nên vui vẻ và khỏe mạnh hơn.
Bài viết được dịch từ www.plantbasednews.org
Dịch giả Trinh Lê