Bánh mì là một loại thực phẩm phổ biến và là món chính trong chế độ ăn kiêng ở nhiều quốc gia trên thế giới. Bánh mì thường chứa nhiều carbohydrate, vì vậy những người mắc bệnh tiểu đường có thể băn khoăn liệu họ có ăn được món này hay không.
Tin tốt là phần lớn mọi người có thể ăn bánh mì, trừ khi bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng của họ đưa ra chỉ định khác. Tuy nhiên, nó phải là loại bánh mì phù hợp.
Bánh mì ngũ cốc nguyên hạt với các thành phần giàu chất xơ, chẳng hạn như yến mạch và cám, thường là lựa chọn tốt nhất cho những người mắc bệnh tiểu đường.
Bánh mì tự làm với một số nguyên liệu có lợi cho bệnh tiểu đường cũng có thể làm giảm ảnh hưởng của bánh mì đối với lượng đường trong máu.
Nguồn ảnh minh họa: Internet
Dinh Dưỡng và Bệnh Tiểu Đường
Có hai dạng bệnh tiểu đường chính, tuýp 1 và tuýp 2. Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC), hơn 30 triệu người Mỹ mắc bệnh tiểu đường, với 90 đến 95% mắc bệnh tiểu đường tuýp 2.
Bệnh tiểu đường tuýp 1 xảy ra khi cơ thể không thể sản xuất insulin, một loại hormone “thu giữ” lượng đường trong máu (hoặc glucose) và chuyển nó đến các tế bào. Nguồn năng lượng chính cho tế bào là glucose.
Bệnh tiểu đường tuýp 2 là hình thức phổ biến nhất của bệnh. Đây cũng là loại dễ tránh và điều trị nhất bằng cách thay đổi lối sống và dùng thuốc. Thực hiện các biện pháp kiểm soát lượng đường trong máu ở giai đoạn đầu có thể giúp ngăn ngừa tình trạng này tiến triển thành bệnh tiểu đường.
Chế độ ăn uống thiếu hụt, yếu tố di truyền và thói quen sinh hoạt không lành mạnh đều góp phần vào sự phát triển của bệnh tiểu đường tuýp 2.
Dinh dưỡng đóng một vai trò quan trọng trong việc kiểm soát bệnh tiểu đường. Lượng đường trong máu của một người có thể được quản lý bằng cách lập kế hoạch ăn uống, thay đổi lối sống và dùng thuốc. Carbohydrate là một trong ba chất dinh dưỡng cơ bản cho sức khỏe con người.
Tuy nhiên, carb có thể làm tăng lượng đường trong máu và có thể cản trở việc kiểm soát bệnh tiểu đường. Điều này chủ yếu là do sự phân hủy carb thành đường trong máu.
Chìa khóa để duy trì lượng đường trong máu bình thường sau bữa ăn là lựa chọn các loại thực phẩm có chứa carbohydrate chất lượng. Carbohydrate chất lượng là những loại có chỉ số đường huyết ở mức thấp hoặc trung bình.
Ở mức độ vừa phải, bánh mì nguyên hạt có thể tốt cho sức khỏe của những người mắc bệnh tiểu đường.
Nguồn ảnh minh họa: Internet
Cải Thiện Chỉ Số Đường Huyết Của Bánh Mì
Chỉ số đường huyết là phép đo từng loại thực phẩm và ảnh hưởng của chúng đối với lượng đường trong máu. Ba loại cơ bản của chỉ số đường huyết (GI) là thấp, trung bình và cao.
Chỉ Số Đường Huyết Là Gì?
Hiệp hội Tiểu đường Hoa Kỳ (ADA) giải thích rằng GI đánh giá tốc độ thực phẩm làm tăng lượng đường trong máu so với thực phẩm tiêu chuẩn, thường là glucose.
Glucose là một điểm tham chiếu cho GI với số điểm là 100. Bánh mì trắng sẽ đạt khoảng 71. Thực phẩm không chứa carbohydrate, chẳng hạn như thịt và chất béo, không có chỉ số GI.
Thực phẩm có chỉ số đường huyết thấp từ 55 trở xuống gồm có:
- Bánh mì làm từ lúa mì nguyên hạt hoặc bánh mì pumpernickel 100% được xay bằng cối đá
- Bột yến mạch (cán dẹt hoặc cắt nhỏ)
- Mỳ ống
- Khoai lang, ngô, khoai mỡ, đậu lima, đậu Hà Lan, đậu lăng và nhiều loại đậu khác
- Củ không chứa tinh bột và cà rốt
- Đa số các loại trái cây
Thực phẩm có chỉ số đường huyết trung bình từ 56 đến 69 gồm có:
- Lúa mì, lúa mạch đen và bánh mì pita
- Yến mạch cán vỡ
- Gạo lứt, gạo hoang hoặc gạo basmati
- Couscous
Thực phẩm có chỉ số đường huyết cao từ 70 trở lên gồm có:
- Thực phẩm làm từ ngũ cốc tinh chế, chẳng hạn như bánh mì trắng, bánh mì tròn, bánh quy, bánh quy mặn và nhiều loại ngũ cốc ăn sáng
- Cơm trắng và mì ống
- Bắp rang bơ
- Khoai tây tím
- Bí ngô
- Dưa và dứa
Thực phẩm càng được chế biến hoặc nấu chín nhiều thì càng có nhiều khả năng có chỉ số GI cao.
Bánh Mì GI Thấp
Bánh mì trắng được sản xuất thương mại có chỉ số GI cao, nhưng bánh mì nguyên cám có thể đạt chỉ số thấp hơn trên thang GI.
Chọn Bột Mì
Bước đầu tiên để chọn bánh mì phù hợp là chọn loại được làm từ bột mì nguyên cám hoặc bột mì. Bột càng ít được xử lý, điểm GI sẽ càng thấp.
Giảm Lượng Đường
Khi bánh mì sử dụng men nổi, nó thường cần một ít đường để “nuôi” men. Một số loại bánh mì thương mại chứa nhiều đường hơn mức cần thiết để bánh mì nở ra. Nếu bạn làm bánh mì tại nhà, dù bằng tay hay bằng máy, bạn có thể thử nghiệm với lượng đường nhỏ hơn.
Nguyên Liệu Thêm Vào
Nếu làm bánh mì tại nhà, bạn có thể thêm nhiều nguyên liệu khác để làm giảm chỉ số GI. Những nguyên liệu giàu chất xơ, protein và nhiều chất béo có thể là những chất bổ sung quan trọng giúp làm giảm ảnh hưởng của bánh mì đối với lượng đường huyết.
Những thành phần này bao gồm những thứ như:
- Bột hạt lanh
- Hạt chia
- Cám lúa mì
- Yến mạch
Một mẹo khác là hãy thử thay thế 1/4 bột thông thường bằng một lượng tương đương gồm những nguyên liệu khác tốt cho sức khỏe hơn. Ví dụ, nếu công thức làm bánh mì bạn thích cần đến 2 cup bột mì, thì bạn có thể thay 1/2 cup bột mì đó bằng 1/2 cup bột hạt lanh.
Chuyển bột mì trắng sang bột mì nguyên cám hoặc bột bánh ngọt cũng là một ý kiến hay.
Thưởng Thức Bánh Mì
Bạn có thể giảm thiểu điểm GI hơn nữa bằng cách lựa chọn mứt phết phù hợp, ví dụ như có thể thưởng thức với vài lát bơ hoặc bơ đậu phộng không đường, thay vì mứt trái cây hoặc mứt socola.
Hãy tự làm ổ bánh mì cho riêng bạn, đồng thời thêm hạt và ngũ cốc để tăng cường dinh dưỡng.
Nguồn ảnh minh họa: Internet
Bánh Mì Có Lợi Cho Bệnh Nhân Tiểu Đường
Phần lớn các loại bánh mì được bán trên thị trường đều chứa bột mì trắng, tinh chế. Loại này không chứa chất xơ và có thể làm tăng lượng đường trong máu. Ngay cả “bánh mì” cũng có thể được làm bằng lúa mì tinh chế, thay vì ngũ cốc nguyên hạt.
Một số thương hiệu gắn nhãn bánh mì của họ là “bảy loại hạt” hoặc “chín loại hạt” nhưng chỉ rắc chúng trên vỏ bánh, trong khi phần ruột lại làm từ tinh bột mì. Vì thế, học cách nhận biết về bao bì, nhãn mác của bánh mì có thể giúp người bệnh tiểu đường lựa chọn sản phẩm phù hợp.
Dưới đây là 4 loại bánh mì có thể là lựa chọn thay thế lành mạnh hơn để kiểm soát bệnh tiểu đường:
Bánh Mì Nguyên Hạt Giàu Chất Xơ
Chất xơ là một loại carbohydrate mà cơ thể không tiêu hóa được. Nó duy trì đường ruột hoạt động đều đặn và giúp no lâu. Chất xơ cũng có thể giúp kiểm soát lượng đường trong máu.
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng chất xơ hòa tan có thể làm chậm quá trình tiêu hóa và giảm nguy cơ gia tăng lượng đường trong máu sau ăn. Đây là lý do tại sao chất xơ được cho là có tác dụng làm giảm chỉ số GI của thực phẩm.
Thêm chất xơ hòa tan vào bánh mì có thể giúp một người kiểm soát lượng đường huyết. Tuy nhiên, bánh mì làm từ ngũ cốc nguyên hạt giàu chất xơ vẫn có hàm lượng carbohydrate tương đối cao, vì vậy chỉ nên ăn chúng ở mức độ vừa phải.
Một người cũng nên ăn bánh mì kết hợp cùng với một chế độ tập thể dục đều đặn và nhiều thói quen sinh hoạt lành mạnh khác.
Bánh Mì Sandwich Ngũ Cốc
Bánh mì ngũ cốc chứa nhiều carbohydrate nhưng thường là ngũ cốc nguyên hạt, chưa tinh chế với nhiều chất xơ tự nhiên. Điều này có thể giúp giảm bớt ảnh hưởng của carđối với lượng đường trong máu.
Khi chọn bánh mì ngũ cốc nguyên hạt, mọi người nên tìm loại có các thành phần như yến mạch, diêm mạch, kiều mạch, lúa mì nguyên hạt, gạo lứt, cám và lúa mạch.
Ngũ cốc nguyên hạt có chỉ số GI thấp hơn bột mì, ngoài ra có nhiều loại ngũ cốc còn chứa những dưỡng chất khác như kẽm, vitamin E và protein.
Có thể bạn quan tâm: Ăn Ngũ Cốc Nguyên Hạt Có Thể Ngăn Ngừa Bệnh Tiểu Đường Tuýp 2
Bánh Tortilla Low-carb
Tortilla có thể là một lựa chọn ngon miệng, đa năng và đôi khi tốt cho sức khỏe hơn so với bánh mì sandwich.
Nhiều nhà sản xuất đang ngày càng cung cấp nhiều loại bánh tortilla ít carb hơn để thu hút người tiêu dùng quan tâm đến sức khỏe.
Nhiều loại bánh torilla ít carb này đã được bổ sung thêm chất xơ để giảm lượng carbohydrate. Một số loại còn chứa những thành phần ít carb, chẳng hạn như whey và bột protein đậu nành.
Mọi người có thể cuộn nhân bánh sandwich yêu thích của họ trong bánh tortilla low-carb tương tự như cách họ làm với bánh mì. Ngoài ra, bánh tortilla còn có thể được sử dụng để làm bánh pizza mini, bánh burrito và bánh taco.
Bánh Mì Không Hạt
Có lẽ lựa chọn bánh mì tốt nhất dành cho bệnh nhân tiểu đường là loại không chứa bột mì hoặc ngũ cốc. Có những loại bánh mì ngũ cốc nảy mầm không bột là một nguồn chất xơ dồi dào. Tuy nhiên, chúng vẫn chứa nhiều carbohydrate.
Nhiều loại bánh mì không hạt được chế biến từ những nguyên liệu như bột hạnh nhân, bột dừa và bột hạt lanh có thể được bày bán tại các cửa hàng thực phẩm chú trọng sức khỏe. Tuy nhiên, hãy kiểm tra nhãn dinh dưỡng, vì chúng có thể chứa khá nhiều calo.
Công Thức Làm Bánh Mì
Có một số công thức làm bánh mì không hạt có thể truy cập được trên mạng. Kết quả tìm kiếm “công thức bánh mì không hạt” sẽ cho ra một số công thức làm bánh mì low-carb.
Những loại bánh mì này thường tốn kém hơn để làm ra và mang lại số lượng ít hơn so với các công thức làm bánh mì thông thường.
Nguồn ảnh minh họa: Internet
Tổng Kết
Trừ khi bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng chỉ định, những bệnh nhân tiểu đường có thể không cần phải loại bỏ bánh mì hoặc những món ăn có bánh mì ra khỏi chế độ ăn kiêng của họ. Bánh mì ít carbohydrate, nhiều loại ngũ cốc hoặc ngũ cốc nguyên hạt có thể là những lựa chọn tốt nhất.
Duy trì chế độ tập thể dục, dùng thuốc theo toa và tiêu thụ những loại thực phẩm chủ yếu có hàm lượng đường huyết thấp, đều là những cách tiếp cận hiệu quả nhất để bệnh nhân tiểu đường duy trì kiểm soát lượng đường trong máu, mà vẫn có thể tiếp tục ăn những món mà họ yêu thích.
Bài viết được dịch từ www.medicalnewstoday.com
Dịch giả Trinh Lê