Nội tiết tố đóng vai trò sống còn đối với sức khỏe con người. Chúng truyền đạt các thông điệp cho cơ thể chúng ta biết cách tối ưu và giữ cho quá trình hoạt động của cơ thể đi đúng hướng. Nội tiết tố ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất, ham muốn, cân nặng và thậm chí cả cách chúng ta đối mặt với căng thẳng.
Do tầm quan trọng của nội tiết tố và sự tàn phá có thể xảy ra nếu chúng mất cân bằng, chúng ta phải đảm bảo rằng chế độ ăn uống và lối sống của mình giúp hỗ trợ sự cân bằng của nó.
Có khoảng 50 loại hormone khác nhau lưu thông trong cơ thể người và chúng đều có một chức năng quan trọng. Và bài viết đang làm nổi bật chỉ một vài loại trong số các hormone chính, có thể gây ra hậu quả lớn đối với cơ thể nếu chúng bị mất cân bằng.
Nguồn ảnh minh họa: Internet
Cortisol
Căng thẳng thường là yếu tố thay đổi có ảnh hưởng lớn nhất đến nội tiết tố của chúng ta, vì vậy hãy ưu tiên giảm mức độ căng thẳng.
Cortisol là một loại nội tiết tố bị ảnh hưởng đặc biệt khi cơ thể căng thẳng. Khi mức độ căng thẳng và cortisol ở mức cân bằng tốt, phần còn lại của các hormone của chúng ta cũng thường hài hòa, vì vậy đây là một số mẹo dinh dưỡng hàng đầu để giúp cân bằng cortisol:
- Đừng tiêu thụ quá nhiều đường một cách thường xuyên.
- Ưu tiên chế độ ăn kiêng có GL (tải lượng đường huyết) thấp và hạn chế đồ ngọt ở mức tối thiểu.
- Dùng men vi sinh và các thực phẩm pre/probiotic như dưa cải, kim chi, kombucha và thực phẩm có chất xơ hòa tan như yến mạch và atisô.
- Uống nhiều nước và trà xanh.
- Tăng lượng hấp thụ magiê. Magiê được biết đến như là khoáng chất hỗ trợ thư giãn, bởi vì nó làm thư giãn cơ bắp và dây thần kinh, đồng thời thúc đẩy cảm giác bình tĩnh, cần thiết để duy trì sự cân bằng nội tiết tố. Magiê được tìm thấy trong các loại hạt, quả hạch và cây họ đậu. Mức độ magiê cũng ở mức cao trong rau bina nấu chín – nấu chín thực sự cải thiện khả năng sinh học của khoáng chất. Tuy nhiên, nấu nướng có thể làm giảm hàm lượng vitamin, vì vậy hãy đảm bảo ăn cân bằng giữa rau sống và nấu chín.
Hormone giới tính
Hormone giới tính không chỉ mang lại cho chúng ta các đặc điểm nam hay nữ mà còn ảnh hưởng đến nhiều thứ khác bao gồm tâm trạng, sức khỏe của xương và khả năng miễn dịch. Các vấn đề như hội chứng tiền kinh nguyệt (PMS), lông ở những nơi khác thường và mụn trứng cá có thể xảy ra khi chúng mất cân bằng.
Nguồn ảnh minh họa: Internet
Nội tiết tố estrogen
Estrogen có liên quan đến tăng cân, đầy hơi, kinh nguyệt không đều và ngực mềm. Nó cũng có thể gây giảm ham muốn tình dục ở cả nam và nữ.
Xeno-estrogen
Nhiều chất gây ô nhiễm đóng vai trò là ‘xeno-estrogen’; những thứ này bắt chước tác dụng của estrogen và phá vỡ hệ thống nội tiết – hệ thống truyền tin nội tiết tố quan trọng điều phối các quá trình cơ thể của chúng ta. Xeno-estrogen có liên quan đến các bệnh khác nhau bao gồm ung thư vú, phổi, tuyến tụy và não.
Để giảm tiếp xúc với xeno-estrogen, hãy tránh xa nhựa và bao bì styrene, tránh paraben trong chăm sóc da, giảm lượng thuốc diệt nấm và thuốc trừ sâu trong thực phẩm bằng cách chọn sản phẩm hữu cơ và theo mùa.
Clo, sơn móng tay, nước hoa nhân tạo và các sản phẩm tẩy rửa mạnh đều chứa xeno-estrogen, vì vậy hãy nghiên cứu các chất thay thế từ tự nhiên và giảm sử dụng chúng bất cứ khi nào có thể.
Ăn nhiều rau họ cải (tốt nhất là hữu cơ) như bông cải xanh, súp lơ trắng và cải xoăn, hạt lanh, men vi sinh và chất xơ từ rau, ngũ cốc nguyên hạt để giúp bình thường hóa nồng độ estrogen.
Nguồn ảnh minh họa: Internet
Phyto-estrogen
Đây là những estrogen thực vật có thể bắt chước tác dụng của estrogen theo cách yếu hơn nhiều so với bản thân estrogen, được cho là có tác dụng tăng cường sức khỏe.
Đậu nành là một nguồn đặc biệt phong phú của nội tiết tố phyto-estrogen. Nếu bạn ăn đậu nành, hãy đảm bảo rằng bạn đang ăn đậu nành hữu cơ, không có GMO, được chế biến theo cách truyền thống như đậu phụ, tương nén, miso và natto hoặc đậu edamame và các sản phẩm đậu nành tự làm.
Tiêu thụ vừa phải những thực phẩm trên và tránh xa bất cứ thứ gì được làm từ đạm đậu nành tách vỏ, khử chất béo (SPI) hoặc các sản phẩm chế biến cao như đạm đậu nành tạo kết cấu/thịt chay khô (TVP) và các sản phẩm giả thịt. Quá trình sản xuất có hàm lượng hóa chất cao và sản phẩm sau khi tinh chế không còn là thực phẩm tự nhiên.
Các nguồn phyto-estrogen khác bao gồm lignans (một loại hợp chất thực vật có thể bảo vệ tế bào khỏi những tổn thương liên quan đến lão hóa bằng cách chống lại các gốc tự do gây tổn thương mô) được tìm thấy trong hạt lanh và hạt vừng, ngũ cốc nguyên hạt và rau họ cải. Những thứ này có thể hữu ích để cải thiện sức khỏe của xương và giảm nguy cơ tim mạch sau này.
Nguồn ảnh minh họa: Internet
Progesterone
Không đủ progesterone có liên quan đến những khó khăn về khả năng sinh sản và thụ thai, lo lắng bồn chồn và trên thực tế, nhiều triệu chứng cũng xảy ra với sự mất cân bằng của nội tiết tố estrogen. Điều này là do hai loại hormone này hoạt động phối hợp với nhau và chính sự cân bằng của chúng sẽ ảnh hưởng đến chúng ta nhiều hơn là tác động của riêng một loại hormone.
Progesterone thường có thể quá thấp so với estrogen. Mặc dù bản thân progesterone không được tìm thấy trong thực phẩm, nhưng có một số chất dinh dưỡng có thể hỗ trợ quá trình sản xuất tự nhiên của nó. Vitamin C là một loại vitamin tuyệt vời, vì nó không chỉ giúp tăng cường progesterone mà còn hỗ trợ hệ thống miễn dịch và tuyến thượng thận của chúng ta, cả hai đều bị ảnh hưởng khi cơ thể căng thẳng. Hãy thử ăn nhiều ớt đỏ, quả kiwi, dâu tây, cam quýt và đu đủ.
Vitamin E, được tìm thấy trong các loại thực phẩm như quả hạch, hạt và dầu của chúng, mầm lúa mì, quả bơ và xoài, làm tăng mức progesterone ở một số phụ nữ bằng cách tăng lưu lượng máu đến buồng trứng.
Bạn cũng có thể thử tăng lượng L-arginine, một loại axit amin, vì điều này sẽ cải thiện lưu lượng máu. Thực phẩm thuần chay giàu arginine bao gồm đậu phộng, quả hạch, các loại hạt và ca cao. Bí ngô và hạt điều là những lựa chọn đặc biệt tốt vì chúng cũng chứa hàm lượng kẽm cao, thúc đẩy progesterone thông qua tác động lên tuyến yên.
Bổ sung vitamin B6 cũng có thể làm tăng nồng độ progesterone, nhưng tốt nhất nên thực hiện dưới sự giám sát của bác sĩ vì liều lượng bổ sung khá cao.
Nguồn ảnh minh họa: Internet
Testosterone
Quá cao
Testosterone có thể chịu tác động trong cơ thể bằng các enzym biến nó thành một dạng mạnh hơn nhiều được gọi là DHT. DHT cao có thể gây ra các triệu chứng như chứng hói đầu ở cả nam và nữ. Mất cân bằng testosterone có liên quan đến hội chứng buồng trứng đa nang, mụn trứng cá, rậm lông và các vấn đề về tuyến tiền liệt.
Trà bạc hà và trà xanh, cộng với các loại thuốc bổ thảo dược chứa nấm linh chi, cam thảo và hoa mẫu đơn trắng cũng có thể hữu ích trong việc cân bằng các triệu chứng của testosterone quá mức.
Quá thấp
Nếu mức testosterone thấp, các triệu chứng điển hình có thể bao gồm mất ham muốn tình dục và rối loạn cương dương. Một lần nữa, axit amin arginine được khuyên dùng để cải thiện lưu lượng máu, (có trong đậu phộng, quả hạch, các loại hạt, ca cao) đi kèm với kẽm (có trong bí ngô và hạt điều).
Vitamin D cũng rất quan trọng để cải thiện testosterone; cân nhắc việc bổ sung vitamin D, vì loại vitamin này thường có thể thiếu trong chế độ ăn uống nguồn gốc thực vật.
Thực phẩm có thể tạo ra một tác động đáng kinh ngạc đối với hoạt động lành mạnh của cơ thể. Thêm vào đó, với các lối sống tích cực, chẳng hạn như giảm căng thẳng, chúng ta có thể giúp cân bằng nội tiết tố và tận hưởng cuộc sống hạnh phúc.
Bài viết được dịch từ www.veganfoodandliving.com
Dịch giả Trinh Lê
