- Lối sống thay đổi, già hóa dân số và tỷ lệ sống sót sau những đợt đau tim và đột quỵ ngày càng cao đang góp phần làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
- Ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy chế độ ăn uống của một người là một yếu tố ảnh hưởng quan trọng đến nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch và tuần hoàn của họ.
- Hiện nay, một nghiên cứu đã phát hiện ra rằng việc chuyển sang chế độ ăn uống lành mạnh hơn, chẳng hạn như chế độ ăn kiêng DASH hoặc chế độ ăn giàu trái cây và rau củ, có thể giảm đến 10% nguy cơ này.
Những lợi ích về tim mạch của chế độ ăn kiêng DASH đã được hỗ trợ bởi nhiều nghiên cứu bổ sung.
Nguồn ảnh minh họa: Internet
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), tim và rối loạn tuần hoàn chiếm 1/3 số ca tử vong trên toàn thế giới, lên đến 17.9 triệu người. Nhiều căn bệnh tim mạch (CVD) có thể phòng ngừa được, một trong những phương pháp hiệu quả nhất để giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh chính là thay đổi lối sống.
WHO khuyến nghị:
- Ngừng hút thuốc
- Giảm muối và tăng cường rau củ quả trong chế độ ăn uống của bạn
- Hoạt động thể chất thường xuyên
- Tránh sử dụng bia rượu có hại
Tuy nhiên, có quá nhiều lời khuyên trái ngược nhau khiến mọi người khó có thể quyết định nên áp dụng theo chế độ ăn kiêng nào.
Một nghiên cứu mới đây đến từ Trung tâm Y tế Beth Israel Deaconess (BIDMC) tại Trường Y Harvard tiết lộ rằng việc áp dụng chế độ ăn DASH hoặc chế độ ăn giàu trái cây và rau củ có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch lên đến 10%.
Nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Tim mạch Hoa Kỳ.
Nguồn ảnh minh họa: Internet
Chế Độ Ăn Kiêng DASH
DASH – viết tắt của “phương pháp ăn kiêng phòng ngừa cao huyết áp” – một kế hoạch ăn uống tập trung vào việc điều chỉnh thói quen ăn uống để giảm huyết áp bằng cách:
- Ăn rau củ, trái cây và ngũ cốc nguyên cám
- Tăng cường các loại sản phẩm từ sữa không béo hoặc ít béo, cá, thịt gia cầm, đậu, quả hạch và dầu thực vật
- Hạn chế thực phẩm chứa nhiều chất béo bão hòa, chẳng hạn như thịt mỡ, các sản phẩm từ sữa nguyên kem và dầu dừa, hạt cọ và dầu cọ
- Hạn chế thức uống có đường và đồ ngọt.
Nó rất dễ áp dụng, với mục đích mang đến cho mọi người một giải pháp thay thế lành mạnh hơn cho thực phẩm chế biến sẵn và đủ linh hoạt để đáp ứng sở thích ăn kiêng từ khắp nơi trên thế giới.
Ba Kiểu Ăn Kiêng
Trong nghiên cứu, 437 cá nhân được phân bổ ngẫu nhiên thành ba nhóm. Sau 3 tuần theo chế độ ăn uống thông thường của người Mỹ – ít thực phẩm tươi, chất béo toàn phần, chất béo bão hòa và cholesterol cao – mỗi nhóm sau đó tuân theo một chế độ ăn kiêng khác nhau trong 8 tuần.
Độ tuổi trung bình của những người tham gia là 45 và khoảng một nửa trong số họ là phụ nữ da đen. Ba nhóm có chỉ số BMI, tình trạng cao huyết áp và cường độ hoạt động thể chất như nhau.
Những người trong nhóm kiểm soát vẫn theo chế độ ăn uống ban đầu. Nhóm thứ hai theo chế độ ăn tương tự, nhưng có thêm trái cây và rau củ. Nhóm thứ ba theo chế độ ăn kiêng DASH.
Sau khoảng thời gian ăn kiêng kéo dài 8 tuần, nhóm nghiên cứu đã ước tính nguy cơ mắc bệnh CVD do xơ vữa động mạch (BXVĐM) của những người tham gia bằng cách sử dụng Phương trình Đoàn hệ Gộp. Nó sử dụng tuổi tác, giới tính, chủng tộc, huyết áp, lượng cholesterol và các chỉ số sức khỏe khác để dự đoán nguy cơ mắc bệnh tim mạch (CVD).
“Các tác giả nỗ lực ngoại suy những ảnh hưởng ngắn hạn của nhiều chế độ ăn kiêng khác nhau thành các dự báo về ảnh hưởng lâu dài của chúng đối với nguy cơ mắc các biến cố tim mạch. Tổng cộng có ít hơn 150 người tham gia mỗi nhóm được chọn ngẫu nhiên theo nhiều chế độ ăn kiêng khác nhau chỉ trong 8 tuần. Sau 8 tuần này, những thay đổi về thông số máu và huyết áp được sử dụng để dự đoán nguy cơ tim mạch trong 10 năm tiếp theo.”
— Tiến sĩ Richard Wright, bác sĩ tim mạch tại Trung tâm Y tế Providence Saint John ở Santa Monica
Nguồn ảnh minh họa: Internet
Chế Độ Ăn Uống Lành Mạnh Hơn Có Thể Làm Giảm Nguy Cơ CVD
So với chế độ ăn kiêng có kiểm soát, chế độ ăn kiêng DASH có khả năng giảm đến 10.3% nguy cơ mắc BXVĐM trong 10 năm. Chế độ ăn giàu trái cây và rau quả giảm 9.9%.
Tuy nhiên, Tiến sĩ Wright, người không tham gia vào nghiên cứu, đã quan sát thấy rằng sự khác biệt tuyệt đối về rủi ro là nhỏ, vì theo chế độ ăn uống thông thường của Mỹ được dự đoán sẽ dẫn đến nguy cơ mắc bệnh tim mạch là 1.84% trong 10 năm, trong khi theo chế độ ăn kiêng DASH được dự đoán sẽ dẫn đến nguy cơ 1.69% trong 10 năm.
Ông chỉ ra rằng: “Sự khác biệt tuyệt đối 0.15% này cho thấy rằng chúng ta có thể ngăn ngừa được những biến cố tim mạch ở dưới hai phần nghìn người trong 10 năm tới nếu họ chấp nhận thay đổi thói quen ăn uống của mình.”
Ngoài ra, chế độ ăn kiêng DASH cũng làm giảm lượng lipoprotein tỷ trọng cao (HDL), hay còn gọi là cholesterol “tốt”.
Tiến sĩ Stephen Juraschek, nhà nghiên cứu lâm sàng tại Khoa Y tại BIDMC kiêm tác giả tương ứng của nghiên cứu, chia sẻ với MNT như sau:
“Ý nghĩa sức khỏe của việc giảm cholesterol HDL là không rõ ràng. Có một số điều chỉnh đã được đề xuất để cải thiện chế độ ăn kiêng DASH. Một trong số đó là tăng cường lượng chất béo không bão hòa có lợi cho sức khỏe.
Nguồn ảnh minh họa: Internet
DASH Mang Lại Lợi Ích Cho Phụ Nữ và Người Lớn Da Đen
Chế độ ăn kiêng DASH giảm nguy cơ 10 năm ở phụ nữ nhiều hơn gấp đôi so với nam giới. Mức giảm rủi ro tương đối đối với phụ nữ là 13%, trong khi đối với nam giới chỉ là 6%.
Chế độ ăn kiêng DASH giảm 14% nguy cơ đối với người Mỹ gốc Phi trưởng thành nhưng chỉ 3% đối với những người còn lại.
Tiến sĩ Juraschek suy đoán rằng điều này có thể một phần là do sự can thiệp thay đổi chế độ ăn uống cơ bản. Ngoài ra, nó cũng liên quan đến vai trò của giới tính và chủng tộc trong công cụ ước tính điểm rủi ro BXVĐM.
Ông nói thêm: “Vì tác động của các yếu tố rủi ro này đối với rủi ro CVD trong 10 năm thay đổi theo giới tính và chủng tộc theo phương trình, chúng tôi thấy rằng DASH giảm rủi ro nhiều hơn ở phụ nữ và người lớn da đen. Điều này là do DASH có ảnh hưởng khác nhau đối với các yếu tố nguy cơ tim mạch với chế độ ăn trái cây/rau củ, ít ảnh hưởng đến huyết áp và cholesterol LDL hơn so với DASH.”
Các nhà nghiên cứu không tìm thấy bất kỳ thay đổi đáng kể nào giữa chế độ ăn giàu rau củ quả với hai nhóm còn lại.
Có thể bạn quan tâm: Hạt Óc Chó Có Thể Tăng Cường Sức Khỏe và Giảm Nguy Cơ Tim Mạch
Nguồn ảnh minh họa: Internet
Cần Một Nghiên Cứu Quy Mô Lớn và Sâu Rộng Hơn
Các nhà nghiên cứu khuyên không nên vội kết luận về những phát hiện của họ và nhấn mạnh sự cần thiết phải nghiên cứu thêm về lĩnh vực này.
Thử nghiệm chỉ kéo dài 8 tuần và chế độ ăn kiêng trung bình dựa trên nghiên cứu DASH ban đầu, được thực hiện cách đây 30 năm. Số liệu thống kê rủi ro được ước tính bắt nguồn từ máy tính BXVĐM, thay vì ghi lại những trường hợp tim mạch thực sự.
“Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy rủi ro giảm nhẹ trong một khoảng thời gian ngắn. Về lý thuyết, điều này sẽ giúp bệnh nhân dễ dàng hiểu hơn về các khuyến nghị của chúng tôi về một chế độ ăn uống lành mạnh nói chung. Cá nhân tôi tin rằng người Mỹ nên ăn nhiều trái cây và rau củ hơn.”
— Tiến sĩ Stephen Juraschek
Tiến sĩ Wright đồng ý rằng cần phải nghiên cứu thêm để chứng thực những phát hiện này:
“Với một nghiên cứu quy mô nhỏ và thời gian theo dõi ngắn như vậy, việc phân tích phản ứng của các nhóm nhỏ có khả năng đưa ra kết luận sai lệch. Dựa trên kết quả của nghiên cứu này, thật khó để xác định liệu phản ứng đối với những thay đổi trong chế độ ăn uống có thể khác nhau tùy theo sắc tộc hay giới tính hay không.”
Dù cho chế độ ăn kiêng DASH hay chế độ ăn giàu rau củ quả có làm giảm nguy cơ mắc các biến cố tim mạch hay không, thì việc kết hợp nhiều thực phẩm tươi vào chế độ ăn uống của bạn là một yếu tố quan trọng của lối sống lành mạnh.
Tiến sĩ Juraschek cho biết: “Việc cung cấp thực phẩm bổ dưỡng cho tất cả các gia đình ở Hoa Kỳ là một bước tiến vô cùng quan trọng để hướng tới việc ăn uống lành mạnh hơn.”
Bài viết được dịch từ www.medicalnewstoday.com
Dịch giả Trinh Lê