• Các chuyên gia đã kiểm tra tác động của thực phẩm chiên đối với chứng trầm cảm và lo âu.
• Họ phát hiện ra rằng việc thường xuyên ăn đồ chiên rán có liên quan đến mức độ trầm cảm và lo âu cao hơn ở người.
• Nghiên cứu bổ sung là cần thiết để hiểu thêm về nguyên lý cơ bản của những tác động này.

Lo âu và trầm cảm là những rối loạn tâm thần phổ biến nhất trên toàn thế giới.

Thực phẩm chiên rán là một phần quan trọng trong chế độ ăn uống của người phương Tây và đang gia tăng trên toàn cầu. Nghiên cứu trước đây đã cho thấy tiêu thụ thực phẩm chiên hoặc chế biến sẵn, thực phẩm có đường và rượu có liên quan đến việc làm tăng nguy cơ trầm cảm và lo âu.

Theo nghiên cứu, quá trình chiên rán có thể làm biến đổi thành phần dinh dưỡng của thực phẩm và giải phóng các hóa chất độc hại. Ví dụ, các thực phẩm nhiều tinh bột như khoai tây khi chiên lên sẽ tạo ra acrylamide, có liên quan đến bệnh béo phì, hội chứng chuyển hóa và rối loạn thần kinh.

Lo âu và trầm cảm có thể bị ảnh hưởng bởi acrylamide, tuy nhiên điều này chỉ mới được nghiên cứu gần đây. Mối liên hệ này cần được nghiên cứu thêm vì nó có thể có ý nghĩa đối với chính sách y tế công cộng và phương pháp điều trị bằng dinh dưỡng cho các rối loạn về sức khỏe tâm thần.

Gần đây, các nhà nghiên cứu đã điều tra mối liên hệ giữa việc tiêu thụ thực phẩm chiên đối với chứng trầm cảm và lo âu. Họ phát hiện ra rằng ăn đồ chiên, đặc biệt là khoai tây chiên, có liên quan đến việc tăng nguy cơ lo âu và trầm cảm.

Ngoài ra, kết quả còn cho thấy acrylamide đóng một vai trò quan trọng trong quá trình phát triển của chứng lo âu và trầm cảm ở cá ngựa vằn trưởng thành.

Nghiên cứu đã được công bố trên tạp chí PNAS.

Nghiên cứu cho thấy ăn đồ chiên rán, đặc biệt là khoai tây chiên, có thể làm tăng nguy cơ trầm cảm và lo âu.

Nguồn ảnh minh họa: Internet

Phân Tích Tác Hại Của Đồ Chiên Rán

Để bắt đầu, các nhà nghiên cứu đã phân tích dữ liệu từ 140.728 người từ Ngân hàng sinh học Vương quốc Anh. Dữ liệu được thu thập gồm có lượng tiêu thụ thực phẩm chiên và tỷ lệ mắc chứng lo âu và trầm cảm trong thời gian theo dõi trung bình là 11.3 năm.

Vào cuối thời điểm nghiên cứu, có đến 8.294 trường hợp lo âu và 12.735 trường hợp trầm cảm đã được ghi nhận.

Nhìn chung, họ phát hiện ra rằng những người ăn nhiều hơn một khẩu phần đồ chiên mỗi ngày có tỷ lệ lo âu cao hơn 12% và tỷ lệ trầm cảm cao hơn 7% so với những người không ăn đồ chiên.

Phần lớn những người thường xuyên tiêu thụ thực phẩm chiên rán là nam giới, trẻ tuổi và đang hút thuốc. Tiếp theo, các nhà nghiên cứu đã điều tra các cơ chế tiềm ẩn về mối liên hệ giữa đồ chiên rán với chứng trầm cảm và lo âu.

Họ đã làm điều này bằng cách xem cá ngựa vằn phản ứng như thế nào khi tiếp xúc lâu với acrylamide. Họ phát hiện ra rằng cá tiếp xúc với một lượng nhỏ acrylamide cũng biểu hiện các triệu chứng tương tự như lo âu và trầm cảm.

Sau khi thực hiện thêm nhiều thí nghiệm, các nhà nghiên cứu kết luận rằng acrylamide ức chế quá trình chuyển hóa lipid, gây viêm dây thần kinh và làm suy yếu hàng rào máu não.

Nguồn ảnh minh họa: Internet

Thực Phẩm Chiên Liên Quan Đến Trầm Cảm Và Lo Âu Như Thế Nào?

Tiến sĩ Michael J. McGrath, một bác sĩ tâm thần được hội đồng chứng nhận và là Giám đốc Y tế của Ohana Luxury Alcohol Rehab, người không tham gia vào nghiên cứu, đã có buổi trò chuyện với MNT về mối quan hệ giữa đồ chiên, trầm cảm và lo âu. Ông nhấn mạnh rằng ngoài acrylamide, vẫn còn có nhiều yếu tố khác có thể giải thích tác động của đồ chiên đối với sức khỏe tâm thần.

Ví dụ, ông chỉ ra rằng vì nghiên cứu không tìm thấy mối liên hệ trực tiếp nên có thể xảy ra trường hợp những người ăn nhiều đồ chiên sẽ có nguy cơ mắc bệnh trầm cảm và lo âu cao hơn, hoặc những người mắc các bệnh này có xu hướng ăn nhiều đồ chiên rán hơn.

Tiến sĩ Janet Lydecker, trợ lý giáo sư tâm thần học tại Trường Y Yale, người không tham gia vào nghiên cứu, nói với MNT rằng vẫn chưa rõ liệu ăn đồ chiên có phải là một phần của bức tranh lớn hơn hay không; tức là mọi người có ăn nước sốt ngọt với đồ chiên, hoặc ăn nhiều đồ chiên hơn trong khi đang tham gia vào một số hoạt động cụ thể hay không; vì những yếu tố này có thể gây ra những tác động khác nhau lên não bộ.

Nguồn ảnh minh họa: Internet

Giới Hạn Của Nghiên Cứu

Khi được hỏi về những hạn chế của nghiên cứu, Tiến sĩ Felix Spiegel, một bác sĩ phẫu thuật béo phì của Memorial Hermann ở Houston, người không tham gia vào nghiên cứu, nói với MNT rằng:

“Hạn chế của nghiên cứu này là nó mang tính hồi cứu và không kiểm soát được nhiều yếu tố. Nói cách khác, nhiều người đã được khảo sát về lượng tiêu thụ đồ chiên của họ. Những người có lượng tiêu thụ cao hơn có xu hướng xuất hiện nhiều triệu chứng lo âu và trầm cảm hơn.”

Tiến sĩ Spiegel giải thích: “Tuy nhiên, họ cũng thường có trình độ học vấn thấp hơn, bị béo phì, mắc nhiều căn bệnh và cũng có mức thu nhập thấp hơn. Những chênh lệch khác biệt này có thể là nguyên nhân làm gia tăng chứng lo âu và trầm cảm, chứ không phải chỉ riêng việc ăn đồ chiên.”

Ông lưu ý: “Để thực sự chứng minh mối quan hệ trực tiếp, bạn cần có một nhóm đối tượng nghiên cứu lớn gồm những người tương đồng về mọi mặt. Cho một nửa nhóm ăn nhiều đồ chiên rán hơn và một nửa còn lại ăn ít hơn. Nếu sau này có nhiều trường hợp mắc chứng lo âu và trầm cảm xảy ra ở nhóm ăn nhiều thực phẩm chiên nhiều dầu mỡ, thì bạn sẽ có bằng chứng để nói về điều này.”

Nguồn ảnh minh họa: Internet

Thực Phẩm Có Lợi Cho Sức Khỏe Tinh Thần

MNT đã trò chuyện với Tiến sĩ Kelly Johnson-Arbor, Nhà nghiên cứu về Chất độc Y tế, Đồng Giám đốc Y tế và Giám đốc Điều hành Lâm thời tại Trung tâm Chất độc Thủ đô Quốc gia, người không tham gia vào nghiên cứu, về việc liệu có bất kỳ loại thực phẩm nào có thể giúp ích hoặc ngăn ngừa chứng trầm cảm và lo âu hay không.

Tiến sĩ Johnson-Arbor cho biết: “Không có loại thực phẩm cụ thể nào được chứng minh là có thể điều trị hoặc ngăn ngừa chứng trầm cảm hoặc lo âu. Tuy nhiên, chế độ ăn Địa Trung Hải giàu rau củ, trái cây, các loại đậu và ngũ cốc nguyên hạt, có liên quan đến lượng protein phản ứng C thấp hơn so với chế độ ăn kiểu phương Tây.”

Cô ấy nói thêm: “Vì protein phản ứng C có liên quan đến chứng viêm, nên lượng protein phản ứng C thấp hơn có thể mang lại tác động tích cực đến sự phát triển của chứng trầm cảm, lo âu và nhiều tình trạng khác bị ảnh hưởng bởi chứng viêm.”

Có thể bạn quan tâm: Liệu Chế Độ Ăn Uống Có Thể Giúp Cải Thiện Các Triệu Chứng Trầm Cảm?

Tổng Kết

MNT đã trò chuyện với Tiến sĩ Spiegel về ý nghĩa của nghiên cứu. Vị này chia sẻ rằng:

“Ý nghĩa của nghiên cứu này là thực phẩm chiên rán, đặc biệt là khoai tây chiên, có thể làm tăng nồng độ acrylamide trong máu. Lượng tích tụ độc tố này cao hơn sẽ gây biến đổi chức năng tế bào thần kinh não bộ và có thể dẫn đến trầm cảm và lo âu. Hậu quả này rõ rệt hơn ở những người trẻ tuổi.”

Ông kết luận: “Thông điệp rút ra là cần hạn chế ăn các loại thực phẩm chiên rán như khoai tây chiên, thịt xông khói và nhiều loại khác; hoặc chỉ nên ăn trong những dịp đặc biệt. Tôi sẽ đề xuất tối đa một khẩu phần mỗi tháng. Việc tiêu thụ thường xuyên có thể góp phần làm tăng nguy cơ mắc chứng lo âu và trầm cảm, cũng như nhiều vấn đề sức khỏe khác.”

Bài viết được dịch từ www.medicalnewstoday.com

Dịch giả Trinh Lê