Có một số lý do tại sao chế độ ăn uống chú trọng thực vật là lựa chọn tốt nhất và lợi ích của nó vượt xa cả việc giảm cân.
Những lợi ích của chế độ ăn chú trọng thực vật và giảm thịt đã được các chuyên gia dinh dưỡng có đăng kí, cũng như các nhà khoa học dinh dưỡng ủng hộ trong nhiều năm. Và có vẻ như mọi người đang dần bắt kịp.
Theo nghiên cứu, chế độ ăn kiêng chú trọng thực vật đã trở thành xu hướng chủ đạo, một phần vì những lợi ích đã được nghiên cứu rộng rãi, nhiều bác sĩ cũng như chuyên gia dinh dưỡng cũng khuyên dùng chế độ này sau khi chứng kiến những cải thiện rõ rệt về sức khỏe của bệnh nhân.
Maya Feller, một chuyên gia dinh dưỡng đã đăng kí ở Brooklyn, New York, đồng thời là tác giả của cuốn sách “The Southern Comfort Food Diabetes Cookbook”, cho biết:
“Chế độ ăn kiêng này cũng phổ biến vì nó làm giảm tác động của con người lên môi trường và nhiều người nổi tiếng, chẳng hạn như Beyoncé và Tom Brady, đã áp dụng nó.”
Feller nói: “Cho dù bạn là người yêu động vật, nhà bảo vệ môi trường hay người muốn tận hưởng một cuộc sống lành mạnh nhất có thể, thì chú trọng thực vật là chủ đề cơ bản duy nhất dường như thôi thúc rất nhiều người trong chúng ta.”
Nguồn ảnh minh họa: Internet
Ăn kiêng chú trọng thực vật là một lối sống hơn là một chế độ, vì bạn không cần phải đếm lượng calo hoặc mục tiêu dinh dưỡng đa lượng hàng ngày. Về bản chất, nó chỉ đơn giản là ăn nhiều thực phẩm có nguồn gốc thực vật hơn, đồng thời giảm bớt thực phẩm có nguồn gốc động vật.
Có một số cách định nghĩa khác nhau về chế độ ăn kiêng:
- Chế độ ăn chay: Những người ăn chay được phép ăn phô mai, trứng và sữa, nhưng họ kiêng ăn thịt gia cầm, lợn và thịt bò. Họ chú trọng protein có nguồn gốc từ thực vật hơn là thịt.
- Chế độ ăn thuần chay: Là một phần của lối sống thuần chay, những người này nói không với tất cả sản phẩm có nguồn gốc từ động vật (bao gồm sữa, pho mát và mật ong) và chỉ tiêu thụ thực phẩm có nguồn gốc thực vật.
- Chế độ ăn thô thuần chay: Những người này có thể tuân thủ theo những nguyên tắc nói trên và chỉ tiêu thụ thực phẩm tươi không qua chế biến, thuần thực vật.
- Chế độ ăn uống linh hoạt: Một số người linh hoạt hơn. Họ cố gắng giảm ăn thịt và áp dụng chế độ ăn chủ yếu từ thực vật, nhưng thỉnh thoảng cũng có một số sản phẩm từ động vật.
Theo Krista Linares, một chuyên gia dinh dưỡng đã đăng ký và là chủ sở hữu của Nutrition Con Sabor ở Los Angeles, định nghĩa cuối cùng – chế độ ăn kiêng linh hoạt – là cách tiếp cận cân bằng hơn, vì vậy chúng tôi sử dụng nó cho mục đích của bài viết này.
Cô ấy nói rằng đối với những người ăn thịt hiện tại, việc loại bỏ hoàn toàn thực phẩm từ động vật có thể khiến bữa ăn trở nên căng thẳng và gây khó khăn cho việc hấp thụ các vi chất dinh dưỡng, chẳng hạn như B12 và sắt, vốn khan hiếm trong thực phẩm thuần thực vật.
Feller nói: “Việc tăng cường tỷ lệ rau củ quả trong bữa ăn có tác dụng tích cực đối với sức khỏe của mọi người. Dưới đây là những phát hiện từ nghiên cứu.”
Một chế độ ăn uống chú trọng thực vật có thể thúc đẩy cân nặng khỏe mạnh và ngăn ngừa bệnh tật.
Nguồn ảnh minh họa: Internet
Chế Độ Ăn Kiêng Chú Trọng Thực Vật Có Thể Hỗ Trợ Giảm Huyết Áp
Huyết áp cao, còn được gọi là tăng huyết áp, có thể làm tăng nguy cơ mắc nhiều vấn đề sức khỏe như bệnh tim mạch, đột quỵ và tiểu đường tuýp 2. May mắn thay, thực phẩm mà chúng ta tiêu thụ có thể tạo nên sự khác biệt.
Nhiều nghiên cứu đã chứng minh rằng tuân thủ chế độ ăn uống chú trọng thực vật có thể làm giảm huyết áp, từ đó làm giảm nguy cơ mắc phải những căn bệnh này.
Một phân tích tổng hợp từ 39 nghiên cứu đã kết luận rằng những người theo chế độ ăn chay trung bình có huyết áp thấp hơn so với những người theo chế độ ăn tạp, những người ăn cả thực vật và động vật.
Một nghiên cứu khác cho thấy những người ăn chay giảm 34% nguy cơ mắc bệnh tăng huyết áp so với những người không ăn chay.
Chế Độ Ăn Kiêng Chú Trọng Thực Vật Có Thể Bảo Vệ Sức Khỏe Tim Mạch
Thịt chứa chất béo bão hòa, có thể góp phần gây ra nhiều vấn đề về tim mạch khi ăn quá nhiều. Vì vậy, cắt giảm thịt và tăng cường thực phẩm có nguồn gốc thực vật chính là cách mà bạn đang bảo vệ trái tim của mình.
Một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí của Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ cho thấy rằng áp dụng chế độ ăn chú trọng thực vật có thể làm giảm 16% nguy cơ phát triển bệnh tim mạch và giảm khoảng 31% nguy cơ tử vong vì tình trạng sức khỏe này.
Ngoài hạn chế thịt, bạn nên bổ sung thêm thực phẩm kháng viêm, chủ yếu là những loại có nguồn gốc từ thực vật để giúp ngăn ngừa bệnh tim mạch. Chúng bao gồm rau xanh, rau củ có màu vàng, ngũ cốc nguyên hạt, hạt óc chó, dầu ô liu nguyên chất, cá béo, cà chua và trái cây.
Tương tự như vậy, bạn nên tránh xa những loại thực phẩm gây viêm nhiễm, chẳng hạn như thịt chế biến sẵn, thực phẩm chế biến sẵn, đồ chiên rán và đường tinh luyện.
Chế Độ Ăn Kiêng Chú Trọng Thực Vật Có Thể Giúp Ngăn Ngừa Bệnh Tiểu Đường Tuýp 2
Ai cũng biết rằng có mối liên hệ giữa chế độ ăn uống và bệnh tiểu đường tuýp 2.
Theo Mayo Clinic, cân nặng là một yếu tố rủi ro chính vì nhiều mô mỡ hơn khiến cho các tế bào kháng insulin nhiều hơn. Nhưng chế độ ăn uống nào là tối ưu để ngăn ngừa bệnh tiểu đường tuýp 2? Nhiều nghiên cứu cho rằng chế độ ăn chú trọng thực vật là có lợi nhất.
Một nghiên cứu đã phát hiện ra rằng áp dụng chế độ ăn uống chú trọng thực vật giàu thực phẩm thực vật chất lượng cao giúp giảm 34% nguy cơ mắc bệnh tiểu đường tuýp 2.
Hiệp hội Tiểu đường Hoa Kỳ nhận xét rằng điều này có thể xảy ra vì thực phẩm thực vật chứa ít chất béo bão hòa hơn thực phẩm động vật, vốn làm tăng lượng cholesterol và nguy cơ phát triển bệnh tiểu đường tuýp 2.
Một nghiên cứu khác được công bố trên tạp chí Diabetes Care, cho thấy tỷ lệ mắc bệnh tiểu đường tuýp 2 ở những người không ăn chay là 7.6%, trong khi những người ăn thuần chay chỉ có 2.9%.
Nguồn ảnh minh họa: Internet
Chế Độ Ăn Kiêng Chú Trọng Thực Vật Có Thể Giúp Bạn Giảm Cân
Nguy cơ béo phì của bạn sẽ giảm đi khi bạn chuyển từ chế độ ăn nhiều thịt sang chế độ ăn nhiều thực vật hơn. Tóm lại, những người ăn thực vật có xu hướng nhẹ cân hơn, mặc dù đây không phải lúc nào cũng là mục tiêu chính của họ.
Feller nói: “Mục tiêu của họ chính là nuôi dưỡng cơ thể và tế bào nhằm cải thiện kết quả sức khỏe, nhưng giảm cân có thể là lợi ích phụ trong quá trình thay thế và giảm bớt một số loại thực phẩm.”
Nghiên cứu từ Diabetes Care nói trên đã phát hiện ra sự khác biệt đáng kể về chỉ số khối cơ thể (BMI) giữa người ăn chay và người ăn thịt. Theo Viện Tim, Phổi và Máu Quốc gia, người ăn thuần chay có chỉ số BMI trung bình là 23.6, trong khi những người ăn mặn là 28.8, được coi là thừa cân.
Ăn nhiều thực vật hơn cũng có thể giúp bạn giảm cân. Một nghiên cứu quy mô nhỏ cho thấy 65 người trưởng thành thừa cân đã giảm trung bình 9.25 pound khi họ áp dụng chế độ ăn thực phẩm toàn phần, chú trọng thực vật trong vòng 1 năm. Hơn nữa, chế độ ăn kiêng này không hạn chế calo; những người tham gia được phép ăn những gì họ muốn và vẫn có thể giảm cân.
Theo nghiên cứu, một lý do giúp giảm cân nữa là ngũ cốc nguyên hạt và rau củ có chỉ số đường huyết tương đối thấp – nghĩa là chúng được tiêu hóa chậm hơn – và trái cây chứa chất chống oxy hóa và chất xơ giúp kéo dài cảm giác no lâu.
Nếu mục tiêu của bạn là giảm cân, thì việc ưu tiên những loại thực phẩm lành mạnh có nguồn gốc từ thực vật là điều vô cùng quan trọng. Linares nói: “Có người áp dụng chế độ ăn chú trọng thực vật rất lành mạnh, nhưng cũng có người áp dụng chế độ ăn này không đúng cách.”
Áp Dụng Chế Độ Ăn Kiêng Chú Trọng Thực Vật Lâu Dài Có Thể Giúp Bạn Tăng Cường Tuổi Thọ
Tất cả những lợi ích tiềm năng khác được liệt kê ở đây đều tập trung vào một lợi ích chính, đó là sống thọ hơn.
Nghiên cứu từ Tạp chí Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ cho thấy chế độ ăn chú trọng thực vật làm giảm 25% nguy cơ tử vong do mọi nguyên nhân. Ngoài ra, mức độ bảo vệ sẽ tăng lên nếu bạn gắn bó với các loại thực phẩm lành mạnh có nguồn gốc thực vật.
Một nghiên cứu khác cho thấy rằng ăn thực phẩm thực vật bổ dưỡng thay vì thực phẩm có hại sẽ mở rộng lớp bảo vệ này thêm 5%. Các nhà nghiên cứu đã xếp hạng nhiều loại thực phẩm có nguồn gốc thực vật theo thang điểm từ 1 đến 17 để tìm ra loại nào tốt cho sức khỏe nhất.
Thực phẩm kém lành mạnh như soda, bánh ngọt và bánh mì trắng – mặc dù không có thịt nhưng lại nhận được điểm thấp; trong khi đó, thực phẩm thực vật lành mạnh hơn – như ngũ cốc nguyên hạt, rau củ và trái cây – nhận được điểm cao hơn.
Có thể bạn quan tâm: Chế Độ Ăn Lành Mạnh, Giàu Thực Vật Giúp Giảm Nguy Cơ Tử Vong Sớm
Chế Độ Ăn Kiêng Chú Trọng Thực Vật Có Thể Làm Giảm Nguy Cơ Ung Thư
Như chúng ta đã thấy, áp dụng chế độ ăn uống chú trọng thực vật giúp mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe – nhưng nó có thể giúp phòng ngừa ung thư không? Nghiên cứu cho thấy rằng câu trả lời có thể là có!
Theo Viện Nghiên cứu Ung thư Hoa Kỳ, phương pháp tốt nhất để có được các chất dinh dưỡng bảo vệ chống ung thư, chẳng hạn như chất xơ, vitamin, khoáng chất và chất phytochemical là áp dụng chế độ ăn nhiều rau củ, trái cây, ngũ cốc, các loại đậu, quả hạch, hạt và một số động vật.
Cách này cũng áp dụng cho những người sống sót sau ung thư. Một đánh giá được công bố trên tạp chí Nghiên cứu và Quản lý Ung thư lưu ý rằng có những lợi ích bảo vệ, mặc dù chúng ở mức vừa phải (giảm khoảng 10% nguy cơ mắc một số loại ung thư), và có thể là do những dưỡng chất có trong thực phẩm thực vật và cân nặng khỏe mạnh được thúc đẩy bởi chế độ ăn kiêng này.
Nguồn ảnh minh họa: Internet
Chế Độ Ăn Kiêng Chú Trọng Thực Vật Có Thể Cải Thiện Lượng Cholesterol Của Bạn
Cholesterol cao có thể dẫn đến chất béo tích tụ trong máu, có thể cản trở lưu lượng máu và có nguy cơ dẫn đến đau tim, đột quỵ hoặc bệnh tim. Tuy nhiên, một chế độ ăn uống lành mạnh sẽ có thể giúp kiểm soát lượng cholesterol.
Cụ thể, chuyển từ chế độ ăn kiêng chứa nhiều sản phẩm động vật sang chế độ ăn chủ yếu là thực vật có thể làm giảm cholesterol LDL (“có hại”) từ 10 đến 15%, trong khi những người theo chế độ ăn thuần chay có thể giảm đến 25% cholesterol LDL, theo phân tích tổng hợp từ 27 nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Tim mạch Hoa Kỳ.
Chế Độ Ăn Uống Chú Trọng Thực Vật Có Thể Giảm Thiểu Nguy Cơ Đột Quỵ
Nguy cơ đột quỵ của bạn sẽ tăng lên nếu bạn bị cao huyết áp, thừa cân, tiểu đường hoặc tim mạch. Cholesterol cao, hút thuốc, uống rượu hoặc sử dụng ma túy cũng có thể làm tăng nguy cơ này.
Như đã lưu ý ở trên, phần lớn các yếu tố rủi ro này có thể được loại bỏ bằng cách áp dụng chế độ ăn uống chú trọng thực vật và thực hiện lối sống lành mạnh. Trên thực tế, 50% trường hợp đột quỵ có thể phòng ngừa được nhờ phương pháp trên.
Tăng cường ăn trái cây và rau củ là cách đơn giản nhất để giảm nguy cơ mắc bệnh. Theo nghiên cứu, những người tiêu thụ nhiều trái cây và rau củ nhất có nguy cơ đột quỵ thấp hơn 21% so với những người tiêu thụ ít nhất.
Tăng Cường Tiêu Thụ Thực Vật Có Thể Duy Trì Sức Khỏe Não Bộ
Ngoài lợi ích về mặt thể chất, chế độ ăn uống chú trọng thực vật cũng có thể có những lợi ích về mặt tinh thần. Feller nói: “Có bằng chứng thuyết phục cho thấy chế độ ăn chú trọng thực vật có thể trì hoãn sự tiến triển của bệnh Alzheimer.”
Một phân tích tổng hợp từ 9 nghiên cứu cho thấy rằng tiêu thụ thêm 100 gram trái cây và rau quả mỗi ngày (khoảng nửa cốc) giúp giảm 13% nguy cơ suy giảm nhận thức và chứng mất trí nhớ.
Dựa trên bài báo đăng trên tạp chí Nutrients, polyphenol có nhiều trong trái cây, rau củ và ngũ cốc nguyên hạt (vốn là những thực phẩm thiết yếu của chế độ ăn chú trọng thực vật).
Theo đánh giá được công bố trên tạp chí Current Pharmaceutical Biotechnology, polyphenol có thể giúp làm chậm sự tiến triển của bệnh Alzheimer và hỗ trợ đẩy lùi quá trình suy giảm nhận thức.
Bài viết được dịch từ www.everydayhealth.com
Dịch giả Trinh Lê
