Việc thay thế thịt đỏ và thịt chế biến sẵn bằng thực phẩm có nguồn gốc thực vật như trái cây, rau, ngũ cốc và các loại đậu có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2, theo một nghiên cứu mới được đăng trên tạp chí Scientific Reports.
Bệnh tiểu đường là một vấn đề sức khỏe cộng đồng nhức nhối và tỷ lệ mắc bệnh này đang gia tăng hàng năm trên toàn cầu. Nghiên cứu lưu ý rằng vào năm 2019, có khoảng 463 triệu người trưởng thành mắc bệnh tiểu đường và tỷ lệ mắc bệnh được dự đoán sẽ đạt 10,9% (700 triệu) vào năm 2045.
Người ta đã biết rằng việc tiêu thụ nhiều thịt đỏ và thịt chế biến sẵn có liên quan đến việc tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2, trong khi chế độ ăn giàu chất xơ đã được chứng minh là làm giảm nguy cơ này, vì vậy các nhà nghiên cứu muốn kiểm tra xem liệu có mối liên hệ nào giữa việc thay thế một phần thịt đỏ hoặc thịt chế biến bằng các thực phẩm từ thực vật (các loại đậu, rau, trái cây, ngũ cốc hoặc kết hợp những thứ này) và nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2 hay không.
Nguồn ảnh minh họa: Internet
Đối với nghiên cứu này, dữ liệu được lấy từ các nhóm gồm 5 nghiên cứu bao gồm 41.662 người Phần Lan từ 25 tuổi trở lên, trong đó 22% là nữ. Sức khỏe của những người tham gia được đánh giá bằng các biện pháp đo lường sức khỏe, đánh giá huyết thanh và bảng câu hỏi, với dữ liệu được liên kết với các cơ quan đăng ký sức khỏe của Phần Lan.
Những người mắc bệnh tiểu đường loại 2 khi bắt đầu nghiên cứu đã bị loại khỏi tất cả các phân tích. Các cá nhân được theo dõi trong thời gian trung bình là 11 năm, trong đó có 1.750 trường hợp mắc bệnh tiểu đường loại 2 mới khởi phát đã được ghi nhận.
Chế độ ăn uống trong nghiên cứu được đánh giá bằng cách sử dụng bảng câu hỏi tần suất thực phẩm. Trong các mô hình chuyển đổi chế độ ăn kiêng, 100 gam thịt đỏ hoặc 50 gam thịt chế biến sẵn được thay thế bằng một lượng thực phẩm thay thế có nguồn gốc thực vật tương đương hàng tuần.
Lượng thức ăn thông thường và lượng calo trung bình được xác định bằng cách sử dụng cơ sở dữ liệu thành phần thực phẩm quốc gia của Phần Lan. Bệnh tiểu đường loại 2 được phát hiện bằng cách liên kết dữ liệu của người tham gia với cơ quan đăng ký hành chính quốc gia về việc hoàn trả chi phí thuốc chống tiểu đường, bán thuốc, nhập viện hoặc nguyên nhân tử vong dựa trên phân loại bệnh quốc tế.
Nguồn ảnh minh họa: Internet
Thay thế thịt bằng thực phẩm từ thực vật để phòng ngừa bệnh tiểu đường
Nhìn chung, kết quả nghiên cứu cho thấy rằng ngay cả những thay đổi nhỏ nhưng có thể thực hiện dễ dàng đối với chế độ ăn nguồn gốc thực vật cũng có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2, đặc biệt là ở nam giới. Thay thế một phần thịt đỏ hoặc thịt đã qua chế biến bằng trái cây, ngũ cốc hoặc sự kết hợp của các loại thực phẩm có nguồn gốc thực vật làm giảm nhẹ nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2, đặc biệt là ở nam giới.
Ngoài ra, thay thế một phần thịt chế biến bằng các thực phẩm kết hợp từ thực vật làm giảm đáng kể nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2. Tuy nhiên, việc thay thế lượng thịt ăn vào bằng rau và/hoặc các loại đậu không mang lại kết quả tương tự. Các quan sát giữa các phụ nữ là tương đương nhưng không đáng kể.
Ở nam giới, tăng gấp đôi lượng thay thế lên 200 và 100 gam thịt đỏ, thịt chế biến hàng tuần tương ứng với lượng ngũ cốc hoặc trái cây tương đương dẫn đến giảm nhiều hơn nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2.
Nguồn ảnh minh họa: Internet
Các tác giả nghiên cứu lưu ý rằng tác dụng phòng chống bệnh tiểu đường loại 2 của trái cây có thể là do hàm lượng polyphenol và chất xơ phong phú của chúng, cũng như cải thiện việc duy trì trọng lượng cơ thể có liên quan đến tiêu thụ nhiều trái cây. Ăn nhiều ngũ cốc nguyên hạt có liên quan đến mức insulin lúc đói thấp hơn và cải thiện độ nhạy insulin, điều này có thể được điều chỉnh bởi hàm lượng chất xơ cao trong ngũ cốc nguyên hạt và các vitamin, khoáng chất và chất phytochemical cấu thành.
Ngoài ra, các tác giả lưu ý rằng mối quan hệ chặt chẽ hơn giữa lượng thức ăn có nguồn gốc thực vật và việc giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2 ở nam giới có thể là do nam giới có mức tiêu thụ thịt cao hơn và xu hướng tiêu thụ thực phẩm có nguồn gốc thực vật thấp hơn.
Đáng chú ý, 78% người tham gia nghiên cứu là nam giới; do đó, các nghiên cứu có thể có ý nghĩa nhiều hơn đối với nam giới.
Nguồn ảnh minh họa: Internet
Các khuyến nghị mới để quản lý bệnh tiểu đường
Các kết quả nghiên cứu được đưa ra kịp thời rằng Nhóm nghiên cứu bệnh tiểu đường và dinh dưỡng của Hiệp hội nghiên cứu bệnh tiểu đường châu Âu gần đây đã công bố các khuyến nghị mới để quản lý bệnh tiểu đường. Nhóm khuyến nghị giảm thiểu việc tiêu thụ thịt đỏ và thịt đã qua chế biến, thay vào đó nên tiêu thụ thực phẩm thực vật chế biến ở mức tối thiểu để kiểm soát bệnh tiểu đường.
Trên tạp chí Diabetologia, nhóm cũng nói rằng chế độ ăn rất ít carbohydrate, chẳng hạn như chế độ ăn ketogenic, không được khuyến khích do các lo ngại về độ an toàn đối với sức khỏe.
“Thông điệp quan trọng là tăng lượng tiêu thụ các loại thực phẩm thực vật, chẳng hạn như ngũ cốc nguyên hạt, rau, trái cây nguyên chất, các loại đậu, quả hạch, hạt và dầu thực vật phi nhiệt đới không hydro hóa, đồng thời giảm thiểu tiêu thụ thịt đỏ và thịt chế biến sẵn, đồ uống có đường và ngũ cốc tinh chế,” bản cập nhật cho các khuyến nghị năm 2004 chỉ ra.
Nguồn ảnh minh họa: Internet
Theo các khuyến nghị, việc tăng lượng chất xơ – được tìm thấy trong thực phẩm thực vật chứ không phải sản phẩm từ động vật – có thể cải thiện lượng đường trong máu và cholesterol cũng như trọng lượng cơ thể, cải thiện việc kiểm soát bệnh tiểu đường và những người mắc bệnh tiểu đường nên tiêu thụ ít nhất 35 gam chất xơ mỗi ngày.
Các khuyến nghị dựa trên các đánh giá hệ thống mới và phân tích tổng hợp do nhóm ủy quyền, cũng như bằng chứng sẵn có và nhằm mục đích cung cấp cho các chuyên gia y tế các hướng dẫn dựa trên bằng chứng để thảo luận với bệnh nhân về quản lý bệnh tiểu đường, bao gồm phòng ngừa và thuyên giảm bệnh tiểu đường loại 2.
Tiến sĩ Hana Kahleova, đồng tác giả của các khuyến nghị, cho biết trong một tuyên bố: “Khuyến nghị ăn nhiều thực vật hơn là rất cần thiết để ngăn chặn 200 triệu trường hợp mắc bệnh tiểu đường mới trên toàn thế giới trong 20 năm tới. Nghiên cứu lâm sàng mà tôi tiến hành luôn cho thấy lợi ích của chế độ ăn uống nguồn gốc thực vật trong việc ngăn ngừa và cải thiện bệnh tiểu đường.”
Bài viết được dịch từ vegnews.com
Dịch giả Trinh Lê
