• Các nhà nghiên cứu báo cáo rằng ăn nhiều trái cây và rau quả có thể làm giảm nguy cơ tử vong ở những người mắc bệnh thận mãn tính.
• Những người mắc bệnh thận mãn tính tiến triển (CKD) đôi khi được khuyên nên áp dụng chế độ ăn ít kali do thận của họ không có khả năng chuyển hóa kali, dẫn đến nồng độ kali trong máu tăng cao.
• Trong nghiên cứu này, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng nồng độ kali trong máu thay đổi rất ít giữa các nhóm được xác định bởi tần suất họ tiêu thụ rau và trái cây lúc ban đầu, được phân tầng theo giai đoạn của bệnh thận mãn tính.
• Theo các nhà nghiên cứu, phát hiện này cho thấy chế độ ăn hàng ngày nhiều rau và trái cây có thể không làm tăng kali huyết thanh.

Thận của những người mắc bệnh thận mãn tính (CKD) dần dần bị suy yếu theo thời gian. Theo Viện Quốc gia về Bệnh tiểu đường và Tiêu hóa và Bệnh thận, cứ 7 người trưởng thành ở Hoa Kỳ thì có hơn 1 người mắc CKD.

Do không có triệu chứng trong giai đoạn đầu, CKD thường không được phát hiện cho đến khi bệnh tiến triển nặng. Khi thận bị tổn thương, kali đôi khi có thể tích tụ trong máu. Tăng kali máu là thuật ngữ chỉ mức kali cao.

Trong một nghiên cứu, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra hơn một nửa số người tham gia, tất cả đều bị CKD tiến triển, có mức kali cao hơn giới hạn thông thường. Khi bệnh nhân CKD mất chức năng thận, các bác sĩ có thể khuyên họ nên ăn ít hơn thực phẩm chứa nhiều kali.

Một nghiên cứu về những người Nhật Bản mắc và không mắc CKD cho thấy ăn ít trái cây và rau quả có liên quan đến nguy cơ tử vong cao hơn. Nghiên cứu hiện đã được công bố trên Tạp chí Dinh dưỡng thận.

Các nhà nghiên cứu cho biết chế độ ăn giàu trái cây và rau quả dường như không làm tăng nồng độ kali ở những người mắc bệnh thận mãn tính.

Nguồn ảnh minh họa: Internet

Tăng Cường Tiêu Thụ Trái Cây Và Rau Quả

Các chuyên gia y tế thường ca ngợi những ưu điểm của chế độ ăn uống chú trọng thực vật. Tiêu thụ một chế độ ăn nhiều trái cây và rau quả có liên quan đến việc giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch, ung thư và tử vong nói chung.

Theo bài báo của nhóm nghiên cứu, những bệnh nhân mắc bệnh CKD tiến triển có thể kiêng các bữa ăn chứa nhiều rau củ và trái cây, do lo ngại về việc duy trì chế độ ăn ít kali của họ.

Một phân tích có hệ thống năm 2019 về các nghiên cứu quan sát đã thu hút sự quan tâm của các nhà nghiên cứu vì nó phát hiện ra rằng những người chạy thận nhân tạo thường ít ăn trái cây và rau quả hơn so với dân số nói chung và việc tiêu thụ nhiều hơn có liên quan đến việc giảm nguy cơ tử vong do mọi nguyên nhân và không do tim mạch.

Cụ thể, các nhà nghiên cứu đã báo cáo rằng việc tăng cường tiêu thụ rau củ quả vào khoảng 17 khẩu phần mỗi tuần có liên quan đến nguy cơ tử vong do mọi nguyên nhân thấp hơn 20% so với việc ăn hai khẩu phần mỗi tuần.

Do chế độ ăn của người châu Á thường nhiều trái cây và rau củ hơn nên các nhà nghiên cứu đã quyết định tiến hành nghiên cứu trên những người tham gia mắc và không mắc bệnh CKD tại một bệnh viện ở Nhật Bản.

Nguồn ảnh minh họa: Internet

Nghiên Cứu Về Chế Độ Ăn Uống Dành Cho Người Bệnh Thận Đã Được Tiến Hành Như Thế Nào?

Nghiên cứu này có sự tham gia của hơn 2.000 người lớn từ 20 tuổi trở lên, họ đã đến khám tại một trong số các khoa ngoại trú của bệnh viện duy nhất trên đảo Sado ở Nhật Bản từ năm 2008 đến năm 2016.

Để được đưa vào nghiên cứu, những người tham gia được yêu cầu phải có kết quả xét nghiệm nước tiểu và creatinine huyết thanh cơ bản, cũng như thông tin về tần suất tiêu thụ rau và trái cây. Ngoài ra, họ cũng đã có ít nhất một lần đánh giá tiếp theo.

Độ tuổi trung bình của những người tham gia là 69. Khoảng 55% số người tham gia là nam giới, 64% trong số họ bị tăng huyết áp (huyết áp cao) và 39% mắc bệnh tiểu đường.

Những người tham gia được chia nhóm theo cách họ trả lời các câu hỏi về tần suất ăn trái cây và rau quả “không bao giờ hoặc hiếm khi”, “thỉnh thoảng” hoặc “mỗi ngày”. Khoảng 50% người tham gia cho biết họ ăn trái cây và rau quả mỗi ngày, trong khi 15% cho biết họ không bao giờ ăn chúng.

Những người tham gia được chia thành những người không mắc CKD, những người mắc CKD không cần lọc máu và những người đang chạy thận nhân tạo. Trong số những người tham gia, 45% bị CKD không cần lọc máu và 7% đang chạy thận nhân tạo.

Hơn 50% người tham gia mắc bệnh CKD không chạy thận cho biết họ ăn trái cây và rau quả mỗi ngày. Chỉ có 28% bệnh nhân chạy thận nhân tạo cho biết họ tiêu thụ trái cây và rau quả hàng ngày.

Trong thời gian theo dõi trung bình 5.7 năm, đã có 561 trường hợp tử vong được ghi nhận. Hồ sơ y tế, cáo phó và báo cáo từ những thành viên gia đình hoặc người quen của từng người tham gia đã được nhóm nghiên cứu sử dụng để xác nhận tình trạng tử vong.

Các nhà nghiên cứu đã sửa đổi phân tích để tính đến các yếu tố như giới tính và tuổi tác, nhân khẩu học (chẳng hạn như tình trạng hút thuốc và chỉ số BMI) và bệnh nền đi kèm.

Nguồn ảnh minh họa: Internet

Lợi Ích Của Chế Độ Ăn Giàu Trái Cây Và Rau Quả Đối Với Sự Sống Còn

Những người thỉnh thoảng ăn chúng có nguy cơ tử vong do mọi nguyên nhân cao hơn 25% so với những người tham gia ăn rau và trái cây hàng ngày. Những người hiếm khi hoặc không bao giờ ăn rau và trái cây có nguy cơ tử vong do mọi nguyên nhân tăng 60%.

Dữ liệu ban đầu cho thấy nồng độ kali huyết thanh được phân tầng theo giai đoạn CKD là tương tự nhau ở tất cả các nhóm tần suất ăn rau và trái cây. Các nhà nghiên cứu đã viết trong bài báo của họ rằng:

“Điều này cho thấy tần suất tiêu thụ rau củ quả không liên quan đến nồng độ kali huyết thanh, ngay cả ở những bệnh nhân mắc bệnh CKD tiến triển.”

“Không có sự khác biệt trong mối quan hệ giữa những người mắc và không mắc CKD. Kết quả của chúng tôi cho thấy rằng ăn nhiều rau và trái cây mỗi ngày có thể không làm tăng nồng độ kali huyết thanh và thay vào đó có thể làm giảm tỷ lệ tử vong do mọi nguyên nhân ở bệnh nhân mắc CKD, bao gồm cả những người chạy thận nhân tạo.”

Các nhà nghiên cứu đã nhấn mạnh trong bài báo của họ rằng những người tham gia mắc CKD giai đoạn nặng có thể đã tiêu thụ trái cây và rau quả chứa ít kali hoặc thực phẩm đã được ngâm hoặc luộc trước khi ăn để loại bỏ kali – một khuyến nghị phổ biến dành cho bệnh nhân CKD tại Nhật Bản.

Mặt khác, họ kết luận rằng: “Tuy nhiên, ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy rằng hàm lượng kali trong chế độ ăn uống không liên quan đến nồng độ trong máu hoặc tăng kali máu.”

Nguồn ảnh minh họa: Internet

Kali và Bệnh Thận

Tiến sĩ Anjay Rastogi, giáo sư kiêm trưởng khoa thận học lâm sàng tại Trường Y khoa David Geffen thuộc Đại học California Los Angeles, nói với Medical News Today rằng nghiên cứu này “kích thích tư duy” nhưng cho biết nó có một số hạn chế.

Ông chỉ ra rằng: “Ở Nhật Bản, phần lớn người dân nước họ ăn nhiều trái cây và rau quả hơn Hoa Kỳ. Liệu điều này có thể được áp dụng cho một quốc gia như Hoa Kỳ?”

Ngoài ra, Rastogi còn cho rằng những người tham gia chỉ ghi lại tần suất tiêu thụ trái cây và rau quả của họ trong một lần và cũng có thể chỉ cung cấp cho phòng nghiên cứu một lần duy nhất trong ngày.

Theo ông, vẫn có một số chi tiết còn thiếu. Rastogi cho biết ông cảm thấy rằng những người mắc bệnh CKD giai đoạn nặng cần phải ăn một chế độ ăn ít kali.

Tiến sĩ Rastogi nói về kali: “Đó là một nguyên tố khoáng chất rất quan trọng trong cơ thể chúng ta, nhưng rõ ràng ở những bệnh nhân mắc bệnh thận bị tăng kali máu, nó có thể gây nguy hiểm và dẫn đến ngưng tim.”

Rastogi nói rằng những người bị CKD nên tham khảo ý kiến từ một chuyên gia dinh dưỡng được đào tạo để tìm hiểu cách giảm lượng kali mà vẫn duy trì được chế độ ăn uống giàu trái cây và rau quả.

Ông lưu ý rằng có những chất ức chế kali mới trên thị trường có thể điều trị chứng tăng kali máu ở những người không thể giảm kali bằng chế độ ăn uống đơn thuần.

Rastogi nói: “Tôi là một người rất ủng hộ chế độ ăn kiêng, bạn biết đấy, thay đổi lối sống nhằm trì hoãn quá trình tiến triển của không chỉ bệnh thận mà cả bệnh tim mạch. Nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở người bệnh thận chính là bệnh tim mạch. Cả hai căn bệnh này luôn đi đôi với nhau.”

Kristen Carli, một chuyên gia dinh dưỡng và chủ sở hữu của Camelback Nutrition & Wellness ở Arizona, nhấn mạnh với MNT rằng bệnh nhân không cần áp dụng chế độ ăn ít kali cho đến khi họ đến giai đoạn bốn hoặc năm của bệnh thận mãn tính (CKD).

Bà nói: “Trước khi chức năng thận suy giảm nghiêm trọng như vậy, chúng ta nên hướng đến một chế độ ăn uống lành mạnh, tất nhiên là luôn tăng cường nhiều trái cây và rau quả.”

Nguồn ảnh minh họa: Internet

Đưa Ra Khuyến Nghị Đa Dạng Hơn

Tiến sĩ Deidra Crews, giáo sư y khoa thuộc khoa thận học tại Trường Y khoa Đại học Johns Hopkins ở Maryland, nói với Medical News Today rằng các chuyên gia chăm sóc sức khỏe thường đưa ra những khuyến nghị rập khuôn cho bệnh nhân mắc bệnh thận mãn tính.

Cô nói: “Chế độ ăn nhiều kali có thể gây hại cho những người mắc bệnh thận mãn tính thể nặng hoặc suy thận. Tuy nhiên, hầu hết những người mắc bệnh thận mãn tính đều ở thể nhẹ.

Vì vậy, nếu bạn nhìn vào hơn 37 triệu người Mỹ đang chung sống với bệnh thận mãn tính và phần lớn trong số họ chỉ mắc bệnh ở thể nhẹ, thì các khuyến nghị về chế độ ăn uống giúp phòng ngừa bệnh tim mạch và kéo dài tuổi thọ sẽ rất giống với các khuyến nghị mà chúng tôi thường tư vấn cho người dân nói chung, đó chính là hãy áp dụng chế độ ăn giàu trái cây và rau củ.”

Kết quả của nghiên cứu tại Nhật Bản này đang thúc đẩy sự quan tâm đến nghiên cứu sâu hơn để xem liệu chế độ ăn nhiều trái cây và rau quả có thực sự liên quan đến chứng tăng kali máu ở những người mắc CKD tiến triển hay không, Crews cho biết.

Cô nói: “Mặc dù những người mắc bệnh CKD giai đoạn cuối thường không thể đào thải kali trong cơ thể họ qua thận, nhưng có thể có những con đường trong ruột cho phép điều này xảy ra.”

Các nhóm nghiên cứu nhấn mạnh rằng vì trái cây và rau quả thường có nhiều chất xơ nên chúng có thể hỗ trợ quá trình này.

Có thể bạn quan tâm: Ăn Nhiều Rau Củ Quả Sáng Màu Giúp Tăng Cường Sức Khỏe Phụ Nữ

Bài viết được dịch từ www.medicalnewstoday.com

Dịch giả Trinh Lê