Chế độ ăn kiêng dựa trên thực vật vẫn phổ biến vì nhiều lý do chính đáng. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), chế độ ăn chay và thuần chay tốt cho sức khỏe và ít gây hại cho môi trường hơn chế độ ăn nhiều thịt.
Nhưng có một điều mà những người ăn chay và thuần chay có thể học hỏi từ những người ăn mặn, đó là cách giảm thiểu lãng phí thực phẩm.
Theo Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA), có đến 30 – 40% nguồn cung cấp thực phẩm của Mỹ bị lãng phí hàng năm do người tiêu dùng xử lý và bảo quản không đúng cách.
Theo tạp chí Clean Eating, phong trào “từ đầu đến đuôi” được ủng hộ trong nhiều năm đã chỉ ra rằng chúng ta nên ăn tất cả các bộ phận của động vật mà chúng ta tiêu thụ để giảm lãng phí thực phẩm, ngay cả những phần thừa và nội tạng vốn ít được ưa chuộng hơn.
Sự thật là có rất nhiều phần thừa của trái cây và rau củ có thể ăn được mà chúng ta đã vô tình cắt bỏ và vứt đi.
Linda Ly, người sáng lập trang web Garden Betty và là tác giả của quyển “The No-Waste Vegetable Cookbook: Recipes and Techniques for Whole Plant Cooking”, giải thích rằng: “Mặc dù bạn có thể vứt chúng vào thùng ủ phân, nhưng nhiều loại trong số chúng hoàn toàn có thể ăn được.”
Áp dụng phương pháp ăn uống “từ gốc đến ngọn” có thể giúp bạn giảm lãng phí thực phẩm, tiết kiệm tiền và thậm chí có thể tìm thấy một nguyên liệu yêu thích mới cho món ăn quen thuộc mà bạn chưa từng biết là có thể ăn được.
Ly đã liệt kê ra 10 cách sau đây để bạn có thể bắt đầu áp dụng.
Có thể bạn đang vô tình vứt đi một số bộ phận quan trọng của rau củ quả trong bữa ăn của mình.
Nguồn ảnh minh họa: Internet
1. Lá Củ Dền
Phần củ màu đỏ của củ dền là phần thường được sử dụng nhiều nhất. Nhưng phần lá tươi của nó cũng ngon không kém. Lá củ dền cũng có những lợi ích sức khỏe của riêng nó. Theo Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA), phần lá của củ dền có nhiều chất đạm và chất xơ hơn phần củ của nó.
Bạn có thể chế biến lá củ dền tương tự như bất kỳ loại rau xanh nào khác, hoặc thử áp chảo nó.
Làm nóng dầu ô liu và tỏi băm, sau đó thêm phần lá đã được xắt nhỏ vào chảo. Xào cho đến khi héo và mềm. Ăn kèm với củ dền nướng, rưới thêm giấm balsamic và rắc vụn phô mai lên trên và thưởng thức.
2. Lá Tỏi Tây
Nếu bạn đã từng thực hiện một công thức nấu ăn có tỏi tây, có thể bạn sẽ thắc mắc vì sao chỉ lấy phần thân trắng và xanh nhạt, còn phần lá xanh đậm của cây tỏi tây lại bị bỏ đi? Theo Ly, không có lý do gì để bạn phải vứt chúng đi cả.
Cô ấy nghĩ rằng phần này của tỏi tây đã bị bỏ đi vì lý do thẩm mỹ. “Đôi khi chúng bị dập tơi tả và trông không ngon miệng cho lắm. Nhưng tất cả những gì bạn cần làm là lột bỏ lớp vỏ ngoài và làm sạch chúng thật kỹ. Sau đó, bạn có thể chế biến chúng tương tự như phần thân màu trắng.”
Nguồn ảnh minh họa: Internet
3. Ngọn Cà Rốt
Cà rốt được bày bán tại siêu thị thường không có phần ngọn màu xanh lá, nhưng cà rốt ở chợ nông sản thì có thể có. Những phần lá xanh này hoàn toàn có thể ăn được, mặc dù chúng không có vị giống như cà rốt.
Ly nói: “Chúng khiến tôi nhớ đến rau mùi tây nhưng có hương vị của đất hơn. Bạn có thể sử dụng chúng như một loại topping để trang trí và tạo điểm nhấn. Tôi thường dùng ngọn cà rốt có sẵn trong khu vườn của mình để tạo ra chimichurri, một món ăn mà tôi thường gọi là salsa cà rốt.”
Để làm món salsa ngọn cà rốt này, bạn hãy thái nhỏ phần ngọn rồi trộn chúng với hỗn hợp dầu ô liu và giấm rượu vang đỏ. Thêm nhiều tỏi băm và ớt đỏ cho vừa ăn. Ly nói: “Thành phẩm cuối cùng mà bạn có là một loại nước sốt có hương vị đậm đà, rất phù hợp với món salad hoặc bánh mì.”
4. Thân và Lá Bông Cải Xanh
Chúng ta thường bỏ đi phần cuống bông cải xanh, mặc dù nó cũng ngon như phần bông của chúng. Ly nói: “Bạn chỉ cần bóc lớp vỏ cứng bên ngoài của thân cây. Phần thịt bên trong có thể được sử dụng giống như bông cải xanh.”
Tương tự, bạn cũng không nên bỏ qua phần lá của bông cải xanh. Ly nói: “Chúng có vị tương tự như cải rổ nhưng ít đắng hơn. Chúng rất thích hợp với những món ăn cần nấu chậm như súp, hầm và om.”
Bạn cũng có thể chế biến chúng thành snack tương tự như cách làm với cải xoăn. Rưới ít dầu ô liu lên lá rồi trải chúng ra khay, sau đó dùng lò hoặc nồi chiên không dầu để nướng cho đến khi giòn.
Để làm món thân bông cải xanh nướng, hãy cắt chúng thành khoanh tròn và trộn với dầu ô liu cùng phô mai Parmesan bào sợi. Sau đó trải ra khay và nướng trong lò ở nhiệt độ 400 độ F trong 15 – 20 phút hoặc cho đến khi chín mềm.
Nguồn ảnh minh họa: Internet
5. Vỏ Chuối
Vâng, ngay cả vỏ chuối bạn cũng có thể ăn được! Theo nghiên cứu được công bố vào tháng 1 năm 2018 trên Journal of Functional Foods, các hợp chất hữu cơ phenolic trong vỏ chuối có tác dụng chống oxy hóa và kháng khuẩn mạnh.
Một số đầu bếp chuyên nghiệp đã làm món BBQ thuần chay từ vỏ chuối, nhưng có lẽ tốt hơn hết là bạn nên bắt đầu với một lượng nhỏ trong món sinh tố của mình. Chỉ cần cho vỏ của nửa quả chuối chín vào máy xay sinh tố cùng với các nguyên liệu yêu thích khác của bạn.
6. Vỏ Khoai Tây
Ly tin tưởng chắc chắn rằng khoai tây không cần gọt vỏ. Cô nói: “Có rất nhiều chất xơ trong vỏ khoai tây.”
Tuy nhiên, Ly cũng đồng ý rằng sẽ có lúc cần gọt vỏ, chẳng hạn như khi bạn muốn món khoai tây nghiền của mình có độ mịn nhất định. Trong những tình huống này, bạn nghĩ rằng phần vỏ thừa sẽ bị vứt đi đúng không. Tin tốt là bạn vẫn có thể tận dụng chúng.
Bạn có thể làm snack bằng cách trộn vỏ khoai tây đã rửa sạch với dầu ô liu và loại gia vị mà bạn thích (hãy thử ớt bột hun khói!). Sau đó trải ra khay và nướng ở nhiệt độ 400 độ F trong 15 phút.
Nguồn ảnh minh họa: Internet
7. Vỏ Dưa Hấu
Nếu nói về truyền thống ẩm thực của miền Nam nước Mỹ, bạn có thể đã từng nghe qua món vỏ dưa hấu ngâm chua. Nhưng đó không phải là điều duy nhất bạn có thể làm với vỏ của loại quả này.
Ly nói: “Vỏ dưa hấu có vị lai giữa dưa hấu và dưa chuột. Tôi rất thích kết cấu của nó sau khi nấu chín, bên ngoài mềm nhưng bên trong vẫn giữ được độ giòn, một trải nghiệm vị giác rất tuyệt!”
Bạn hãy thử làm món vỏ dưa hấu xào bằng cách đun nóng dầu hạt cải trong chảo. Thêm tỏi, gừng và hành lá và đảo cho đến khi có mùi thơm. Thêm vỏ dưa cắt khúc và tiếp tục xào cho đến khi chúng mềm. Thưởng thức cùng với cơm nóng, rưới thêm chút nước tương, dầu mè và dầu ớt.
8. Thân Cây Cải Xoăn
Rất nhiều người thích ăn cải xoăn. Nhưng rất ít người trong số họ biết được rằng phần thân của cải vẫn có thể ăn được. Hầu hết chúng thường bị vứt bỏ hoặc ủ phân.
Theo Ly, đó là một điều đáng tiếc, bởi vì thân cải xoăn hoàn toàn phù hợp để làm món sốt pesto. Bạn có thể sử dụng riêng thân cải hoặc thêm vào một số loại thảo mộc hoặc rau xanh khác. Công thức này có thể được thay đổi để phù hợp với nhiều khẩu vị.
Để làm món pesto này, bạn hãy cắt nhỏ thân cây cải xoăn và cho vào máy xay thực phẩm cùng với một ít hạt thông, một hoặc hai tép tỏi, phô mai Parmesan bào sợi, dầu ô liu, thêm chút muối và hạt tiêu cho vừa ăn.
Xay nhuyễn cho đến khi chúng tạo thành một hỗn hợp sệt. (Để đạt được độ đặc mong muốn, hãy dùng một ít nước nấu từ mì ống trước khi trộn với mì ống.)
Nguồn ảnh minh họa: Internet
9. Lõi Táo
Bạn có thể đang vô tình vứt bỏ đi loại men vi sinh mạnh mẽ nhất trong tủ lạnh của mình.
Một nghiên cứu được công bố vào tháng 7 năm 2019 trên tạp chí Frontiers in Microbiology đã phát hiện ra rằng táo chứa khoảng 100 triệu vi khuẩn – hầu hết chúng đều có lợi – và 90% trong số đó nằm trong lõi của quả táo.
Mặc dù phần lõi khó nhai hơn phần còn lại của quả táo, nhưng bạn vẫn có thể ăn được nó.
Ai cũng biết rằng hạt táo có độc. Mặc dù chúng có chứa một loại độc tố gọi là amygdalin, có thể chuyển hóa thành hydro xyanua, nhưng nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng bạn sẽ phải ăn 80 hạt trở lên cùng một lúc thì mới có nguy cơ bị ngộ độc.
Nhưng nếu muốn cẩn thận hơn, bạn có thể lấy hạt ra và trồng chúng.
10. Vỏ Hành Tây
Vỏ hành tây vàng giúp mang lại màu sắc và hương vị tuyệt vời cho nước dùng thuần chay. Thay vì vứt chúng đi, bạn hãy cất chúng vào túi đông lạnh cùng với thân bông cải xanh, vỏ đậu, ngọn măng tây và thân nấm; tất cả chúng đều có thể được sử dụng để làm nước dùng.
Khi túi đầy, bạn hãy cho mọi thứ bên trong vào nồi, đổ ngập nước rồi đậy nắp và đun sôi. Đun nhỏ lửa trong vòng một giờ, sau đó lọc rồi để nguội và bảo quản trong tủ lạnh hoặc tủ đông để sử dụng sau này trong món súp và món hầm.
Có thể bạn quan tâm: Vỏ Hạt Bơ Có Thể Hỗ Trợ Điều Trị Bệnh Tim Và Ung Thư
Bài viết được dịch từ www.everydayhealth.com
Dịch giả Trinh Lê
