- Các nhà khoa học đã tiến hành phân tích nghiên cứu nhằm tìm hiểu thêm về cách thức mà carotenoid ảnh hưởng đến sức khỏe của phụ nữ.
- Họ phát hiện ra rằng một chế độ ăn uống giàu carotenoid có thể làm giảm nguy cơ bệnh tật.
- Với khả năng đạt hiệu quả cao và tỷ lệ gây tác dụng phụ thấp, họ kết luận rằng những phương án tiếp cận nhằm tăng cường carotenoid ở phụ nữ có thể có lợi.
Nguồn ảnh minh họa: Internet
Mặc dù phụ nữ có xu hướng có tuổi thọ cao hơn nam giới, nhưng họ cũng gặp phải nhiều vấn đề về sức khỏe hơn. Tương tự, mặc dù phụ nữ có xu hướng có hệ thống miễn dịch mạnh hơn nam giới, nhưng họ lại chiếm đến 80% các bệnh tự miễn dịch.
Nhiều bệnh thoái hóa thần kinh, chẳng hạn như bệnh Alzheimer và thoái hóa điểm vàng do tuổi tác, thường gặp ở phụ nữ hơn nam giới. Một số nghiên cứu chỉ ra rằng những khác biệt này có thể phát sinh từ các mức độ tiếp xúc với căng thẳng oxy hóa khác nhau do cả thói quen sinh hoạt và một số yếu tố bên trong, chẳng hạn như sự khác biệt về nội tiết.
Nếu đúng như vậy, chất chống oxy hóa và các yếu tố kháng viêm trong chế độ ăn uống có thể là một giải pháp vô hại giúp giảm thiểu stress do oxy hóa và viêm nhiễm nhằm cải thiện sức khỏe.
Gần đây, các nhà khoa học đã tiến hành phân tích các nghiên cứu kiểm tra tác động của chế độ ăn uống đối với một số tình trạng tự miễn dịch ở phụ nữ. Họ phát hiện ra rằng các sắc tố carotenoid có thể mang lại hiệu quả trong việc ngăn ngừa suy giảm thị lực và chức năng nhận thức.
Bài phân tích hiện đã được xuất bản trên tạp chí Nutritional Neuroscience.
“Phân tích này được xây dựng dựa trên nhiều thập kỷ nghiên cứu trước đó, nó chỉ ra rằng một chế độ ăn giàu rau củ quả, đặc biệt là nhiều loại có chứa carotenoid – một dạng sắc tố hữu cơ có tự nhiên trong trái cây và rau quả, có liên quan đến quá trình lão hóa khỏe mạnh, tuổi thọ và giảm nguy cơ mắc bệnh mãn tính.” — theo Tiến sĩ Amy Keller, Trợ lý Giáo sư tại Khoa Nội tiết, Chuyển hóa và Tiểu đường tại Đại học Colorado Denver, người không tham gia vào bài phân tích.
Cô ấy chia sẻ rằng: “Carotenoid có thể mang lại hiệu quả nhờ vào đặc tính chống oxy hóa và kháng viêm của chúng. Có khả năng điều này là lo sự kết hợp của nhiều yếu tố.”
Nguồn ảnh minh họa: Internet
Bằng Chứng Về Những Lợi Ích Sức Khỏe Của Carotenoid
Trong phân tích của mình, các nhà nghiên cứu nhấn mạnh rằng mật độ khoáng xương thấp có thể được chẩn đoán ở phụ nữ trong độ tuổi 30 và ngày càng nặng hơn sau thời kỳ mãn kinh.
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng một số carotenoid có thể trì hoãn quá trình loãng xương. Chúng bao gồm lycopene được tìm thấy trong cà chua, cũng như beta-carotene, lutein (L) và zeaxanthin (Z) được tìm thấy trong rau xanh và trứng.
Nhóm nghiên cứu còn phát hiện ra rằng nồng độ L và Z cao hơn có liên quan đến khả năng giảm tỷ lệ mắc bệnh đục thủy tinh thể và thoái hóa điểm vàng do tuổi tác (AMD).
Nghiên cứu trước đây chỉ ra rằng carotenoid giúp ức chế sự tích tụ của beta-amyloid ở não và trì hoãn quá trình sản xuất fibril, cả hai đều có liên quan đến chứng sa sút trí tuệ. Ngoài ra, họ quan sát thấy rằng L và Z có thể tăng cường hiệu suất tế bào và chức năng nhận thức ở trẻ em, thanh niên, người già và những người bị suy giảm nhận thức.
Các nghiên cứu khác còn phát hiện ra rằng L và Z rất cần thiết cho sự phát triển của trẻ sơ sinh. Theo một nghiên cứu, con cái của những bà mẹ thuộc nhóm tăng cường L và Z cao nhất đã giảm 38% nguy cơ suy giảm thị lực khi được chẩn đoán lại ba năm sau đó.
Nhóm nghiên cứu còn cho biết một số thử nghiệm khác đã chỉ ra rằng nồng độ cao của carotenoid huyết thanh cũng có liên quan đến khả năng giảm nguy cơ:
- Ung thư buồng trứng và ung thư vú
- Thiểu cơ (Sarcopenia)
- Nếp nhăn trên da
- Viêm ruột mãn tính (IBD)
- Đa xơ cứng
Nguồn ảnh minh họa: Internet
Carotenoid Đã Cải Thiện Sức Khỏe Như Thế Nào?
Khi được hỏi về cơ chế mà những carotenoid sắc tố như L và Z có thể cải thiện sức khỏe, Giáo sư Billy Hammond thuộc khoa Khoa học Hành vi và Não bộ thuộc Đại học Georgia, một trong những tác giả của nghiên cứu, đã chia sẻ với Medical News Today như sau:
“Câu ngạn ngữ thuở xưa “Bạn là hiện thân của những gì bạn ăn!” luôn luôn đúng theo nghĩa đen. Những gì bạn ăn sẽ ảnh hưởng đến cấu tạo của não, cũng như các chất hóa học được gọi là chất dẫn truyền thần kinh và hormone cũng có liên quan đến chức năng của nó.”
Ông giải thích rằng vì não được cấu tạo bởi khoảng 60% chất béo, khiến nó rất dễ bị stress oxy hóa. Thông thường, não bộ của chúng ta hấp thụ chất chống oxy hóa hòa tan trong lipid từ nguồn thực phẩm như trứng và rau xanh để ngăn ngừa bất kỳ tác hại nào có thể nảy sinh. Khi chế độ ăn uống hiện tại có chứa ít chất chống oxy hóa hơn mức cần thiết, một số biến chứng có thể xảy ra.
Dù bổ sung carotenoid từ thực phẩm có thể cải thiện kết quả sức khỏe, nhưng nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc sử dụng thực phẩm chức năng có thể không mang lại hiệu quả đã nêu. Trên thực tế, những dưỡng chất riêng lẻ có thể không phát huy được tác dụng tương tự đối với cơ thể như khi chúng được hấp thụ từ trái cây và rau quả.
Nguồn ảnh minh họa: Internet
Về vấn đề này, Tiến sĩ Y khoa Wendy L. Bennett – Phó Giáo sư tại Trường Y thuộc Đại học Johns Hopkins, người không tham gia vào nghiên cứu, đã chia sẻ với MNT rằng:
“Uống thuốc bổ sung vitamin E hoặc beta-carotene sẽ không ngăn ngừa hoặc trì hoãn sự khởi phát của bệnh thoái hóa điểm vàng do tuổi tác (AMD). Điều tương tự cũng xảy ra với vitamin C và vitamin tổng hợp (Centrum Silver), theo như kết quả được tìm thấy trong thử nghiệm lâm sàng.”
“Không có bằng chứng nào khác liên quan đến thực phẩm bổ trợ chống oxy hóa, đặc biệt là lutein và zeaxanthin. Trước khi có thể đề xuất bổ sung vitamin, cần phải có bằng chứng thuyết phục về lợi ích của chúng để chứng minh tính an toàn và hiệu quả của phương án này.” — Bà nhấn mạnh.
Với khả năng đạt hiệu quả cao và tỷ lệ gây tác dụng phụ thấp, họ kết luận rằng những phương án tiếp cận nhằm tăng cường carotenoid ở phụ nữ có thể có lợi.
Khi được hỏi về những giới hạn của nghiên cứu, Tiến sĩ Keller chỉ ra rằng cần phải nghiên cứu thêm để làm rõ các quy trình đằng sau các kết quả lâm sàng được thảo luận trong phân tích này.
Tiến sĩ Hammond còn chia sẻ thêm rằng rất khó để liên kết một yếu tố đơn lẻ như vitamin E với một kết quả lâu dài. Ông nói:
“Các rối loạn thoái hóa như chứng sa sút trí tuệ cũng phức tạp như chính quá trình lão hóa, và kéo theo nhiều mức độ ảnh hưởng khi chỉ tác động một chút nào đó vào thời điểm định sẵn, nhưng lại vượt trội khi tích lũy trong 50 năm. Ví dụ, giả sử rằng bạn có thể giảm nguy cơ của mình 1% mỗi năm với một thành phần cụ thể nào đó trong chế độ ăn uống. Nghe có vẻ khá khiêm tốn, nhưng 1% mỗi năm trong 70 năm tương đương với việc giảm 30% nguy cơ, đây là một con số rất lớn.”
Tuy nhiên, Tiến sĩ Bennett cũng chỉ ra rằng các nhà nghiên cứu đã không thực hiện nghiên cứu ban đầu, điều này khiến cho việc tổng hợp và đánh giá dữ liệu của họ dễ bị sai lệch.
Nguồn ảnh minh họa: Internet
Những Dưỡng Chất Khác Có Lợi Cho Phụ Nữ
Khi được hỏi về những chất dinh dưỡng nào khác có thể mang lại tác dụng bảo vệ sức khỏe phụ nữ, Tiến sĩ Keller nói rằng:
“Ngoài carotenoid, flavonoid cũng chịu trách nhiệm về màu sắc của trái cây và rau củ. Nhóm của chúng tôi nghiên cứu tiềm năng của (-) – epicatechin, một loại flavonoid có nhiều trong thực phẩm như socola và trà. Hợp chất này giúp cải thiện sức khỏe mạch trong các nghiên cứu của chúng tôi. Khi phụ nữ mất đi khả năng phòng vệ trước nguy cơ tim mạch sau thời kỳ mãn kinh, việc tăng cường sức khỏe của họ thông qua các chất dinh dưỡng có hoạt tính sinh học có thể giúp ích cho sức khỏe trong quá trình lão hóa ở nữ giới.”
Tiến sĩ Hammond chia sẻ thêm rằng các yếu tố sinh hoạt chung như tăng cường tập thể dục và thực hiện một chế độ ăn uống cân bằng cũng là chìa khóa để cải thiện sức khỏe. Ông nói: “Nhiều người thường quan niệm rằng các thành phần riêng lẻ trong chế độ ăn uống là thuốc hoặc “một viên chữa bách bệnh.” Mặc dù thực phẩm chức năng đôi khi cũng là một phương án hiệu quả, nhưng tối ưu hóa chế độ ăn uống vẫn là cách tiếp cận hàng đầu tốt nhất cho sức khỏe của bạn.”
Có thể bạn quan tâm: Thực Phẩm Giàu Kali Giúp Tăng Cường Sức Khỏe Tim Mạch Ở Phụ Nữ
Bài viết được dịch từ www.medicalnewstoday.com
Dịch giả Trinh Lê
