- Một nghiên cứu mới cho thấy việc tiêu thụ nhiều loại axit amin nhất định có liên quan đến tỷ lệ mắc bệnh tiểu đường tuýp 2 cao hơn.
- Kết quả không cho thấy mối quan hệ phi tuyến tính đáng kể giữa việc tiêu thụ axit amin và nguy cơ mắc bệnh tiểu đường tuýp 2 sau khi kiểm soát các yếu tố về lối sống và nhân khẩu học. Điều này cho thấy cần phải cân nhắc nhiều hơn.
- Thịt bò, thịt gà và thịt lợn là một số thực phẩm chứa nhiều axit amin chuỗi nhánh.
Gần 3/4 trong số 38 triệu người Mỹ mắc bệnh tiểu đường đang phải đối mặt với bệnh tiểu đường tuýp 2.
Một số nhà nghiên cứu buộc phải nghiên cứu sâu hơn về mối liên hệ giữa dinh dưỡng và bệnh tiểu đường tuýp 2 sau khi phát hiện ra rằng các axit amin có trong thực phẩm có liên quan đến việc tăng nguy cơ mắc bệnh mãn tính.
Một nghiên cứu mới đây được công bố trên BMC Public Health cho thấy tỷ lệ mắc bệnh tiểu đường tuýp 2 cao hơn ở những người có chế độ ăn chứa nhiều axit amin.
Các nhà nghiên cứu đã xem xét thông tin tiêu thụ thực phẩm từ Nhóm nghiên cứu dịch tễ học triển vọng ở Iran (PERSIAN), một phần của Nghiên cứu đoàn hệ RaNCD.
Họ thu thập thông tin từ những người trong độ tuổi từ 35 đến 65 ở nhiều giai đoạn khác nhau, tập trung vào những người mắc bệnh tiểu đường tuýp 2 trong thời gian theo dõi 6 năm
Dữ liệu cho phân tích này được lấy từ Bảng câu hỏi tần suất thực phẩm của Iran, đánh giá tần suất tiêu thụ và khẩu phần của 125 loại thực phẩm khác nhau.Các nhà nghiên cứu cũng tính đến các yếu tố khác như tuổi tác, giới tính, thói quen hút thuốc và hoạt động thể chất.
Theo kết quả, việc tiêu thụ nhiều hơn một số axit amin nhất định có liên quan đến việc tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường tuýp 2. Chúng bao gồm các axit amin thiết yếu, axit amin chuỗi nhánh, axit sulfuric và axit amin kiềm.
Việc tiêu thụ một số axit amin nhất định có trong một số loại thực phẩm có liên quan đến việc tăng nguy cơ phát triển bệnh tiểu đường.
Nguồn ảnh minh họa: Internet
Mối Liên Hệ Giữa Bệnh Tiểu Đường Tuýp 2 và Axit Amin
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra mối tương quan giữa tình trạng kháng insulin và bệnh tiểu đường tuýp 2 và một số axit amin nhất định.
Mặc dù không trực tiếp tham gia vào nghiên cứu, Tiến sĩ Mireille Serlie thuộc khoa nội khoa (nội tiết) của Trường Y Yale nói với Medical News Today rằng:
“Các axit amin chuỗi nhánh (BCAA) valine, leucine và isoleucine gần đây đã được xem xét kỹ lưỡng về vai trò tiềm năng của chúng trong việc kháng insulin và bệnh tiểu đường tuýp 2.”
Bà cảnh báo: “Tuy nhiên, kết quả thường trái ngược nhau và mối quan hệ trực tiếp chưa được thể hiện.”
Thực tế là tình trạng kháng insulin có thể ảnh hưởng đến mức BCAA – và mức BCAA dường như ảnh hưởng đến độ nhạy insulin – khiến các nghiên cứu liên quan trở nên khó giải thích hơn.
Theo Tiến sĩ Serlie, có một số yếu tố ảnh hưởng đến lượng BCAA ở người. Chúng bao gồm tốc độ tổng hợp và phân hủy protein cũng như lượng calo tổng thể.
“Một yếu tố khác thường không được đưa vào nghiên cứu lâm sàng là nguồn protein, có thể có nguồn gốc từ động vật hoặc thực vật. Không rõ liệu BCAA hoặc chất chuyển hóa của chúng có ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa glucose hay không và các nhà nghiên cứu vẫn chưa xác định được liệu tình trạng kháng insulin có làm tăng mức BCAA hay không.
Do đó, mối liên hệ giữa BCAA, tình trạng kháng insulin và tỷ lệ mắc bệnh tiểu đường tuýp 2 ở người vẫn chưa được giải thích từ góc độ phân tử.”
— Tiến sĩ Mireille Serlie
Hơn nữa, nghiên cứu không tìm thấy mối liên hệ phi tuyến tính đáng kể giữa axit amin trong chế độ ăn uống và nguy cơ mắc bệnh tiểu đường tuýp 2 sau khi điều chỉnh nhân khẩu học và lối sống. Điều này cho thấy có những yếu tố khác ảnh hưởng đến mối liên hệ giữa lượng axit amin hấp thụ và tỷ lệ mắc bệnh tiểu đường tuýp 2.
Mặc dù không trực tiếp tham gia, nhưng Tiến sĩ Absalon Gutierrez thuộc khoa nội tiết, tiểu đường và chuyển hóa của UTHealth Houston đã chỉ ra rằng:
“Trong nghiên cứu này, nhân khẩu học (tất cả đối tượng là người Iran) và nơi cư trú (thành thị và nông thôn) có thể đóng vai trò trong nghiên cứu này. Ngoài ra, có khả năng xảy ra sai lệch vì nghiên cứu đã sử dụng bảng câu hỏi yêu cầu người tham gia nhớ lại lượng thức ăn mà họ đã ăn.”
Nguồn ảnh minh họa: Internet
Thực Phẩm Nào Chứa Nhiều Axit Amin?
Sữa, thịt đỏ và thịt gia cầm là một số thực phẩm chứa nhiều axit amin chuỗi nhánh. Theo Tiến sĩ Serlie, một nghiên cứu dịch tễ học trên quy mô lớn cho thấy phần lớn lượng tiêu thụ BCAA đến từ thịt lợn, thịt bò và thịt gia cầm.
Tiến sĩ Serlie lưu ý: “Sức khỏe trao đổi chất có thể được cải thiện bằng cách giảm BCAA, tuy nhiên điều này vẫn chưa được chứng minh. Phương pháp điều trị bằng chế độ ăn kiêng, tập thể dục và giảm cân được cho là có lợi trong một số thử nghiệm, nhưng không thấy có sự thay đổi nào về BCAA ở những thử nghiệm khác. Tuy nhiên, hạn chế ăn thịt và tuân thủ lối sống lành mạnh nói chung là có lợi cho sức khỏe tổng thể.”
Điều quan trọng cần lưu ý là axit amin chuỗi nhánh (BCAA) là loại axit amin “thiết yếu”, nghĩa là cơ thể bạn không thể tạo ra chúng, do đó bạn phải hấp thụ thông qua thực phẩm.
Bạn có thể nhận BCAA trong nhiều loại thực phẩm, chẳng hạn như thịt, thịt gia cầm, trứng, hải sản, các loại hạt và ngũ cốc. Theo Tiến sĩ Gutierrez, nhiều loại thực phẩm này cũng bao gồm các axit amin cần thiết khác.
Mặc dù không tham gia vào nghiên cứu nói trên, Ellen Liskov – chuyên gia chăm sóc và giáo dục bệnh tiểu đường được chứng nhận của Bệnh viện Yale New Haven – đã khuyến nghị những điều sau để đạt được lợi ích của axit amin trong khi vẫn nhất quán với các bằng chứng hiện có:
- kết hợp nhiều thực phẩm có nguồn gốc thực vật hơn vào chế độ ăn uống của mình thay vì các sản phẩm động vật, đặc biệt là thịt đỏ
- hạn chế tiêu thụ sữa
- tránh bổ sung thêm axit amin
- tiêu thụ đủ bữa ăn giàu protein để đáp ứng nhu cầu axit amin hàng ngày
- hãy tham khảo ý kiến của một chuyên gia dinh dưỡng được chứng nhận để có được đánh giá và đề xuất phù hợp về thói quen ăn kiêng của bạn
Nguồn ảnh minh họa: Internet
Hạn Chế Của Nghiên Cứu Về Chế Độ Ăn Uống
Có rất nhiều hạn chế của nghiên cứu này cần được lưu ý và nhiều câu hỏi vẫn chưa được trả lời.
Tiến sĩ Janet O’Mahony, một bác sĩ nội khoa hành nghề ở vùng Baltimore, người không tham gia vào nghiên cứu này, nhận xét rằng: “Nghiên cứu về chế độ ăn uống rất khó vì rất khó kiểm soát mọi thứ mà một người ăn.”
Cô chỉ ra: “Chế độ ăn uống của chúng ta bao gồm các protein phức tạp (như thịt, trứng và sữa) cùng với chất béo và đường chứ không phải axit amin. Vì vậy, khi bạn giả định rằng ăn nhiều axit amin trong thịt là không tốt – đó có phải là do axit amin không? Hay đó là do chất béo bão hòa có trong thịt? Hoặc thứ gì khác mà chúng ta ăn cùng với nó?”
Tiến sĩ O’Mahony nói thêm: “Liệu nồng độ BBCA cao có tạo ra tình trạng kháng insulin nếu chúng được tìm thấy trong máu của bệnh nhân kháng insulin không? Mặt khác, có đúng là tình trạng kháng insulin làm tăng nồng độ BBCA trong máu? Mặt khác, có lẽ nồng độ BBCA tăng cao trong máu là do di truyền ở một số người. Một khả năng khác là các axit amin này có thể được sản xuất bởi vi khuẩn đường ruột của một người và sau đó được hấp thụ vào máu.”
“Nghiên cứu này là một quan sát. Vì vậy, họ phát hiện ra rằng bệnh tiểu đường có liên quan đến những người ăn nhiều BBCA. Mối tương quan không chứng minh được mối quan hệ trực tiếp. Bạn không thể kết luận rằng cái này gây ra cái kia,” cô nhấn mạnh thêm.
Ngoài ra, có thể có những phương pháp nghiên cứu hiệu quả hơn để xem xét.
Tiến sĩ O’Mahony giải thích: “Bạn có thể nghiên cứu điều này tốt hơn ở chuột vì bạn có thể cho chúng ăn những axit amin mà bạn muốn. Quá trình này vẫn còn phức tạp và kết quả còn mâu thuẫn. Những con chuột có thể cần phải có chế độ ăn nhiều chất béo và chế độ ăn nhiều BCAA cùng lúc để thể hiện tình trạng kháng insulin. Nó không rõ ràng là nhân quả.”
Có thể bạn quan tâm: Thay Thế Thịt Đỏ Bằng Protein Thực Vật Có Thể Giúp Giảm Nguy Cơ Mắc Bệnh Tiểu Đường Tuýp 2
Bài viết được dịch từ www.medicalnewstoday.com
Dịch giả Trinh Lê
