Vi khuẩn và các vi sinh vật khác sống trong đường ruột giúp cơ thể tiêu hóa thức ăn. Những vi khuẩn này cũng có thể đóng một vai trò quan trọng trong việc giúp cơ thể chống lại vi khuẩn gây bệnh, nấm men và nhiều loài vi khuẩn khác.

Thực phẩm tăng cường sức khỏe đường ruột có thể nuôi dưỡng hoặc bổ sung thêm lợi khuẩn cho đường ruột. Thực phẩm nghèo dinh dưỡng hơn có thể gây rối loạn hệ tiêu hóa hoặc gây hại cho vi khuẩn đường ruột.

Ảnh hưởng của nhiều loại thực phẩm khác nhau đối với sức khỏe tiêu hóa phụ thuộc vào một số yếu tố, bao gồm chế độ ăn uống tổng thể của một người và độ nhạy cảm với thực phẩm. Ví dụ, một người nhạy cảm với thực phẩm có thể gặp phải những tác động tiêu cực đến sức khỏe đường ruột của họ từ một bữa ăn thường được dung nạp tốt.

Đọc tiếp để tìm hiểu về những loại thực phẩm có hại cho sức khỏe đường ruột, tại sao chúng lại góp phần gây ra các vấn đề về đường tiêu hóa, v.v.

Sức khỏe đường ruột của một số người có thể bị ảnh hưởng xấu bởi các loại thực phẩm sau:

Nguồn ảnh minh họa: Internet

Đạm Động Vật

Thực phẩm từ động vật, chẳng hạn như thịt, sữa và trứng, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Chúng rất giàu protein và các chất dinh dưỡng khác, chẳng hạn như choline. Tuy nhiên, những người có chế độ ăn chứa nhiều protein động vật có thể gặp phải những ảnh hưởng xấu trong hệ vi sinh vật đường ruột của họ.

Bệnh viêm ruột (IBD) là một tình trạng mãn tính có thể là dấu hiệu cho thấy sức khỏe đường ruột kém. Theo nghiên cứu, những người ăn nhiều protein, đặc biệt là protein động vật, có nguy cơ mắc bệnh viêm ruột cao hơn.

Một nghiên cứu được thực hiện vào năm 2010 đã so sánh hệ vi khuẩn đường ruột của trẻ em ở vùng nông thôn Burkina Faso, Châu Phi, với trẻ em ở Ý.

Trẻ em Ý ăn nhiều thịt hơn, trong khi trẻ em ở Burkina Faso có chế độ ăn giàu chất xơ, cũng như giàu protein từ đậu. Kết quả nghiên cứu cho thấy trẻ em ở Burkina Faso có nhiều lợi khuẩn đường ruột hơn, giúp giảm viêm nhiễm; trong khi trẻ em Ý có nhiều vi khuẩn liên quan đến viêm nhiễm và bệnh tật hơn.

Theo nghiên cứu được công bố vào năm 2019, ăn thịt đỏ có thể đặc biệt gây hại vì nó làm tăng nồng độ trimethylamine N-oxide (TMAO). TMAO là sản phẩm phụ của vi khuẩn đường ruột. Nhóm nghiên cứu chỉ ra rằng nồng độ TMAO cao có liên quan đến nguy cơ đau tim và đột quỵ cao hơn.

Thực Phẩm Có FODMAP Cao

Phần lớn những loại thực phẩm có hàm lượng FODMAP cao đều phù hợp với đa số mọi người, nhưng có thể gây rối loạn tiêu hóa ở những người bị rối loạn đường ruột, chẳng hạn như hội chứng ruột kích thích (IBS).

FODMAP là viết tắt của:

• Fermentable (lên men)
• Oligosaccharide
• Disacarit
• Monosacarit
• (And)
• Polyol

Thực phẩm lên men, những loại có chứa đường đơn và những loại có chứa rượu đường có thể gây kích ứng dạ dày. Sau đây là một số loại thực phẩm có FODMAP cao:

• thực phẩm chế biến sẵn có chứa xi-rô ngô với hàm lượng fructose cao, sorbitol và các chất làm ngọt nhân tạo khác
• các loại nước ép trái cây
• mật cây thùa, mật ong và nhiều chất làm ngọt khác
• gia vị, chẳng hạn như mứt, gia vị và sốt hummus

Tuy nhiên, nhiều loại thực phẩm giàu dinh dưỡng, chẳng hạn như quả sung, quả mơ và quả bơ, cũng là những thực phẩm có FODMAP cao.

Những người có chế độ ăn kiêng hạn chế FODMAP có thể thử chế độ ăn kiêng loại trừ. Cách này có nghĩa là cắt bỏ và sau đó từ từ bổ sung lại những món có khả năng gây rối loạn để xem loại nào gây ra các vấn đề về đường ruột.

Thực Phẩm Có Chứa Kháng Sinh

Nông dân, đặc biệt là những người chăn nuôi quy mô lớn, thường điều trị cho vật nuôi bằng thuốc kháng sinh để giảm nguy cơ nhiễm trùng nặng. Việc sử dụng thuốc kháng sinh vẫn còn gây tranh cãi và một số quốc gia châu Âu đã ban hành các quy định nghiêm ngặt về hoạt động này.

Kháng kháng sinh có thể tiến triển do tình trạng lạm dụng thuốc kháng sinh, đặc biệt là ở người và động vật khỏe mạnh. Điều này xảy ra khi vi khuẩn tiếp xúc quá nhiều lần với thuốc kháng sinh và dần tiến hóa để tạo ra khả năng kháng thuốc.

Thuốc kháng sinh có thể gây hại vì chúng tiêu diệt cả vi sinh vật có hại và có lợi trong đường ruột. Một số người đã chọn dùng men vi sinh khi sử dụng kháng sinh để hỗ trợ ngăn ngừa tác dụng phụ.

Nhiều người nhận thức được những rủi ro khi dùng kháng sinh không cần thiết, chẳng hạn như cảm lạnh. Tuy nhiên, có đến khoảng 80% thuốc kháng sinh bày bán trên thị trường ở Hoa Kỳ được sử dụng trong ngành nông nghiệp chăn nuôi.

Đồ Chiên Rán

Thực phẩm chiên rán khiến cho cơ thể khó tiêu hóa hơn. Chúng ta thường chiên ngập chúng trong các loại dầu chứa nhiều chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa, điều này có thể càng gây kích ứng dạ dày nhiều hơn, dẫn đến tiêu chảy, đầy hơi và đau bụng.

Thực phẩm chiên cũng có thể kích thích sự phát triển của vi khuẩn đường ruột có hại.

Ngoài ra, hạn chế đồ chiên rán giúp giảm nguy cơ mắc bệnh gan. Bệnh gan có thể gây ra nhiều vấn đề về đường tiêu hóa và có thể làm suy yếu sức khỏe tổng thể của một người. Những người có vấn đề về gan thường được khuyến nghị rằng nên ngừng ăn đồ chiên rán.

Nguồn ảnh minh họa: Internet

Tại Sao Sức Khỏe Đường Ruột Lại Quan Trọng?

Quần thể vi sinh vật đa dạng sống trong đường tiêu hóa có thể ảnh hưởng đến hầu hết mọi khía cạnh của sức khỏe. Ảnh hưởng sâu rộng của hệ vi khuẩn đường ruột chỉ mới được giới khoa học nghiên cứu gần đây.

Khi cơ thể mất đi sự cân bằng thích hợp của vi khuẩn, một số sinh vật có thể phát triển ngoài tầm kiểm soát, dẫn đến bệnh nhiễm trùng do nấm và nhiều căn bệnh nhiễm trùng khác. Ví dụ, vi khuẩn đường ruột của một người có thể thay đổi để đáp ứng với quá trình điều trị bằng kháng sinh, khiến họ dễ bị nhiễm trùng nấm men hơn.

Cho đến nay, nghiên cứu cho thấy rằng sức khỏe đường ruột có thể đóng một vai trò trong:

• sức khỏe tinh thần, bao gồm trầm cảm và lo lắng
• viêm nhiễm
• hội chứng ruột kích thích (IBS)
• béo phì, tiểu đường và hội chứng chuyển hóa
• sức khỏe gan
• bệnh viêm ruột

Nguồn ảnh minh họa: Internet

Thực Phẩm Có Lợi Cho Sức Khỏe Đường Ruột

Nhiều loại thực phẩm bổ dưỡng có thể giúp tăng cường sức khỏe đường ruột. Những nhóm thực phẩm đặc biệt hữu ích gồm có prebiotic, giúp nuôi dưỡng vi khuẩn có lợi và men vi sinh, có thể bổ sung lợi khuẩn cho đường ruột.

Thực Phẩm Giàu Prebiotic

Prebiotic là thực phẩm hoặc thành phần thực phẩm mà cơ thể không tiêu hóa được. Thay vào đó, vi khuẩn sẽ lên men chúng và sử dụng chúng làm thức ăn.

Tất cả prebiotic là một loại chất xơ, nhưng không phải tất cả chất xơ đều là prebiotic. Điều này giúp giải thích tại sao một số dạng chất xơ có thể có lợi cho sức khỏe đường ruột hơn những dạng khác.

Dưới đây là một số loại thực phẩm lành mạnh có chứa prebiotic:

• tỏi
• hành tây
• lúa mì
• đậu nành
• yến mạch
• atisô
• măng tây
• tỏi tây

Thực Phẩm Giàu Lợi Khuẩn

Probiotic có chứa vi khuẩn có lợi cho sức khỏe. Một số ví dụ về men vi sinh có thể kể đến như:

• sữa chua được nuôi cấy
• phô mai và các sản phẩm sữa khác được nuôi cấy vi khuẩn
• thực phẩm lên men, chẳng hạn như kim chi, tempeh, miso và dưa cải bắp sauerkraut

Một số prebiotic và men vi sinh cũng là thực phẩm có FODMAP cao, vì vậy bạn có thể cần xem lại mục tiêu ăn kiêng của mình trước khi xác định có nên ăn từng loại thực phẩm hay không.

Có thể bạn quan tâm: 8 Loại Thực Phẩm Có Lợi Nhất Cho Hệ Tiêu Hóa

Nguồn ảnh minh họa: Internet

Tổng Kết

Không có loại thực phẩm nào là “thần dược” để sở hữu sức khỏe đường ruột khỏe mạnh. Một số thực phẩm lên men, thường là những lựa chọn phổ biến về lợi khuẩn, thực sự có thể làm suy giảm sức khỏe đường ruột ở những người có chế độ ăn hạn chế FODMAP.

Những loại thực phẩm khác, chẳng hạn như thịt đỏ và đồ chiên rán, tốt nhất nên tránh hoặc giảm bớt để cải thiện sức khỏe đường ruột.

Những người muốn tăng cường sức khỏe tiêu hóa có thể thảo luận với bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng về các mục tiêu sức khỏe đường ruột cụ thể của họ. Các kết quả tốt nhất thường đạt được thông qua quá trình thử và sai.

Bài viết được dịch từ www.medicalnewstoday.com

Dịch giả Trinh Lê