- Một số nhóm thực phẩm khác nhau đã được nghiên cứu về tác dụng của chúng đối với sức khỏe tim mạch.
- Kết quả cho thấy chế độ ăn nhiều cá, ngũ cốc nguyên hạt, trái cây, rau củ, các loại đậu, hạt và sữa nguyên kem có liên quan đến việc giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
- Cần có nhiều nghiên cứu sâu hơn để hiểu đầy đủ tầm quan trọng tương đối của từng yếu tố trong việc giảm rủi ro tổng thể.
Một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến bệnh tim mạch (CVD) là thói quen ăn uống không lành mạnh. Ví dụ, tiêu thụ nhiều thịt chế biến sẵn, carbohydrate tinh chế và đồ uống có đường có liên quan đến việc tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
Đồng thời, một số chế độ ăn kiêng như DASH, Địa Trung Hải và Chỉ số Ăn uống Lành mạnh (HEI) đều có liên quan đến việc giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Điểm chung của tất cả các chế độ này là ăn nhiều hơn những nhóm thực phẩm sau:
- Trái cây
- Rau củ
- Các loại đậu
- Quả hạch và hạt
- Cá
Nguồn ảnh minh họa: Internet
Tuy nhiên, một số nghiên cứu gần đây đã chứng minh rằng một số loại thực phẩm, bao gồm cả sữa nguyên kem – từng được cho là làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch – lại thực sự có thể mang đến tác dụng vừa phải hoặc có lợi.
Tuy nhiên, nhiều trong số những phát hiện mới này vẫn chưa được đưa vào khuyến nghị về chế độ ăn uống.
Hơn nữa, vì phần lớn các nghiên cứu về chế độ ăn uống đã được thực hiện ở Bắc Mỹ, Châu Âu và Đông Á, nên không biết liệu kết quả có thể được áp dụng cho các khu vực khác trên thế giới hay không.
Gần đây, các nhà nghiên cứu đã kiểm tra chế độ ăn uống và hồ sơ sức khỏe từ 80 quốc gia trên khắp năm châu lục.
Họ phát hiện rằng chế độ ăn nhiều trái cây, rau củ, quả hạch, các loại đậu, cá và sữa nguyên kem có liên quan đến việc giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch và tử vong ở tất cả các khu vực trên thế giới. Những phát hiện này được thể hiện rõ ràng nhất đối với các nước có thu nhập thấp hơn.
Nghiên cứu này đã được công bố trên Tạp chí Tim mạch Châu Âu.
Một số nhóm thực phẩm có thể liên quan đến việc giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
Nguồn ảnh minh họa: Internet
Chế Độ Ăn Kiêng “PURE” So Với Chế Độ Ăn Kiêng Địa Trung Hải và DASH
Nghiên cứu bắt đầu bằng việc kiểm tra thông tin được cung cấp bởi 166.762 người trong độ tuổi từ 35 đến 70 từ 21 quốc gia có thu nhập thấp, trung bình và cao trải khắp năm châu lục. Thời gian theo dõi trung bình của nghiên cứu là 9.3 năm.
Các nhà nghiên cứu đã phát triển điểm số chế độ ăn uống lành mạnh bằng cách sử dụng 6 nhóm thực phẩm đã được chứng minh là có thể làm giảm tỷ lệ tử vong sau đây:
- trái cây
- rau củ
- các loại đậu
- quả hạch và hạt
- cá
- sản phẩm làm từ sữa
Điểm số chế độ ăn kiêng được mệnh danh là “PURE” để vinh danh nghiên cứu mà nó được phát triển.
Nhìn chung, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng điểm ăn kiêng trung bình là 2.95 và các quốc gia có tổng thu nhập quốc dân bình quân đầu người cao hơn cũng có xu hướng có chế độ ăn uống tốt hơn.
Trong thời gian theo dõi, họ đã ghi nhận tổng cộng 8.201 sự cố CVD quan trọng và 10.076 trường hợp tử vong. Cuối cùng, những người tham gia có điểm ăn kiêng là 5 hoặc 6 ít có khả năng gặp các biến chứng tim mạch hơn những người có điểm ăn kiêng là 0 hoặc 1. Tóm lại, họ đã có thể:
- giảm 30% tỷ lệ tử vong
- giảm 19% nguy cơ đột quỵ
- giảm 18% nguy cơ tim mạch
- giảm 14% nguy cơ đau tim
Các nhà nghiên cứu đã tìm thấy kết quả tương tự sau khi áp dụng điểm số chế độ ăn kiêng PURE cho dữ liệu từ năm nghiên cứu khác với 96.955 người tham gia ở 70 quốc gia.
Họ cũng đề cập rằng điểm số chế độ ăn kiêng PURE có liên quan nhiều hơn đến tỷ lệ tử vong hoặc CVD so với điểm số chế độ ăn uống HEI, Địa Trung Hải hoặc DASH.
Tuy nhiên, điểm số chế độ ăn kiêng PURE là một yếu tố dự đoán tỷ lệ tử vong và các biến chứng CVD tốt hơn đáng kể so với điểm số chế độ ăn kiêng Planet. Chế độ ăn kiêng Planet được tạo ra để đạt được sự cân bằng tốt giữa việc bảo vệ môi trường và ăn uống lành mạnh.
Đây là chế độ ăn kiêng hạn chế nhất được nghiên cứu vì nó chú trọng nhiều vào thực phẩm có nguồn gốc thực vật, đồng thời áp đặt những hạn chế chặt chẽ hàng tuần là 98 gam đối với thịt đỏ, 203 gam đối với thịt gà và 196 gam đối với cá.
Nguồn ảnh minh họa: Internet
Những Loại Thực Phẩm Tốt Cho Tim Mạch
Dựa trên điểm số chế độ ăn kiêng PURE, các nhà nghiên cứu khuyên bạn nên thường xuyên tiêu thụ những loại thực phẩm sau đây:
- 5 phần trái cây và rau củ
- 5 phần các loại đậu
- 1 phần các loại hạt
- 3 phần cá
- 2 phần sữa
- 5 phần thịt đỏ
- 3 phần thịt gia cầm
Họ cũng khuyến nghị mọi người nên tiêu thụ 3 – 4 phần đậu và 2 – 3 phần cá mỗi tuần.
Có thể bạn quan tâm: 6 Bộ Đôi Dưỡng Chất Tốt Cho Tim Mạch
Chế Độ Ăn Uống Có Lợi Cho Sức Khỏe Tim Mạch Như Thế Nào?
Tiến sĩ Debbie Fetter, Phó giáo sư giảng dạy về dinh dưỡng tại Đại học California, Davis, người không tham gia nghiên cứu, đã nói chuyện với Medical News Today về những lợi ích tiềm năng của chế độ ăn giàu trái cây, rau củ, quả hạch, các loại đậu, hải sản và ngũ cốc nguyên hạt đối với sức khỏe tim mạch.
“Thực phẩm có nguồn gốc thực vật, chẳng hạn như trái cây, rau củ và ngũ cốc nguyên hạt, rất giàu dinh dưỡng và có chứa các hóa chất thực vật có tác dụng bảo vệ, được gọi là phytochemical.”
Tiến sĩ Fetter giải thích rằng phytochemical giúp bảo vệ chống lại một số căn bệnh mãn tính, chẳng hạn như tim mạch, bằng cách giảm căng thẳng oxy hóa và giảm viêm nhiễm.
MNT cũng đã nói chuyện với Tiến sĩ Mary Greene, một bác sĩ tim mạch tại Khoa Tim mạch Manhattan ở Thành phố New York, người không tham gia vào nghiên cứu nhưng đã đưa ra ý kiến chuyên môn của mình.
Cô lưu ý rằng một số lợi ích của chế độ ăn kiêng cũng có thể bắt nguồn từ việc hạn chế tiêu thụ thực phẩm chế biến sẵn.
“Giảm viêm trong cơ thể, đặc biệt là trong hệ thống tim mạch, có liên quan đến chế độ ăn ít thực phẩm chế biến. Thực phẩm chế biến được định nghĩa là những thực phẩm đã bị thay đổi theo một cách nào đó trong quá trình sản xuất của con người, chẳng hạn như thực phẩm có chứa chất phụ gia, hóa chất và chất bảo quản để kéo dài thời hạn sử dụng.”
Tiến sĩ Greene giải thích: “Tránh xa những loại thực phẩm này sẽ giúp ích rất nhiều trong việc bảo vệ sức khỏe tim mạch. Đồng thời, các nhóm thực phẩm được xác định trong nghiên cứu này, khi được tiêu thụ ở trạng thái tự nhiên nhất, chúng có thể giúp bạn duy trì sức khỏe tim mạch.”
Nguồn ảnh minh họa: Internet
Phân Biệt Giữa Thực Phẩm Tự Nhiên và Thực Phẩm Chế Biến
Để biết thêm về những hạn chế của nghiên cứu, MNT đã nói chuyện với Tiến sĩ Dana Hunnes, chuyên gia dinh dưỡng lâm sàng cao cấp tại Trung tâm Y tế UCLA ở Los Angeles, người không tham gia nghiên cứu.
Cô ấy chỉ ra rằng nghiên cứu chỉ đơn giản ghi lại các mối liên hệ và không đưa ra lời giải thích nào về nguyên nhân và kết quả.
Theo Tiến sĩ Hunnes, dạng nghiên cứu này chỉ có thể kết luận rằng sáu loại thực phẩm này có liên quan đến việc giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch, nó không thể xác định tầm quan trọng tương đối của từng loại trong số sáu loại thực phẩm này đối với sự phát triển của bệnh tim mạch.
Cô ấy lưu ý rằng điều này rất quan trọng, vì có thể những lợi ích thấy được từ việc ăn cá và sữa sẽ nhỏ hơn so với những lợi ích thấy được từ việc ăn nhiều trái cây, rau củ, quả hạch và các loại đậu.
Tiến sĩ Greene nói thêm rằng những phát hiện này rất dễ bị hiểu sai. Cô ấy chỉ ra rằng mặc dù về mặt kỹ thuật, kem đóng hộp là một sản phẩm từ sữa nguyên kem, nhưng nó cũng là một loại thực phẩm đã qua chế biến và chứa nhiều chất béo, điều này có nghĩa là tốt nhất bạn nên tránh xa nó.
Cô nói thêm: “Tuy nhiên, thêm một chút sữa đặc vào tách cà phê sáng sẽ là một lựa chọn thay thế tốt hơn so với loại kem có hương vị ít béo/không đường, vốn là một loại thực phẩm chế biến cao có chứa nhiều hóa chất liên quan đến bệnh tiểu đường, béo phì và tim mạch. Khi nói về các nhóm thực phẩm riêng lẻ này, sự khác biệt mà chúng tạo ra là điều rất quan trọng mà bạn nên lưu ý.”
Nguồn ảnh minh họa: Internet
Không Nhất Thiết Phải Ăn Chay Hoàn Toàn
Tiến sĩ Fetter cho biết nghiên cứu nhấn mạnh tầm quan trọng của chế độ ăn nhiều trái cây, rau, các loại đậu, quả hạch, hải sản và sữa trong việc giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
Cô ấy cũng thấy thú vị rằng điểm số chế độ ăn kiêng PURE là một yếu tố dự đoán chính xác hơn về sức khỏe tim mạch và tử vong so với điểm số chế độ ăn kiêng Planet nghiêm ngặt tương tự.
Tiến sĩ lưu ý: “Phát hiện này đã củng cố thêm niềm tin cho khuyến nghị rằng mọi người nên có chế độ ăn uống đa dạng; và những người ‘ăn mặn’ vẫn có thể tiêu thụ thực phẩm có nguồn gốc từ động vật ở mức độ vừa phải, thay vì phải hạn chế hoặc kiêng chúng hoàn toàn.”
Cô kết luận: “Tiêu thụ một lượng cá và sữa vừa phải vẫn có liên quan đến việc giảm nguy cơ tim mạch, vì vậy bạn không nhất thiết phải ăn chay hoàn toàn để giảm nguy cơ mắc bệnh.”
Bài viết được dịch từ www.medicalnewstoday.com
Dịch giả Trinh Lê
