- Nghiên cứu trước đây đã chứng minh rằng một chế độ ăn uống kém dinh dưỡng có thể liên quan đến 1/5 trường hợp tử vong trên toàn thế giới.
- Gần đây, các nhà nghiên cứu của Đại học Tufts đã phát hiện ra rằng một chế độ ăn uống nhiều thực phẩm chế biến nhanh có thể làm tăng nguy cơ ung thư ruột già.
- Một nhóm khác gồm các nhà nghiên cứu đến từ Ý cho rằng những người có chế độ ăn uống thiếu dinh dưỡng nhất và ăn nhiều thực phẩm chế biến quá mức có nguy cơ tim mạch và tử vong do mọi nguyên nhân tăng cao.
Hai nghiên cứu mới đây cho thấy thực phẩm siêu chế biến có liên quan đến việc tăng nguy cơ ung thư đại trực tràng, bệnh tim và tử vong do mọi nguyên nhân.
Nguồn ảnh minh họa: Internet
Nhiều người có thể nhận thức được rằng thực phẩm mà chúng ta ăn có thể đóng một vai trò lớn hơn nhiều đối với sức khỏe và tuổi thọ. Trên thực tế, nghiên cứu trước đây từng chỉ ra rằng cải thiện chế độ ăn uống có thể ngăn chặn được 1/5 trường hợp tử vong trên toàn thế giới.
Hai nghiên cứu mới đây được công bố trên tạp chí The BMJ đã đánh giá hậu quả của những loại thực phẩm siêu chế biến đối với một số vấn đề sức khỏe nhất định.
Dựa trên thử nghiệm, các nhà nghiên cứu đến từ Đại học Tufts phát hiện ra rằng chế độ ăn nhiều thực phẩm siêu chế biến có thể làm tăng nguy cơ ung thư đại trực tràng ở nam giới.
Một thử nghiệm khác đến từ nhóm nghiên cứu tại IRCCS Neuromed ở Pozzilli, Ý nói rằng những người trưởng thành có chế độ ăn uống kém dinh dưỡng nhất và ăn nhiều thực phẩm siêu chế biến quá mức có nguy cơ mắc bệnh tim và tử vong do mọi nguyên nhân tăng cao.
Nguồn ảnh minh họa: Internet
Thực Phẩm Siêu Chế Biến Là Gì?
Thực phẩm siêu chế biến là một danh mục của hệ thống phân loại thực phẩm NOVA được thiết kế bởi các nhà nghiên cứu từ Trung tâm Nghiên cứu Dịch tễ học về Sức khỏe và Dinh dưỡng tại Trường Y tế Công cộng thuộc Đại học Sao Paulo, Brazil.
Hệ thống NOVA phân loại thực phẩm thành 4 nhóm khác nhau:
- Nhóm 1: Thực phẩm chưa qua chế biến hoặc chế biến tối thiểu
- Nhóm 2: Nguyên liệu chế biến món ăn (dầu, mỡ, muối và đường)
- Nhóm 3: Thực phẩm chế biến
- Nhóm 4: Thực phẩm siêu chế biến
Thực phẩm siêu chế biến bao gồm các mặt hàng được sản xuất trong môi trường công nghiệp với các thành phần được sản xuất phần lớn hoặc toàn bộ trong phòng thí nghiệm hoặc chiết xuất từ thực phẩm.
Nói chung, thực phẩm siêu chế biến có thể được tìm thấy trong một sản phẩm nếu có ít nhất một thành phần điển hình của loại thực phẩm siêu chế biến, được mô tả như sau:
- Các thành phần thường được tìm thấy trong thực phẩm chế biến như đường, chất béo và chất bảo quản
- Phụ gia được thiết kế để bắt chước thực phẩm tự nhiên chưa qua chế biến
- Chất điều vị, chất tạo màu và các chất phụ gia khác
- Các thành phần được tạo ra thông qua quá trình tổng hợp các thành phần thực phẩm, như maltodextrin, xi-rô ngô nhiều fructose, tinh bột biến tính và chất béo hydro hóa
Dưới đây là một số ví dụ về thực phẩm siêu chế biến:
- Nước ngọt và soda
- Nước uống thể thao và nước tăng lực
- Thanh dinh dưỡng
- Gói gia vị ăn liền
- Bơ thực vật
- Bánh mì và bánh nướng được sản xuất và đóng gói hàng loạt được làm từ chất béo hydro hóa, đường và các chất phụ gia
- Thực phẩm chế biến sẵn như pizza, xúc xích, gà và cá viên xiên que
- Sữa công thức cho trẻ sơ sinh
- Thực phẩm dinh dưỡng thay thế bữa ăn
- Kem sản xuất hàng loạt
- Kẹo
- Sữa chua có đường
Nghiên cứu trước đây đã từng phát hiện rằng thực phẩm siêu chế biến chiếm khoảng 58% chế độ ăn uống của người Mỹ và có liên quan đến tỷ lệ tăng cân, đặc biệt là ở phụ nữ.
Nguồn ảnh minh họa: Internet
Tăng Nguy Cơ Ung Thư Đại Trực Tràng
Ung thư đại trực tràng, đôi khi còn được gọi là ung thư ruột già hoặc ung thư trực tràng, một nguyên nhân gây tử vong do ung thư đứng hàng thứ 3 ở cả nam giới và nữ giới tại Hoa Kỳ, theo Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ (ACS).
Tiến sĩ Fang Fang Zhang – Phó giáo sư và chủ nhiệm Khoa Dịch tễ học Dinh dưỡng và Khoa học Dữ liệu tại Trường Gerald J. và Dorothy R. Friedman về Khoa học và Chính sách Dinh dưỡng tại Đại học Tufts, đồng thời là tác giả và đồng tác giả tương ứng của nghiên cứu về ung thư đại trực tràng.
Cô ấy nói với MNT rằng các nghiên cứu trước đây đã liên kết thực phẩm siêu chế biến với nguy cơ béo phì, cao huyết áp, cholesterol và một số bệnh ung thư tăng cao, nhưng có rất ít nghiên cứu kiểm chứng mối liên hệ giữa thực phẩm siêu chế biến với nguy cơ ung thư đại trực tràng.
Bà nói thêm rằng: “Thói quen ăn nhiều thịt đỏ và thịt chế biến sẵn, đồng thời ăn thiếu chất xơ và ngũ cốc nguyên hạt đều là những yếu tố nguy cơ gây ung thư ruột già.”
“Thực phẩm siêu chế biến rất nghèo chất xơ và bao gồm các loại thịt chế biến sẵn. Chúng cũng chứa nhiều calo và đường bổ sung, có thể gây béo phì, một yếu tố nguy cơ gây ung thư ruột già đã được công nhận. Những điều này đã thúc đẩy chúng tôi điều tra mối liên hệ giữa thực phẩm siêu chế biến và nguy cơ ung thư đại trực tràng ở người trưởng thành tại Hoa Kỳ.”
— Tiến sĩ Fang Fang Zhang, tác giả tương ứng và đồng tác giả của nghiên cứu ung thư đại trực tràng
Khi phân tích dữ liệu từ hơn 3.200 trường hợp ung thư đại trực tràng, Tiến sĩ Zhang và nhóm của bà đã phát hiện ra những nam giới ăn nhiều thực phẩm siêu chế biến có nguy cơ mắc bệnh ung thư đại trực tràng cao hơn 29% so với những người ăn ít thực phẩm siêu chế biến.
Tuy nhiên, các nhà khoa học không tìm thấy mối liên hệ nào giữa việc phụ nữ ăn nhiều thực phẩm chế biến quá mức và nguy cơ tăng ung thư ruột già.
Họ cũng phát hiện ra rằng ăn một số bữa ăn được chế biến quá kỹ làm tăng tỷ lệ mắc bệnh ung thư đại trực tràng ở cả hai giới.
Ví dụ, phụ nữ có nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng cao hơn nếu họ ăn nhiều món chế biến sẵn hoặc chế biến nóng như bánh pizza. Tuy nhiên, đàn ông có nhiều nguy cơ bị ung thư ruột hơn nếu họ ăn nhiều thịt, gia cầm hoặc các sản phẩm chế biến sẵn từ hải sản và đồ uống có đường.
Nguồn ảnh minh họa: Internet
Tiến sĩ Anton Bilchik – Bác sĩ phẫu thuật ung thư và trưởng bộ phận phẫu thuật tổng quát tại Trung tâm Y tế Providence Saint John và trưởng y khoa tại Viện Ung thư Saint John ở Santa Monica, California, chia sẻ với MNT rằng ông thấy nghiên cứu này rất “hấp dẫn”.
Ông giải thích: “Thịt xông khói và các mặt hàng chế biến sẵn khác từ lâu có liên quan đến nguy cơ tăng ung thư đại trực tràng, có thể ít nhất một phần là do chúng sử dụng nitrat và các chất bảo quản khác và mối quan hệ chặt chẽ của chúng với thịt đỏ. Nhưng đây thực sự là nghiên cứu đầu tiên mô tả cụ thể về thực phẩm siêu chế biến.”
Tiến sĩ Bilchik cảm thấy ngạc nhiên khi nghiên cứu cho thấy tỷ lệ gia tăng ung thư đại trực tràng ở nam giới và nó dường như có liên hệ nhiều hơn đến các khối u đại tràng ở đoạn cuối hoặc bên trái.
“Thật thú vị, chúng tôi đang học được không chỉ từ nghiên cứu này mà còn từ các nghiên cứu khác, rằng các yếu tố nguy cơ phổ biến như béo phì, tiểu đường và hút thuốc không phải là những yếu tố duy nhất làm tăng nguy cơ ung thư đại trực tràng.” – Tiến sĩ Bilchik chia sẻ.
“Thực phẩm tươi sống đóng một phần quan trọng trong khả năng kháng viêm, hỗ trợ lợi khuẩn và các tế bào miễn dịch tốt trong cuộc chiến chống lại bệnh tật.”
— Tiến sĩ Anton Bilchik, trưởng y khoa tại Viện Ung thư Saint John ở Santa Monica
“Hiện tại, chúng tôi đang phải đối mặt với một cơn khủng hoảng gồm những bệnh nhân trẻ dưới 45 tuổi được chẩn đoán mắc bệnh ung thư ruột già.” – Dr. Bilchik tiếp tục.
“Ung thư ruột già đang gia tăng ở những người trẻ nhiều hơn bất kỳ bệnh ung thư nào khác và mọi bác sĩ chuyên khoa ung thư, cả y khoa và phẫu thuật, đều hoàn toàn ngỡ ngàng trước sự thay đổi to lớn này. Lời giải thích hợp lý duy nhất liên quan đến những gì bài đăng này đang đề cập đến, đó là việc tiêu thụ ngày càng nhiều thực phẩm chế biến và sự phá vỡ các tế bào trong cơ thể, vi khuẩn và tế bào miễn dịch giúp chống lại ung thư hoặc giảm nguy cơ mắc bệnh.”
Nguồn ảnh minh họa: Internet
Tăng Nguy Cơ Tim Mạch và Tỷ Lệ Tử Vong
Các nhà nghiên cứu ước tính rằng bệnh tim mạch chiếm 32% tổng số ca tử vong hàng năm trên toàn thế giới.
Dinh dưỡng đóng một vai trò thiết yếu trong việc phòng ngừa bệnh tim mạch, điều này đã được các bác sĩ lâm sàng công nhận trong một thời gian. Nghiên cứu trước đây từng cho thấy chế độ ăn nhiều thực phẩm chế biến quá mức có liên quan đến nguy cơ mắc bệnh tim mạch tăng cao.
Trong nghiên cứu mới này, Tiến sĩ Marialaura Bonaccio – Nhà dịch tễ học cấp cao tại Khoa Dịch tễ học và Phòng ngừa tại IRCCS Neuromed ở Pozzilli, Ý và nhóm của bà đã so sánh hai cách tiếp cận khác nhau về chế độ ăn uống:
Cách đánh giá thực phẩm truyền thống dựa trên chỉ dựa trên thành phần dinh dưỡng của nó, chẳng hạn như Hệ thống lập hồ sơ chất dinh dưỡng của Cơ quan Tiêu chuẩn Thực phẩm (FSAm-NPS), và thông qua hệ thống phân loại NOVA.
Bonaccio giải thích: “Mục đích của chúng tôi về cơ bản là để xem cách nào được coi là quan trọng nhất trong việc xác định nguy cơ tử vong lâu dài của những người tham gia.”
Có thể bạn quan tâm: 1/10 Ca Tử Vong Do Tim Mạch Trên Toàn Cầu Là Do Ăn Nhiều Natri
Nhóm nghiên cứu phát hiện ra rằng, những người có chế độ ăn uống thiếu dinh dưỡng nhất dựa trên chỉ số chế độ ăn uống FSAm-NPS, và ăn nhiều thực phẩm siêu chế biến quá mức dựa trên hệ thống phân loại NOVA, có nguy cơ tim mạch và tử vong do mọi nguyên nhân cao nhất.
Tiến sĩ Bonaccio nói thêm: “Tuy nhiên, khi cả hai khía cạnh thực phẩm này được kiểm chứng cùng nhau, chúng tôi nhận thấy rằng mức độ chế biến thực phẩm cao hơn có liên quan đến nguy cơ gia tăng này nhiều hơn là chế độ ăn uống thiếu dinh dưỡng.”
Nguồn ảnh minh họa: Internet
Khuyến Nghị Về Chế Độ Ăn Uống Để Phòng Bệnh
Lauren Pelehach Sepe – Chuyên gia dinh dưỡng lâm sàng tại Trung tâm Sức khỏe Kellman ở New York, NY cho biết chế độ ăn uống thiếu dinh dưỡng dẫn đến mất cân bằng hệ vi sinh vật và viêm nhiễm, đây là căn nguyên của nhiều bệnh lý mãn tính, bao gồm cả bệnh tim mạch.
“Nghiên cứu đã chỉ ra rằng viêm nhiễm là một yếu tố nguy cơ chính của bệnh tim mạch.” – Sepe nói với MNT.
“Trong lịch sử, trọng tâm của liệu pháp điều trị bệnh tim mạch là giảm cholesterol. Tuy nhiên, chúng tôi được biết rằng ngay cả khi các chỉ số máu này được cải thiện, thì ưu tiên giải quyết tình trạng viêm hệ thống là bí quyết để đẩy lùi và ngăn ngừa bệnh tim mạch.”
“Chúng ta biết rằng chế độ ăn uống truyền thống của phương Tây, bao gồm một số thực phẩm siêu chế biến rất dễ gây viêm nhiễm, nghĩa là nó cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch.”
— Lauren Pelehach Sepe, chuyên gia dinh dưỡng lâm sàng tại Trung tâm Sức khỏe Kellman
Đối với những người muốn cải thiện chế độ ăn uống của họ để hỗ trợ giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh tim mạch, ung thư đại trực tràng và nhiều vấn đề sức khỏe khác, Sepe đề xuất:
Nguồn ảnh minh họa: Internet
Tăng Cường Thực Phẩm Lành Mạnh Vào Chế Độ Ăn Uống Hàng Ngày
Thay vì tập trung vào những gì bạn không thể ăn, Sepe nói rằng: “Khi bắt đầu thay đổi chế độ ăn uống, bạn thường cảm thấy như bị bắt buộc thực hiện một sự thay đổi lớn trong một sớm một chiều, bao gồm cả việc bỏ đi tất cả các món ăn yêu thích của mình.”
“Hãy bắt đầu từng chút một và thêm mới một số món ngon vào mỗi tuần, theo thời gian, những thực phẩm lành mạnh này sẽ bắt đầu ‘lấn át’ những món ăn cũ.” – Cô nói thêm.
Bắt Đầu Chuẩn Bị Bữa Ăn Của Riêng Bạn
Sepe nói: “Phần lớn các loại thực phẩm chế biến sẵn đều chứa nhiều đường, muối và chất phụ gia, có khả năng gây viêm nhiễm cao. Hơn nữa, chúng thường được đựng trong các hộp nhựa, đặc biệt là khi đun nóng, hóa chất sẽ ngấm vào thực phẩm bạn đang ăn. Chúng không chỉ gây viêm nhiễm cao mà còn có thể gây ung thư.”
Thường Xuyên Uống Probiotic Chất Lượng Cao
Dù thực phẩm vẫn là yếu tố quan trọng nhất trong việc duy trì sức khỏe, nhưng theo Sepe: “Bổ sung probiotic mỗi ngày sẽ giúp tăng cường sự cân bằng của vi khuẩn trong hệ vi sinh đường ruột, điều này cũng hỗ trợ giảm viêm.”
Bài viết được dịch từ www.medicalnewstoday.com
Dịch giả Trinh Lê
