Nghiên cứu mới cho thấy rằng nếu bạn thay thế thịt bằng đồ uống có đường, bánh mì trắng, khoai tây chiên và một đống đồ tráng miệng, bạn không thể giảm nguy cơ đột quỵ bằng cách áp dụng một chế độ ăn chú trọng thực vật.
Không phải tất cả các chế độ ăn chay đều được tạo ra như nhau khi nói đến việc giảm nguy cơ đột quỵ.
Theo một nghiên cứu được công bố vào tháng 3 năm 2021 trên tạp chí Neurology, nếu bạn tuân theo chế độ ăn kiêng chú trọng thực vật để tăng cường sức khỏe não bộ, thì bạn nên ăn nhiều ngũ cốc nguyên hạt, trái cây và rau củ tươi, đồng thời tránh xa ngũ cốc tinh chế cũng như đường bổ sung và chất béo.
Trong nghiên cứu này, các chuyên gia đã phân tích dữ liệu từ hơn 200.000 người Mỹ được theo dõi trong hơn 25 năm và hoàn thành bảng câu hỏi về sức khỏe và thói quen ăn uống cứ sau 2 đến 4 năm. Tại thời gian theo dõi, nhóm nghiên cứu đã ghi nhận tổng cộng 6.241 trường hợp đột quỵ.
Chế độ ăn uống của những người tham gia nghiên cứu được đánh giá dựa trên giá trị dinh dưỡng của những loại thực phẩm có nguồn gốc từ thực vật mà họ tiêu thụ. Nếu một người ăn không quá một khẩu phần thịt hoặc cá mỗi tháng, họ được xem là người ăn chay.
Nghiên cứu tiết lộ rằng ăn chay dường như không ảnh hưởng đến nguy cơ đột quỵ.
Nguồn ảnh minh họa: Internet
Nhưng những người tuân theo chế độ ăn kiêng chú trọng thực vật lành mạnh nhất có nguy cơ bị đột quỵ thấp hơn tới 10%, trong khi những người có chế độ ăn uống chú trọng thực vật kém lành mạnh nhất có nguy cơ bị đột quỵ cao hơn tới 5%.
Tiến sĩ Suzanne Judd, giám đốc Trung tâm Chính sách Y tế Lister Hill và giáo sư y tế công cộng tại Đại học Alabama ở Birmingham, định nghĩa người ăn chay là những người không ăn thịt.
Judd, người không tham gia vào nghiên cứu, cho biết: “Họ có thể thay thế thịt bằng bánh ngọt, kem và nhiều lựa chọn nghèo dinh dưỡng khác hơn là bằng những nguồn protein thực vật có lợi. Do đó mà bản thân chế độ ăn chay vốn dĩ không liên quan đến việc giảm nguy cơ đột quỵ.”
Mặt khác, một chế độ ăn lành mạnh chú trọng thực vật có nghĩa là những sản phẩm thay thế thịt rất giàu chất xơ và protein, lại ít đường bổ sung – và chúng thường chứa nhiều chất chống oxy hóa và axit béo giúp ngăn ngừa đột quỵ, Judd cho biết thêm.
Có thể bạn quan tâm: 9 Lợi Ích Khoa Học Khi Áp Dụng Chế Độ Ăn Chú Trọng Thực Vật
Một chế độ ăn lành mạnh chú trọng thực vật có thể giúp bạn giảm nguy cơ đột quỵ.
Nguồn ảnh minh họa: Internet
Những Nghiên Cứu Về Chế Độ Ăn Uống Trước Đây Cho Ra Nhiều Kết Quả Trái Ngược
Hạn chế lớn nhất của nghiên cứu này là nó dựa trên bảng câu hỏi về chế độ ăn uống, dựa vào việc người tham gia nhớ lại và báo cáo chính xác những gì họ đã ăn, thay vì đo lường khách quan chính xác số lượng và loại thực phẩm họ tiêu thụ.
Ngoài ra, nhóm nghiên cứu còn thiếu thông tin về một số yếu tố nguy cơ gây đột quỵ, chẳng hạn như huyết áp, cholesterol và lượng đường trong máu. Các nghiên cứu trước đây tìm kiếm mối liên hệ giữa chế độ ăn uống chú trọng thực vật và nguy cơ đột quỵ đã cho ra nhiều kết quả khác nhau.
Tương tự như nghiên cứu hiện tại, những nghiên cứu này cũng dựa trên bảng câu hỏi về chế độ ăn uống, có thể không mang lại bức tranh toàn cảnh chính xác về những gì mọi người tiêu thụ.
Ví dụ, một nghiên cứu được công bố vào tháng 7 năm 2020 trên tạp chí JAMA Internal Medicine cho thấy những người tuân thủ chặt chẽ nhất chế độ ăn uống lành mạnh từ thực vật đã giảm 14% nguy cơ mắc các biến cố tim mạch như đau tim và đột quỵ.
Một nghiên cứu thứ hai, được công bố vào tháng 8 năm 2019 trên Tạp chí của Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ, đã phát hiện ra rằng chế độ ăn uống lành mạnh chú trọng thực vật có liên quan đến việc giảm 19% nguy cơ tử vong do các biến cố như đau tim và đột quỵ, trong khi chế độ ăn chay kém lành mạnh hơn không có lợi ích rõ ràng nào.
Tuy nhiên, theo một nghiên cứu được công bố vào tháng 9 năm 2019 bởi The BMJ, những người ăn chay có nguy cơ đột quỵ cao hơn 20% so với những người ăn thịt.
Một nghiên cứu khác vào tháng 1 năm 2016 được công bố trên Tạp chí Dinh dưỡng lâm sàng Hoa Kỳ cho thấy không có sự khác biệt nào về nguy cơ tử vong sớm do mọi nguyên nhân dựa trên việc một người có ăn thịt hay không.
Tiến sĩ Megu Baden, bác sĩ tại khoa dinh dưỡng tại Trường Y tế Công cộng Harvard T.H. Chan ở Boston và khoa y học chuyển hóa tại Đại học Osaka ở Nhật Bản, trưởng nhóm nghiên cứu hiện tại, cho biết: “Sự khác biệt trong những loại thực phẩm có nguồn gốc thực vật được tiêu thụ có thể giải thích cho kết quả mâu thuẫn từ nhiều nghiên cứu trước đây.”
Theo Tiến sĩ Baden: “Nhiều nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng chế độ ăn chú trọng thực vật rất giàu thành phần và dưỡng chất có thể ngăn ngừa bệnh tim mạch. Các thành phần tiềm năng bao gồm chất xơ, flavonoid và polyphenol có nhiều trong ngũ cốc nguyên hạt, trái cây, rau củ, trà và cà phê và đã được chứng minh là có tác dụng kháng viêm và chống oxy hóa.”
Nguồn ảnh minh họa: Internet
Cách Ăn Uống Để Giảm Nguy Cơ Đột Quỵ
Có nhiều cách ăn nếu mục tiêu của bạn là giảm nguy cơ đột quỵ và bạn có thể thực hiện điều này bằng cách áp dụng chế độ ăn chú trọng thực vật hoặc chế độ ăn có chứa protein động vật, theo khuyến nghị của Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (AHA).
Để ngăn ngừa đột quỵ, một chế độ ăn uống lành mạnh có thể bao gồm những điều sau, theo AHA:
- nhiều loại trái cây và rau củ
- các loại ngũ cốc
- các sản phẩm từ sữa ít béo
- gia cầm và cá không da
- các loại hạt và đậu
- dầu thực vật, chẳng hạn như ô liu, ngô, đậu phộng hoặc dầu hạt cải
Đồng thời, AHA khuyến nghị hạn chế hoặc tránh những điều sau:
- thực phẩm và đồ uống có hàm lượng calo cao và ít chất dinh dưỡng
- chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa
- muối
Theo Vandana Sheth, chuyên gia dinh dưỡng tư nhân ở Los Angeles và là tác giả của My Indian Table: Quick & Tasty Vegetarian Recipes: “Chế độ ăn uống lành mạnh chú trọng thực vật có liên quan đến nguy cơ đột quỵ thấp hơn trong nghiên cứu hiện tại dường như đáp ứng các tiêu chí này.”
Sheth, người không tham gia vào nghiên cứu hiện tại, nói rằng: “Các chế độ ăn kiêng khác có chứa một số loại cá, thịt gia cầm và thịt nạc cũng có thể phù hợp. Chế độ ăn kiêng phòng ngừa cao huyết áp (DASH) và chế độ ăn kiêng kiểu Địa Trung Hải là hai ví dụ.
Cả hai chế độ ăn kiêng này đều chú trọng tiêu thụ trái cây, rau củ, ngũ cốc nguyên hạt, dầu thực vật, các loại hạt, cá và thịt gia cầm, đồng thời hạn chế thịt đỏ, đường bổ sung và muối.
Sheth nói: “Mặc dù nghiên cứu hiện tại chủ yếu phát hiện ra rằng chế độ ăn uống lành mạnh chú trọng thực vật có liên quan đáng kể đến nguy cơ đột quỵ tổng thể thấp hơn, nhưng nghiên cứu trước đây cho thấy chế độ DASH hoặc Địa Trung Hải cũng có thể làm giảm nguy cơ đột quỵ.”
Sheth cho biết thêm, nếu bạn không muốn loại bỏ hoàn toàn thịt khỏi chế độ ăn uống của mình, bạn vẫn có thể giảm được nguy cơ bị đột quỵ.
Sheth khuyên: “Bạn nên thực hiện những điều chỉnh nhỏ trong chế độ ăn uống, chẳng hạn như tăng lượng trái cây, rau củ hoặc ngũ cốc nguyên hạt lên 3 phần mỗi ngày và giảm lượng ngũ cốc tinh chế, carbohydrate bổ sung và thịt đỏ xuống 2 phần mỗi ngày để giảm nguy cơ đột quỵ.”
Bài viết được dịch từ www.everydayhealth.com
Dịch giả Trinh Lê
