- Một nghiên cứu cho thấy các yếu tố liên quan đến chế độ ăn uống chiếm phần lớn các trường hợp mắc bệnh tiểu đường tuýp 2 mới được chẩn đoán trên toàn thế giới.
- Các tác giả nghiên cứu phát hiện ra rằng việc thiếu ngũ cốc nguyên hạt và tiêu thụ quá nhiều ngũ cốc tinh chế, lúa mì và thịt chế biến là nguyên nhân chính dẫn đến bệnh tiểu đường tuýp 2 liên quan đến chế độ ăn uống.
- Trung và Đông Âu và Trung Á là những khu vực trên thế giới mà thực phẩm là nguyên nhân gây ra căn bệnh này nhiều nhất.
Nghiên cứu cho thấy ước tính có khoảng 14 triệu trường hợp mắc bệnh tiểu đường tuýp 2 có thể bắt nguồn từ chế độ ăn nhiều thịt chế biến và carbohydrate tinh chế.
Nguồn ảnh minh họa: Internet
Theo một nghiên cứu mới, có đến 11 yếu tố chế độ ăn uống chịu trách nhiệm cho 70.3% trong số 14.1 triệu trường hợp mắc bệnh tiểu đường tuýp 2 (TĐT2) mới trên toàn thế giới vào năm 2018.
Đặc biệt, không đủ số lượng ngũ cốc nguyên hạt, tiêu thụ quá nhiều ngũ cốc tinh chế và lúa mì, và tiêu thụ thịt chế biến sẵn được xác định là ba nguyên nhân hàng đầu gây ra các trường hợp mắc bệnh tiểu đường tuýp 2 mới trên toàn thế giới.
Sự thiếu hụt ngũ cốc nguyên hạt chiếm 26.1% tổng số ca mắc mới do các vấn đề dinh dưỡng gây ra, trong khi tiêu thụ quá nhiều ngũ cốc tinh chế và lúa mì chiếm 24.6% và tiêu thụ thịt chế biến chiếm 20.3%.
Nhìn chung, carbohydrate kém chất lượng là nguyên nhân chính gây ra bệnh tiểu đường tuýp 2.
Những phát hiện của nghiên cứu này khác với những phát hiện của nghiên cứu trước đây vì đây là những nghiên cứu đầu tiên xem xét rõ ràng việc tiêu thụ ngũ cốc tinh chế và lúa mì như những yếu tố trong chế độ ăn uống.
Dữ liệu toàn cầu từ năm 2017 cho thấy khoảng 462 triệu người trên toàn thế giới mắc bệnh tiểu đường tuýp 2. Ước tính đến năm 2030, con số này sẽ tăng lên hơn 540 triệu người mắc bệnh.
Bệnh tiểu đường tuýp 2 là căn bệnh mà cơ thể mất khả năng điều chỉnh lượng đường trong máu, do không thể sử dụng insulin mà nó tạo ra. Nếu không điều trị, bệnh tiểu đường tuýp 2 có thể gây ra các vấn đề về tim mạch, tổn thương thần kinh và suy thận, cùng nhiều biến chứng khác.
Theo nghiên cứu, chế độ ăn uống được phát hiện là một yếu tố nguy cơ quan trọng hơn đối với bệnh tiểu đường tuýp 2 ở nam giới.
Nghiên cứu này được thực hiện bởi các nhà nghiên cứu từ Trường Chính sách và Khoa học Dinh dưỡng Friedman tại Đại học Tufts ở Medford, Massachusetts. Kết quả được công bố trên tạp chí Nature Medicine.
Nguồn ảnh minh họa: Internet
Thực Phẩm Thay Thế Tốt Hơn Tinh Bột Đối Với Bệnh TĐT2
Theo tác giả đầu tiên của nghiên cứu, Tiến sĩ Meghan O’Hearn: “Bằng chứng khoa học liên quan đến việc tiêu thụ ngũ cốc tinh chế với bệnh tiểu đường tuýp 2 là không thể nhầm lẫn.”
Tiến sĩ O’Hearn giải thích: “Các loại ngũ cốc tinh chế, tinh bột và đường gây tăng đột biến lượng đường huyết, khiến gan chuyển hóa đường thành chất béo tích tụ xung quanh các cơ quan vùng bụng và cũng có thể chiếm chỗ các loại thực phẩm lành mạnh khác (ví dụ như ngũ cốc nguyên hạt) trong chế độ ăn của mọi người, tất cả đều làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường tuýp 2.”
Tiến sĩ Vasanti Mali thuộc Đại học Toronto, cho biết: “Ngũ cốc nguyên hạt có chỉ số đường huyết (tốc độ làm tăng đường huyết) thấp hơn so với ngũ cốc tinh chế do chúng chứa nhiều chất xơ, điều này có lợi cho bệnh tiểu đường.”
Tiến sĩ Malik không tham gia vào nghiên cứu.
Có thể bạn quan tâm: Giảm Ăn Thịt Để Kiểm Soát Bệnh Tiểu Đường
Nguồn ảnh minh họa: Internet
TĐT2 và Chế Độ Ăn Uống: Những Khu Vực Chịu Ảnh Hưởng Nặng Nhất
Theo nghiên cứu, hai khu vực có tỷ lệ mắc bệnh tiểu đường tuýp 2 (TĐT2) cao nhất do nguyên nhân chế độ ăn uống là Trung và Đông Âu và Trung Á, chiếm 85.6% ca chẩn đoán TĐT2 mới ở những khu vực này. Ở Mỹ Latinh và Caribê, chỉ có 81.8% trường hợp mới là do chế độ ăn uống.
Nam Á có tỷ lệ mắc bệnh TĐT2 do chế độ ăn uống thấp nhất, 55.4%.
Nhìn chung, TĐT2 do các yếu tố chế độ ăn uống phổ biến hơn ở thành thị so với nông thôn. Nó cũng phổ biến hơn ở những người có trình độ học vấn cao.
Tiến sĩ O’Hearn chỉ ra rằng: “Ví dụ, sự gia tăng bệnh tiểu đường tuýp 2 do tiêu thụ quá nhiều thịt đỏ chưa qua chế biến ở Đông Á từ năm 1990 đến 2018 phản ánh tốc độ tăng dân số, đô thị hóa và thay đổi nhân khẩu học nhanh chóng của khu vực.”
Tuy nhiên, một ngoại lệ đối với điều này là ở các quốc gia có thu nhập cao cũng như các quốc gia ở Trung và Đông Âu và Trung Á, bệnh TĐT2 liên quan đến chế độ ăn uống phổ biến hơn ở những người nông thôn và những người có trình độ học vấn thấp hơn.
Mặc dù có tỷ lệ mắc bệnh TĐT2 cao nhất do nguyên nhân ăn uống, nhưng Trung và Đông Âu và Trung Á thực sự có tỷ lệ mắc bệnh TĐT2 giảm do tiêu thụ quá nhiều thịt đỏ.
Tiến sĩ O’Hearn nói thêm rằng: “Tỷ lệ mắc bệnh TĐT2 giảm liên quan đến tiêu thụ thịt đỏ ở những khu vực này có thể thực sự phản ánh nhận thức ngày càng tăng của người tiêu dùng và doanh nghiệp về những tác động tiêu cực đến sức khỏe con người và sức khỏe môi trường liên quan đến việc tiêu thụ thịt đỏ.”
Tiến sĩ O’Hearn cho biết: “Những phát hiện của chúng tôi phản ánh bối cảnh kinh tế xã hội địa phương theo nhiều cách.”
Tiến sĩ Malik giải thích: “Môi trường thực phẩm là một yếu tố quan trọng vì nó có thể ảnh hưởng đến khả năng tiếp cận và tính sẵn có của thực phẩm (nghĩa là dễ dàng tiếp cận với thức ăn nhanh, chi phí thấp hoặc thực phẩm chế biến chất lượng thấp ở các khu vực có thu nhập thấp hơn).”
Nguồn ảnh minh họa: Internet
Tầm Quan Trọng Của Chế Độ Ăn Uống Theo Nhóm Tuổi
Những người trẻ tuổi có tỷ lệ mắc bệnh TĐT2 cao nhất do chế độ ăn uống, mặc dù có ít trường hợp mắc bệnh TĐT2 hơn. Mặc dù tỷ lệ mắc bệnh TĐT2 thấp hơn, nhưng nhóm có số ca mắc bệnh cao nhất là người lớn từ 45 đến 60 tuổi.
“Những phát hiện của chúng tôi cho thấy rằng thói quen ăn kiêng thay đổi theo tuổi tác và người lớn tuổi có thêm nguy cơ phát triển bệnh tiểu đường tuýp 2 ngoài những nguy cơ tiềm ẩn liên quan đến chế độ ăn uống của họ.
Tuy nhiên, thói quen ăn uống không lành mạnh lại chính là nguyên nhân hàng đầu gây ra bệnh tiểu đường tuýp 2 ở người trẻ tuổi.”
– Tiến sĩ O’Hearn
Nguồn ảnh minh họa: Internet
Giải Pháp Tốt Hơn Trong Tương Lai
Tiến sĩ Malik cho biết: “Cần phải phổ biến rộng rãi giáo dục dinh dưỡng và các chính sách khác nhằm hỗ trợ người tiêu dùng hướng đến những lựa chọn thực phẩm lành mạnh hơn.”
Sau đây là một số ví dụ mà bà liệt kê: “Dán nhãn trước bao bì, hạn chế tiếp thị thực phẩm/đồ uống không lành mạnh cho trẻ em, đánh thuế đồ uống có đường, tạo ra môi trường thực phẩm lành mạnh – tức là chương trình bữa ăn ở trường học – và tiêu chuẩn dinh dưỡng trong các tổ chức,…”
Tiến sĩ O’Hearn hiện là Giám đốc Tác động của Hệ thống Thực phẩm của Tương lai, một tổ chức mà theo cách nói của bà “được thành lập để xúc tác, kích hoạt và mở rộng quy mô công nghệ nông nghiệp, công nghệ thực phẩm và đổi mới dựa trên thị trường trong chuỗi giá trị nhằm cải thiện kết quả dinh dưỡng trong các cộng đồng có thu nhập thấp và không được tiếp cận đầy đủ.”
Bài viết được dịch từ www.medicalnewstoday.com
Dịch giả Trinh Lê
