Ung thư vú bộ ba âm tính (TNBC) là một dạng ung thư vú không chứa thụ thể hormone estrogen, progesterone hoặc và thụ thể yếu tố tăng trưởng biểu bì 2 (HER2). Như vậy, TNBC không thể đáp ứng một số phương pháp điều trị dành cho những dạng ung thư vú khác.
Mặc dù hiện tại không có hướng dẫn về chế độ ăn uống cho những bệnh nhân TNBC, nhưng nghiên cứu cho thấy thực phẩm có thể ảnh hưởng đến quá trình phát triển và tiến triển của bệnh. Ngoài ra, một chế độ ăn uống cân bằng có thể giúp bệnh nhân đang điều trị ung thư duy trì được sức lực, sinh lực và sức khỏe tổng thể của họ.
Bài đăng này sẽ mô tả nhu cầu dinh dưỡng của những người đang sống chung với TNBC. Nó cũng đưa ra danh sách những món nên ăn và nên tránh, lời khuyên về kế hoạch ăn uống và ý tưởng về món ăn cho bệnh nhân ung thư và những người sống sót sau ung thư.
Nguồn ảnh minh họa: Internet
Nhu Cầu Dinh Dưỡng Dành Cho Bệnh Nhân TNBC
Viện Ung thư Quốc gia (NCI) khuyến nghị rằng chế độ ăn uống dinh dưỡng là vô cùng quan trọng đối với bệnh nhân trước, trong và sau khi điều trị ung thư.
Một chuyên gia dinh dưỡng hoặc chuyên gia dinh dưỡng được chứng nhận có thể hỗ trợ những ai mắc bệnh ung thư thực hiện những thay đổi về chế độ ăn uống, điều này có thể giúp bệnh nhân:
- Duy trì cân nặng phù hợp
- Duy trì sức khỏe thể chất
- Giữ cho các mô cơ thể khỏe mạnh
- Giảm tác dụng phụ gây ức chế cảm giác thèm ăn khi điều trị ung thư, có thể bao gồm:
- Thay đổi khứu giác hoặc vị giác
- Buồn nôn hoặc nôn mửa
- Lở miệng
- Đau đớn
- Suy nhược
- Trầm cảm
- Căng thẳng hoặc lo âu
Bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng có thể tư vấn cách nạp đủ calo, protein, vitamin và khoáng chất để hỗ trợ sức khỏe tổng thể của bệnh nhân. Họ có thể đưa ra đề xuất như sau:
- Ăn nhiều bữa ăn nhỏ hơn, thường xuyên hơn trong ngày
- Thêm bơ, phô mai hoặc gia vị vào bữa ăn để tăng hàm lượng calo
- Thêm gia vị vào thức ăn để cải thiện vị giác người bệnh
- Ăn ở nhiệt độ phòng để giảm mùi, nếu món ăn có mùi gây buồn nôn
- Xay nhuyễn thức ăn để chúng dễ tiêu hóa hơn
- Tham gia tập thể dục nhẹ trước khi ăn để giúp kích thích cảm giác thèm ăn
Nguồn ảnh minh họa: Internet
Những Loại Thực Phẩm Nên Ăn
Một số thành phần trong chế độ ăn uống có thể điều chỉnh biểu hiện gen và làm chậm sự phát triển của ung thư. Tuy nhiên, đây là một căn bệnh phức tạp, vì vậy những hoạt chất giúp điều trị một số dạng ung thư đối với một số người có thể không giúp được gì cho những người khác.
Thực Phẩm Giàu Dinh Dưỡng
Một chế độ ăn nhiều thực phẩm giàu chất dinh dưỡng, chẳng hạn như rau củ, trái cây và ngũ cốc nguyên hạt, có thể giúp cung cấp các vitamin và khoáng chất cần thiết cho sức khỏe tối ưu.
Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ (ACS) khuyên mọi người nên tiêu thụ những thực phẩm sau đây để tăng cường sức khỏe tổng thể và giảm nguy cơ mắc một số bệnh, bao gồm cả một số dạng ung thư.
- Nhiều loại rau, bao gồm các loại màu xanh đậm, đỏ và cam
- Các loại đậu giàu chất xơ, chẳng hạn như đậu lăng và đậu Hà Lan
- Các loại trái cây có nhiều màu sắc khác nhau
- Ngũ cốc nguyên hạt, chẳng hạn như gạo lứt, diêm mạch và yến mạch
Một phân tích tổng hợp năm 2019 cho thấy rằng ăn trái cây, rau và ngũ cốc nguyên hạt có nguy cơ mắc ung thư vú thấp hơn so với ăn thịt đỏ, thịt chế biến sẵn và mỡ động vật. Tuy nhiên, một số trường hợp cụ thể như phụ nữ đang ở giai đoạn tiền hoặc sau mãn kinh và nếu bệnh ung thư vú của cô ấy phụ thuộc vào hormone, có thể ảnh hưởng đến những kết quả này.
Nhiều nghiên cứu đã tiết lộ mối liên hệ giữa chế độ ăn phương Tây chứa nhiều thực phẩm siêu chế biến và đường bổ sung với việc tăng nguy cơ mắc một số bệnh ác tính, chẳng hạn như ung thư vú.
Ngoài ra, chế độ ăn uống của người phương Tây thường chứa nhiều calo, có thể góp phần gây tăng cân và béo phì. Phụ nữ thừa cân hoặc béo phì có nguy cơ mắc ung thư vú cao hơn.
Ngoài ra, một nghiên cứu từ năm 2021 phát hiện ra rằng béo phì có liên quan đến thời gian sống sót không bệnh và thời gian của bệnh nhân đang sống chung với TNBC bị rút ngắn lại.
Hợp Chất Thực Vật
Những thành phần hóa học được tìm thấy trong thực vật được gọi là hợp chất thực vật. Nhiều hoạt chất phytochemical đã được chứng minh là có đặc tính chống ung thư.
Di truyền biểu sinh là lĩnh vực nghiên cứu về cách môi trường bên ngoài có thể tác động đến hoạt động của gen. Một phân tích năm 2020 về quy định biểu sinh và quản lý chế độ ăn uống của TNBC cho thấy rằng các hoạt chất phytochemical sau đây có thể được sử dụng để điều trị bệnh:
- Folate trong rau sẫm màu và trái cây
- Resveratrol trong các loại trái cây có màu sẫm như nho và quả mọng
- Genistein trong đậu nành, các loại đậu, ngũ cốc và rau
- Curcumin trong củ nghệ
- Epigallocatechin 3-gallate trong trà xanh
- Sulforaphane trong bông cải xanh
- Withaferin trong nhân sâm Ấn Độ
Tuy nhiên, các tác giả cũng thừa nhận rằng cơ thể chúng ta có thể không hấp thụ các phân tử hoạt động trong những hợp chất này một cách hiệu quả. Hơn nữa, quá trình tương tác giữa chúng vẫn chưa được họ nắm rõ.
Đậu Nành
Đậu nành chứa isoflavone, có tác dụng giống như estrogen. Tuy nhiên, nghiên cứu về tác dụng của đậu nành đối với bệnh ung thư vú đã đưa ra nhiều kết quả trái chiều. Vì TNBC không phải là ung thư vú đáp ứng với hormone nên đậu nành không ảnh hưởng đến sự phát triển của nó.
Tuy nhiên, một nghiên cứu năm 2017 đã kiểm tra biểu hiện gen ở bệnh nhân TNBC. Kết quả cho thấy những người ăn nhiều đậu nành trước khi được chẩn đoán ung thư sẽ có nhiều gen ức chế khối u hơn và ít gen liên quan đến sự tăng sinh tế bào hơn. Điều này cho thấy tiêu thụ đậu nành có thể mang lại một số tác dụng bảo vệ.
Tuy nhiên, điều đáng chú ý là nghiên cứu này chỉ liên quan đến những người đến từ Trung Quốc. Người dân Trung Quốc và Nhật Bản tiêu thụ nhiều đậu nành hơn so với các nước phương Tây. Do đó, có thể những phát hiện này không áp dụng cho dân số ở nhiều quốc gia khác trên thế giới.
Có thể bạn quan tâm: Ăn Chay Không Đúng Cách Làm Tăng 20% Nguy Cơ Ung Thư Vú
Nguồn ảnh minh họa: Internet
Những Loại Thực Phẩm Cần Tránh
ACS khuyến cáo mọi người nên hạn chế hoặc tránh xa những loại thực phẩm và đồ uống sau:
- Thịt đỏ và thịt chế biến sẵn
- Đồ uống có đường
- Thực phẩm siêu chế biến
- Các loại sản phẩm được làm từ ngũ cốc tinh chế, chẳng hạn như bánh mì trắng và mì ống
- Rượu
Một nghiên cứu nhỏ hơn vào năm 2016 về TNBC ở những phụ nữ có vòng một đầy đặn chỉ ra rằng những loại thực phẩm sau đây sẽ làm tăng nguy cơ mắc loại ung thư này:
- Thịt
- Mỡ động vật
- Trứng
- Ngũ cốc
Liệu Chế Độ Ăn Keto Có An Toàn Cho Bệnh Nhân TNBC?
Chế độ ăn ketogenic hay “keto” là chế độ ăn giàu chất béo, ít carbohydrate và protein ở mức vừa phải. Phương pháp ăn kiêng này tạo ra một quá trình được gọi là ketosis, một trạng thái trao đổi chất mà trong đó cơ thể sẽ đốt cháy chất béo để lấy năng lượng.
NCI khuyên rằng mặc dù chế độ ăn keto khó tuân theo, nhưng nhìn chung là vẫn an toàn. Tổ chức giải thích rằng mục đích của chế độ ăn kiêng là giảm lượng glucose mà các tế bào khối u cần để phát triển và nhân lên.
Một phân tích năm 2019 về chế độ ăn ketogenic trong điều trị ung thư cho thấy chế độ ăn như vậy có thể nâng cao hiệu quả của phương pháp điều trị và nâng cao chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. Tuy nhiên, cần nghiên cứu thêm để xác nhận những tác động này. Ngoài ra, hiện tại không có nghiên cứu nào về chế độ ăn keto dành riêng cho những người mắc TNBC.
Nếu người bệnh TNBC đang quan tâm đến chế độ ăn ketogenic, họ nên tham khảo ý kiến bác sĩ để xác định xem chế độ ăn đó có an toàn và phù hợp với nhu cầu sức khỏe riêng của họ hay không.
Nguồn ảnh minh họa: Internet
Mẹo Lên Kế Hoạch Ăn Kiêng
Tuân theo các kế hoạch ăn kiêng cụ thể có thể giúp giảm nguy cơ mắc một số dạng ung thư, bao gồm cả ung thư vú. Chúng cũng có thể cải thiện sức khỏe tổng quát và kết quả điều trị cho bệnh nhân TNBC đang được điều trị.
Những mẹo kế hoạch ăn kiêng sau đây xuất phát từ các nghiên cứu và khuyến nghị được nêu trên:
- Hãy lấp đầy ít nhất một nửa đĩa bằng các loại rau nhiều màu sắc trong mỗi bữa ăn.
- Khi làm món xào, hãy thay thịt bằng đậu phụ và thêm các loại rau xanh như cải xoăn, ớt chuông và cà rốt.
- Thay thế thịt trong món cà ri, thịt hầm và ớt bằng các loại đậu.
- Chọn các loại gạo, bánh mì và mì ống được làm từ ngũ cốc nguyên hạt.
- Thay thế ngũ cốc ăn sáng ăn liền bằng yến mạch.
- Ăn nhẹ với trái cây, chẳng hạn như quả mọng, anh đào và nho.
- Hãy thử các loại thảo mộc và gia vị có dược tính, chẳng hạn như nghệ, gừng và ngò tây.
- Đổi đồ ngọt sang socola đen và một ít hạt óc chó để có tác dụng chống viêm và chống oxy hóa.
Không phải lúc nào bệnh nhân ung thư cũng có thể ăn uống theo một cách nhất định, mặc dù thực tế là những gợi ý này giúp tăng cường sức khỏe tổng thể và đảm bảo họ có thể nhận được các dưỡng chất thiết yếu. Thông thường, các phác đồ điều trị ung thư sẽ khiến bệnh nhân ăn không ngon và làm cạn kiệt sinh lực của họ, đồng thời có thể gây buồn nôn và thay đổi vị giác.
Duy trì lượng calo và protein hợp lý, cũng như trọng lượng cơ thể và khối lượng cơ khỏe mạnh, là điều quan trọng nhất đối với người bệnh. Sẽ không sao nếu họ chỉ có thể ăn một số loại thực phẩm nhất định. Nên tập trung vào bất kỳ loại thực phẩm nào mà bệnh nhân có thể ăn uống được, bất kể chúng có được các chuyên gia sức khỏe coi là tốt hay không.
Nếu có thắc mắc cụ thể nào về chế độ ăn uống và TNBC hoặc căn bệnh ung thư vú nói chung, bệnh nhân có thể tìm đến dịch vụ chăm sóc sức khỏe. Những chuyên gia được chứng nhận về dinh dưỡng ung thư, có thể giúp họ xây dựng một kế hoạch giúp duy trì sinh lực và hỗ trợ sức khỏe tổng thể.
Nguồn ảnh minh họa: Internet
Tổng Kết
Nghiên cứu vẫn chưa xác định được chế độ ăn uống phù hợp cho những người mắc ung thư vú bộ ba âm tính. Tuy nhiên, bằng chứng cho thấy chế độ ăn thực phẩm toàn phần giàu trái cây và rau củ, ngũ cốc nguyên hạt cùng các loại đậu có thể giúp ngăn ngừa và hỗ trợ sức khỏe trong quá trình điều trị.
Ngoài ra, tránh xa hoặc hạn chế tiêu thụ thực phẩm chế biến sẵn, nhiều chất béo và nhiều đường sẽ có lợi cho bệnh nhân TNBC. Một số cũng có thể cân nhắc bổ sung hợp chất thực vật. Trước khi thực hiện những thay đổi đáng kể trong chế độ ăn uống, bệnh nhân và những người đang điều trị nên tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa ung thư vú của họ.
Bài viết được dịch từ www.medicalnewstoday.com
Dịch giả Trinh Lê
