Nhiều người cảm thấy rằng việc tăng cường tiêu thụ các loại thực phẩm có nguồn gốc từ thực vật sẽ cải thiện cả sức khỏe của họ và môi trường. Thịt làm từ thực vật có tiềm năng cung cấp giải pháp bền vững cho các thách thức môi trường toàn cầu. Tuy nhiên, những người khác có thể e ngại về việc liệu chúng có giàu dinh dưỡng giống như thịt phổ thông hay không.
Bài đăng này sẽ đề cập đến nhiều loại thịt có nguồn gốc thực vật trên thị trường, cũng như những ưu điểm và nhược điểm của chúng. Đồng thời so sánh giá trị dinh dưỡng của thịt xay làm từ thực vật với giá trị của thịt bò băm nhuyễn trong cùng một lượng thịt băm.
Nguồn ảnh minh họa: Internet
Thịt Có Nguồn Gốc Từ Thực Vật Là Gì?
Thịt có nguồn gốc từ thực vật là một thuật ngữ dùng để chỉ những bữa ăn giống như thịt nhưng được tạo ra hoàn toàn từ thực vật. Trong số những mặt hàng này có các sản phẩm thay thế đồ chay cho các loại và hình thức thịt và cá sau:
- Bánh mì kẹp thịt
- Thịt xay
- Xúc xích
- Gà
- Tôm
- Cá hồi
- Cá ngừ
Nguồn ảnh minh họa: Internet
Chúng Có Chứa Những Thành Phần Nào?
Các nhà sản xuất tạo ra các loại thịt có nguồn gốc thực vật hoặc “giả” bằng cách sử dụng nhiều loại nguyên liệu. Bên cạnh các mặt hàng thân thiện với người ăn chay, vẫn có nhiều sản phẩm khác chứa các chất có nguồn gốc động vật như trứng và sữa.
Sau đây là một số thành phần mà họ có thể bổ sung trong quá trình chế biến:
- Mì căn hoặc bột mì căn
- Đậu nành và đậu phụ
- Protein đậu
- Bột khoai tây
- Dầu dừa
- Đậu và đậu lăng
- Các loại hạt và quả hạch
- Rau củ
Nguồn ảnh minh họa: Internet
Thịt Làm Từ Thực Vật Có Tốt Cho Sức Khỏe Không?
Vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa đều được tìm thấy trong các chất có nguồn gốc thực vật và mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe.
Các nghiên cứu cho thấy rằng chế độ ăn dựa trên thực vật có thể mang lại hiệu quả trong việc kiểm soát cân nặng, quản lý bệnh tiểu đường và hệ vi sinh vật. Chúng còn có thể hỗ trợ trong việc ngăn ngừa nhiều vấn đề sức khỏe, bao gồm cao huyết áp và bệnh tim mạch.
Ngoài ra, các cơ quan chính phủ chẳng hạn như Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) luôn lo ngại về chất gây ung thư có trong thịt đỏ và thịt chế biến sẵn có thể làm tăng nguy cơ ung thư. Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (AHA) khuyến cáo mọi người nên tiêu thụ nhiều protein thực vật hơn là thịt để cải thiện sức khỏe tim mạch.
Mặt khác, một số mặt hàng thịt chay có thể bao gồm chất độn và muối bổ sung, cũng như chứa nhiều chất béo bão hòa. Chỉ một số ít nhà sản xuất bổ sung thêm vitamin B12 trong các sản phẩm của họ, điều này khiến chúng trở nên kém dinh dưỡng hơn. Ngoài ra, các loại thịt làm từ thực vật cũng có thể chứa ít kẽm và các chất dinh dưỡng khác hơn so với các loại thịt phổ thông.
Nguồn ảnh minh họa: Internet
Ưu Điểm và Nhược Điểm Về Mặt Dinh Dưỡng
Ưu điểm: Tiêu thụ ít thịt đỏ có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim
Trong một thử nghiệm nhỏ vào năm 2020, các nhà nghiên cứu đã yêu cầu 36 người tham gia sử dụng các sản phẩm động vật như một phần của chế độ ăn uống điển hình của họ trong 8 tuần, sau đó chuyển sang sản phẩm thực vật càng nhiều càng tốt cũng trong 8 tuần mà vẫn duy trì chế độ ăn kiêng trước đó của họ.
Khi kết thúc thử nghiệm, các nhà nghiên cứu đã nhận thấy có sự suy giảm cholesterol LDL ở những người tham gia, cũng như các yếu tố nguy cơ tim mạch khác. Những người tham gia nghiên cứu đã ăn nhiều chất xơ hơn và ít chất béo bão hòa hơn khi họ chuyển sang chế độ ăn dựa trên thực vật thay vì chế độ ăn thịt. Tuy nhiên, lượng natri của họ không thay đổi nhiều.
Nguồn ảnh minh họa: Internet
Nhược điểm: Các loại thịt làm từ thực vật có thể chứa nhiều muối hơn
Nghiên cứu vào năm 2019 đã đánh giá giá trị dinh dưỡng của thực phẩm có nguồn gốc thực vật và so sánh chúng với thực phẩm làm từ thịt. Các mẫu bao gồm 50 bánh mì kẹp thịt, 10 sản phẩm thịt băm, 29 xúc xích, 24 thành phẩm gà và cá đã nấu chín cùng 15 sản phẩm thay thế thịt khác từ các cửa hàng ở Úc.
Kết quả là chỉ 4% các loại thịt làm từ thực vật có hàm lượng muối thấp hơn so với các loại thịt tương đương. Hàm lượng natri trung bình trong các sản phẩm có nguồn gốc thực vật chủ yếu là dưới 500mg / 100g. Tuy nhiên, điều này không nhất quán vì vẫn có một số sản phẩm chứa đến 1.200mg / 100g hoặc 3g muối.
Ngoài ra, các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng nồng độ muối thay đổi tùy theo loại sản phẩm. Nồng độ muối của thịt băm làm từ thực vật xấp xỉ gấp 6 lần nồng độ muối của thịt băm. Tuy nhiên, xúc xích làm từ thịt chứa nhiều muối hơn 66% so với xúc xích làm từ thực vật.
Nguồn ảnh minh họa: Internet
Hàm Lượng Calo và Chất Béo
Bảng sau đây tóm tắt hàm lượng chất béo và calo có trong 100 gam của nhiều loại thịt và sản phẩm có nguồn gốc thực vật:
SẢN PHẨM TỪ THỊT |
SẢN PHẨM TỪ THỰC VẬT | ||
Bánh Mì Kẹp Thịt |
Calo | 120 – 243 |
130 – 222 |
Chất béo (g) |
5.9 – 21.5 |
2.4 – 12 |
|
Xúc Xích |
Calo | 208 – 345 | 139 – 213 |
Chất béo (g) | 13.7 – 30.5 |
4.1 – 11.7 |
|
Thịt Xay |
Calo |
146 – 224 |
80 – 194 |
Chất béo (g) |
9.4 – 13 |
0.2 – 10.6 |
Nghiên Cứu Điển Hình Của Thịt Băm Làm Từ Thực Vật
Một nghiên cứu vào năm 2021 đã đánh giá chất lượng dinh dưỡng của 37 sản phẩm thịt băm làm từ thực vật có sẵn ở Hoa Kỳ vào năm 2019. Các nhà nghiên cứu đã tìm cách xem liệu chúng có khả năng cung cấp các yếu tố quan trọng như protein, kẽm và vitamin B12 với số lượng tương đương với thịt bò hay không.
Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu đã không chọn sản phẩm một cách ngẫu nhiên và do đó chúng có thể không phải là điển hình của tất cả các thương hiệu và sản phẩm lớn. Kế đến, họ thu thập thông tin dinh dưỡng từ bảng thành phần trên bao bì hơn là các phân tích hóa học.
Dù vẫn còn nhiều mặt hạn chế, nhưng các nhà khoa học đã tóm tắt được bảng thành phần gồm các chất dinh dưỡng và tỷ lệ phần trăm giá trị hàng ngày (DV) sau đây:
HÀM LƯỢNG DINH DƯỠNG |
THỊT BĂM LÀM TỪ THỰC VẬT |
Chất Béo Bão Hòa |
4% |
Chất Xơ |
15% |
Niacin |
21% |
Sắt |
10% |
Kẽm |
7% |
Vitamin B12 |
0% |
Natri |
18% trở lên |
Nguồn ảnh minh họa: Internet
Cách Chọn Các Loại Thịt Làm Từ Thực Vật Tốt Cho Sức Khỏe
- Danh sách thành phần giàu chất dinh dưỡng có chứa thực phẩm toàn phần như các loại đậu, rau củ, ngũ cốc, quả hạch và hạt.
- Chất béo bão hòa nên chiếm ít hơn 10% lượng calo.
- Giảm lượng muối tiêu thụ, vì bộ y tế khuyến cáo không vượt quá 2.300 mg mỗi ngày.
- Vitamin và khoáng chất, chẳng hạn như vitamin B12 hoặc vitamin D đã được bổ sung.
- Thực phẩm giàu protein như protein đậu có thể giúp đáp ứng lượng protein cần thiết mỗi ngày.
Nguồn ảnh minh họa: Internet
Những Điểm Cần Lưu Ý
Các sản phẩm và thịt được làm từ thực vật có chứa nhiều yếu tố mà bạn có thể muốn tránh gồm:
- Thành Phần Nhân Tạo: Một số người có thể e ngại sản phẩm có chứa thành phần nhân tạo, chất độn hoặc phụ gia. Tuy nhiên chưa có bằng chứng nào xác nhận rằng sự bổ sung này là nguy hiểm.
- Đường Bổ Sung: Một số người vẫn muốn hạn chế tối đa các loại đường có đuôi “ose” chẳng hạn như fructose, maltose, glucose,… ngay cả khi họ không thể kiêng chúng hoàn toàn.
- Nhiều Calo: Điều này có thể vô cùng hợp lí nếu bạn đang muốn giảm cân.
Có thể bạn quan tâm: Suy Thận Có Liên Quan Đến Chế Độ Ăn Nhiều Thịt Đỏ
Bài viết được dịch từ www.medicalnewstoday.com
Dịch giả Trinh Lê